(၁)
က်ိဳတိုၿမိဳေတာ္က အိုဘကုေက်ာင္းေတာ္ကို ေရာက္သြားရင္ “FIRST PRINCIPLE”လို႔ ေရးထိုးထားတဲ့ ဂိတ္၀က စာတန္းႀကီးကို ေတြ႕ရလိမ့္မယ္။ စာလံုးေတြက အလြန္ႀကီးေနပါတယ္။ လက္ေရးလွပပံုကို ခ်ီးမြမ္းေထာပနာျပဳၾကသူတိုင္းက ဒီစာလံုး ထြင္းထုပံုကို တကယ့္အထူးလက္ရာတစ္ခုအေနနဲ႔ အသိအမွတ္ျပဳ ေလးစားၾကပါတယ္။ ဒီစာလံုးေတြက လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀-ခန္႔က ကိုစန္ဆိုသူက ေရးခဲ့တာပါ။ ကိုစန္ ထိုစကားလံုးေတြကို ေရးစဥ္က ေဆးမင္ဗူးေပါင္းမ်ားစြာ ျဖည့္ျဖည့္ေပးေနတဲ့ ရဲရင့္တဲ့ တပည့္တစ္ေယာက္နဲ႔အတူ ေရးဆဲြခဲ့တာပါ။ သူ႕ဆရာရဲ႕ လက္ေရးကို အၿမဲမျပတ္ ေ၀ဖန္ေလ့ရွိသူပါ။
ပထမ စေရးလိုက္ကတည္းက “ဆရာေရးတာ မဟုတ္ေသးဘူး”လို႔ ေျပာလိုက္တယ္။ “ဒါေလးေကာ ဘယ္လိုလဲ” “ဆိုးလိုက္တာ၊ မေကာင္းေသးဘူး၊ အရင္ဟာထက္ေတာင္ ပိုဆိုးေသးတယ္”။ ကိုစန္ဟာ စိတ္ရွည္လက္ရွည္နဲ႔ တစ္ခုၿပီးတစ္ခု ဆက္ဆဲြတယ္။ FIRST PRINCIPLE ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို အႀကိမ္ေပါင္း ၈၄-ႀကိမ္အထိ ဆဲြလိုက္ရတယ္။ ဒါေတာင္မွ သူ႕တပည့္က မေကာင္းေသးဘူးလို႔ ေျပာေနဆဲပဲ။ သူ႕တပည့္ေလးဟာ အျပင္ခဏထြက္သြားခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဆရာျဖစ္သူ ကိုစန္ဟာ “ကဲ အခု သူ႕ရဲ႕ ထက္ျမတ္တဲ့ မ်က္လံုးကေန ခဏ လြတ္သြားၿပီ”လို႔ ေတြးၿပီး တပည့္မရွိတုန္း အလ်င္အျမန္ပဲ FIRST PRINCIPLE ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ေရးခ်လိုက္ပါတယ္။ လြတ္လပ္တဲ့စိတ္၊ အေႏွာက္အယွက္ကင္းတဲ့ စိတ္နဲ႔ ေရးျဖစ္သြားတာပါ။ တပည့္ေလး ျပန္လာေတာ့ “အိုး …. တကယ့္လက္ရာပဲ”လို႔ ေအာ္လိုက္ပါတယ္။
(၂)
ဒီဇင္ပံုျပင္ေလးကို ဖတ္မိလိုက္ေတာ့ အေတာ္သေဘာက်သြားတယ္။ ပံုျပင္တိုတိုေလးကေန ျဖာထြက္လာတဲ့ အေတြးစေတြက အမ်ားႀကီးပဲ။ စာဖတ္သူေကာ ႐ႈေထာင့္ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား စဥ္းစားမိလိုက္သလဲ ….
