လူထဲက သမိုင္း၊ သမိုင္းထဲက လူ

(၁)

“လူက သမိုင္းကို ဖန္တီးတာလား၊ သမိုင္းက လူကို ဖန္တီးတာလား”

(၂)

ျဖစ္တည္မႈပဓာန၀ါဒီ ယန္းေပါဆတ္က “ျဖစ္တည္မႈသည္ အႏွစ္သာရထက္ ေရွ႕က်တယ္”ဆိုတဲ့ စကားနဲ႔ ျပင္သစ္ျပည္သူေတြကို လႈပ္ႏႈိးလိုက္တယ္။ တစ္ၿပိဳင္နက္တည္းမွာပဲ “လူဆိုတာ ထာ၀ရဖန္ဆင္းရွင္တစ္ဦးဦးက ဖန္ဆင္းထားၿပီး အရာရာကို သူကပဲ ႀကိဳတင္ စီမံကိန္း ခ်ထားၿပီးသားျဖစ္တယ္”လို႔ ယူဆေနတဲ့ ျပ႒ာန္းခံ၀ါဒီမ်ားကို တုန္လႈပ္သြားေစခဲ့တယ္။ “ျဖစ္တည္မႈ”ဆိုတာ လူသားေတြ၊ တိရစၧာန္သတၱ၀ါေတြနဲ႔ အရာ၀တၳဳမ်ားရဲ႕ ပကတိတည္ရွိမႈပဲ ျဖစ္တယ္။ အဓိကဆိုလိုရင္းကေတာ့ ဒီေနရာမွာ လူသားပဲ ျဖစ္တယ္။ အႏွစ္သာရဆိုတာကေတာ့ အဲဒီျဖစ္တည္မႈေတြကေန သတိ၊ ၀ီရိယ၊ ဉာဏ္ပညာေတြနဲ႔ ထုတ္လႊတ္ေပးလိုက္တဲ့ အရာပဲ ျဖစ္တယ္။ အမ်ားစုက ေလာကထဲမွာ ျဖစ္လာတဲ့အရာရာတိုင္းဟာ သူ႕ဟာသူပဲ ျဖစ္ေနတယ္ သို႔မဟုတ္ တန္ခိုးရွင္တစ္ဦးဦး စီမံတဲ့အတိုင္း ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဆိုတယ္။

ယန္းေပါဆတ္ကေတာ့ လူဆိုတဲ့ ျဖစ္တည္မႈ ရွိလာၿပီဆိုရင္ အႏွစ္သာရလို႔ဆိုတဲ့ ေအာင္ျမင္ျခင္း၊ က်႐ႈံးျခင္းစတဲ့ အႏွစ္သာရအျဖစ္အပ်က္ေတြ အားလံုးကို မိမိတို႔ စိတ္တုိင္းက် ျပဳျပင္ဖန္တီးယူလို႔ ရႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုတယ္။
အဲဒီအခါက ျပင္သစ္လူငယ္ေတြဟာ နာဇီေတြ ျပဳသမွ် ႏုေနရတယ္။ ဒါကို ဘယ္လိုမွ တြန္းလွန္လို႔ မရဘူးဆိုၿပီး လက္မႈိင္ခ်ေနၾကတဲ့အခါ ျဖစ္ေနတယ္။ သူ႕စကားေၾကာင့္ ဘယ္သူမဆို ကိုယ့္ကံၾကမၼာကို ကိုယ္တိုင္ ဖန္တီးႏိုင္တယ္လို႔ လက္ခံၿပီး အားတက္သြားခဲ့ၾကတယ္။ ဒီေတာ့ ေျပာခ်င္တာက ဘယ္အရာပဲျဖစ္ျဖစ္ အရာအားလံုးဟာ လူက ဖန္တီးလို႔ ျဖစ္လာတာ။ လူသည္ ပထမ၊ အျဖစ္အပ်က္သည္ ဒုတိယ။ လူသည္ ဖန္ဆင္းရွင္၊ အရာအားလံုးသည္ ဖန္ဆင္းခံ။ ဒီေတာ့ သမိုင္းဆိုတာ လူသားေတြရဲ႕ ကံ၊ ဉာဏ္၊ ၀ီရိယမ်ားထဲက ထြက္က်လာတဲ့ ပုံရိပ္တစ္ခုသာ ျဖစ္ပါတယ္။