(၃)
ပံုျပင္ေလး ဖတ္ၿပီးသြားေတာ့ ပထမဆံုး ေခါင္းထဲေပၚလာတာက ငယ္စဥ္ဘ၀က ဆရာတစ္ဦးပါ။ တပည့္ေတြကို ေတြ႕တာနဲ႔ မ်က္ႏွာက တင္းေနပါတယ္။ တစ္ခုခု လုပ္ခုိင္းတိုင္း ေငါက္ငမ္းၿပီးမွ လုပ္ခိုင္းတတ္ပါတယ္။ သူ႕ေရွ႕မွာဆို ဘုရားမီး၊ ဖေယာင္းတိုင္ေလး ထြန္းတာကအစ ပံုမက်ေတာ့ပါဘူး။ ဘာပဲလုပ္လုပ္ သူက ေဘးကေန ေငါက္ငမ္းေနေတာ့ တပည့္ေတြဟာ လုပ္လိုက္တိုင္း အမွားအယြင္းေတြနဲ႔ ျဖစ္ေနပါတယ္။ အမွားအယြင္းေတြျဖစ္လာတိုင္း မင္းတို႔ ေတာ္ေတာ္ကို အသံုးမက်တာလို႔ ေျပာေလ့ရွိတယ္။ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ တပည့္ေတြဟာ အသံုးမက်သူေတြလို ဘာလုပ္လုပ္ ေၾကာက္တတ္တဲ့စိတ္ေတြ ၀င္လာခဲ့တယ္။ တပည့္ေတြဟာ သူ႕အသံၾကားတာနဲ႔တင္ လႈပ္လႈပ္ရြရြေတြ ျဖစ္ကုန္ေတာ့တာ။ ငယ္ငယ္က ေတြ႕ခဲ့တဲ့ ဆရာေတြထဲမွာ အဲဒီလို စတိုင္ေတြက ပိုမ်ားတယ္။
ကဲ ဒီလို ဆရာေတြမ်ားတဲ့ အသိုင္းအ၀ိုင္း ဘယ္ကလာၿပီး အသံုးက်တဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း ျဖစ္လာႏိုင္မလဲ။ အခုေတာ့ အဲဒီလို မ်က္ႏွာရွစ္ေခါက္ခ်ိဳး၊ သူလုပ္မွ အမွန္ဆိုသူေတြက စာေရးသူတို႔ လူ႕အဖဲြ႕အစည္းရဲ႕ ထိပ္ဆံုးမွာ။
(၄)
ေနာက္ထပ္ စဥ္းစားမိတာက ေ၀ဖန္ျခင္းနဲ႔ ကဲ့ရဲ႕ျခင္းဆိုတဲ့ စကားလံုးႏွစ္လံုးနဲ႔ ေလာကရဲ႕ ျဖစ္ပ်က္ျခင္းရာမ်ား ဆက္စပ္မႈမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ စာေရးဆရာတစ္ဦး ေျပာတာ အမွတ္ရေသးတယ္။ သူက “ေ၀ဖန္ေရးဆရာ အားနည္းေသးတဲ့ စာေပဟာ တိုးတက္မႈ အားနည္းေသးတယ္လို႔ ေျပာတာနဲ႔ အတူတူပဲ”ဆိုတဲ့ စကားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေ၀ဖန္မႈအားေကာင္းေလေလ တိုးတက္မႈ အားေကာင္းေလေလလို႔ ဆိုရမွာေပါ့။ တစ္ခ်ိဳ႕က ေ၀ဖန္တာကို ကဲ့ရဲ႕တာနဲ႔ ေရာေထြးၿပီး ျမင္တတ္ၾကတယ္။ ေ၀ဖန္တယ္ဆိုတဲ့ စကားမွာ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ေစတနာပါတယ္။ ကဲ့ရဲ႕တာမွာေတာ့ အဖ်က္သေဘာေဆာင္တယ္။ ဒါက ေ၀ဖန္သူ၊ ကဲ့ရဲ႕သူမ်ားဘက္က အေနအထားပါ။
ေနာက္ၿပီး အေ၀ဖန္ခံရသူ၊ ကဲ့ရဲ႕ခံရသူမ်ားဘက္ကလည္း ကဲြကဲြျပားျပား သိဖို႔ လိုပါတယ္။ ေ၀ဖန္တာကို အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့သေဘာကို ဂ႐ုမထားဘဲ ကဲ့ရဲ႕တာလို႔ ထင္ေနတတ္ၾကတာပါပဲ။ ေ၀ဖန္တာဟာ ေကာင္းေစခ်င္တဲ့ ေစတနာကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့သေဘာျဖစ္တယ္၊ ကဲ့ရဲ႕တာကေတာ့ အပုတ္ခ်တဲ့ သေဘာထားကို ကိုယ္စားျပဳတယ္ဆိုတာ နားလည္ထားဖို႔ လိုပါတယ္။
ဒီပံုျပင္ထဲမွာ တပည့္လုပ္သူက “မဟုတ္ေသးဘူး ဆရာ၊ မေကာင္းေသးဘူးဆရာ ….. ”အဲဒီလို ေျပာေျပာေနတာဟာ ဆရာေရးတဲ့ လက္ေရးကို ပိုပိုၿပီး လွေစခ်င္တဲ့ သေဘာထားနဲ႔ ေျပာတာပါ။ စာေရးသူတို႔ အဖြဲ႕အစည္းထဲက ဆရာမ်ားလို မဟုတ္ပါဘူး။ အလုပ္တစ္ခု စမယ္လုပ္ကာ ရွိေသး “ဒီေကာင္ … ေသာက္သံုးကို မက်ဘူး၊ လုပ္တာ အခ်ိဳးကို မေျပဘူး …. ”နဲ႔ ေအာ္ ေအာ္ေနတတ္တဲ့ ဆရာေတြက မ်ားပါတယ္။ အေတြ႕အႀကံဳႏုနယ္တဲ့ တပည့္ေလးေတြကို အတင္းေငါက္ငမ္းလိုက္ေတာ့ မ်ိဳးဆက္ေလးေတြက အ ကုန္တယ္။
(၅)
ငယ္ငယ္က ဆရာမ်ား လက္ေအာက္မွာ ဟိုဟာ မလုပ္ရဲ၊ ဒီဟာ မလုပ္ရဲ … ေၾကာက္ေၾကာက္လန္႔လန္႔ ႀကီးျပင္းလာရေပမယ့္ နည္းနည္း အသက္ေလး ရလာေတာ့ အေနာက္တိုင္းက အေတြးအေခၚပါတဲ့ စာအုပ္ေတြ ဖတ္ရတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလို ရဲရင့္သူမ်ားရဲ႕ အေတြးအေခၚေတြ၊ အရွင္ဇနကာဘိ၀ံသလို တည္ၾကည္ဆန္းသစ္တဲ့ အေတြးအေခၚေတြ၊ စတဲ့ စာေကာင္းေပမြန္ေတြကေန သတၱိနဲ႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ယံုၾကည္မႈေတြ တိုးတက္ေအာင္ ႀကိဳးစားခဲ့ရတယ္။ ဒီလို ေမြးျမဴလာရင္းနဲ႔ ေၾကာက္တယ္ဆိုတဲ့စကားက ဘ၀မွာ မရွိသေလာက္ ျဖစ္လာတယ္။ အဲဒီအခါမွာ ျဖစ္လာတဲ့ စိတ္အေျခအေနက ဘာပဲလုပ္လုပ္ “လြတ္လပ္မႈ”ဆိုတာကို ခံစားရတယ္။ လြတ္လပ္မႈဆိုတာ လြင္ျပင္တစ္ခုလိုပဲ။
(၆)
ပံုျပင္ေလးကို နိဂံုးခ်ဳပ္ၾကည့္ေတာ့ ေ၀ဖန္မႈမ်ား၊ ကဲ့ရဲ႕႐ႈတ္ခ်မႈမ်ားေအာက္မွာ စိတ္က မလြတ္မလပ္(အေနက်ံဳ႕)ျဖစ္ေနရင္ လုပ္သမွ်အရာေတြဟာ အားရစရာ ျဖစ္မလာႏိုင္ဘူး။ စိတ္ကို ေအးေအးေဆးေဆး တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ႔ လုပ္ကိုင္ႏိုင္တဲ့ စြမ္းရည္သတၱိရွိေအာင္ ႀကိဳးစားရမယ္။
ရွင္းလင္း တည္ၾကည္တဲ့ စိတ္ကသာ ပီျပင္တဲ့အနာဂတ္ကို ဖန္တီးႏိုင္လိမ့္မယ္။