(၃)

တစ္ေန႔က သီရိလကၤာသားတစ္ေယာက္နဲ႔ သူငယ္ခ်င္းေတြ စကားေျပာေနၾကတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြ အားလံုးက ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္း ေျပာေနၾကတယ္။ လက္ရွိအေျခအေနေတြအေပၚ စိတ္ပ်က္မိေၾကာင္း၊ မတရားဖိႏွိပ္မႈေတြ၊ ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈေတြ၊ …..ေတြ၊ …. မ်ားစြာ ျဖစ္ေနေၾကာင္း ေျပာျဖစ္ေနၾကတယ္။ အခုလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံက ပညာရွင္ဆိုတဲ့ သူေတြကပါ ဆိုး၀ါးတဲ့အာဏာရွင္မ်ားဘက္ ရပ္တည္ေနၾကေၾကာင္း၊ အမ်ားျပည္သူေကာင္းစားေရးအတြက္ ကိုယ့္အသက္နဲ႔ မိသားစုဆင္းရဲပင္ပန္းမႈေတြကို စေတးထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ေထာင္ထဲမွာ ဘာအျပစ္မွ မရွိဘဲ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အက်ဥ္းခ်ခံေနရေၾကာင္းမ်ားကိုလည္း စိတ္ပါလက္ပါ ေျပာေနၾကတယ္။ အဲဒီလို ေျပာေနစဥ္မွာ သီရိလကၤာသားက “မင္းတို႔ ႏိုင္ငံမွာ လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ရွိလဲ”လို႔ ေမးတယ္။ “သန္း ၅၀-ေက်ာ္၊ ၆၀-နီးပါး”လို႔ဆိုေတာ့ “စစ္သားကေရာ ဘယ္ေလာက္ရွိလဲ”လို႔ ေမးတယ္။ “၅-သန္းခန္႔ ရွိမယ္ထင္တယ္”လို႔ ေျဖလိုက္ေတာ့ “ဟာ …. ဒါဆို မင္းတို႔ ညံ့တာေပါ့”လို႔ ေျပာလိုက္တယ္။

(၄)

ေလာကီေအာင္ျမင္မႈပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေလာကုတၱရာေအာင္ျမင္မႈပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပင္းျပတဲ့ ယံုၾကည္မႈနဲ႔ ဇြဲလံု႔လ ရွိမွ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပင္းျပတဲ့ ယံုၾကည္မႈဆိုတာ ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္ယံုၾကည္တဲ့ လမ္းစဥ္ကို ေဖာက္လဲႊေဖာက္ျပန္ မလုပ္တာကို ဆိုလိုပါတယ္။
ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြမွာ ဒီလို ယံုၾကည္ခ်က္မ်ိဳး ခိုင္ခိုင္မာမာ ရွိသူေတြက နည္းလြန္းတယ္။ အေျခအေနနဲ႔အခ်ိန္အခါအေပၚမွာ အလိုက္သင့္ စီးေမ်ာရင္း အတၱေတြကို ေရွ႕တန္းတင္သြားၾကတာမ်ားတယ္။ အမ်ားအက်ိဳး ပရဟိတဆိုတာကို ေရွ႕တန္းတင္လို႔ ဒုကၡေရာက္သူေတြအတြက္ သနားၾကင္နာမႈေတြ ျပရမယ့္အစား ငါ၊ ငါ့အိမ္၊ ငါ့မိသားစု၊ ငါ့ေဆြမ်ိဳး စိတ္ခ်မ္းသာေရးကိုပဲ ေရွ႕တန္းတင္ၾကတယ္။ ဦးစားေပးၾကတယ္။ “အမ်ားအက်ိဳး၊ တိုင္းျပည္အက်ိဳး ေဆာင္ရြက္မယ္”လို႔ စိတ္ကူးရွိတဲ့ လူငယ္တိုင္းဟာ အားေပးမခံရဘူး။ “အားလံုး ဒုကၡေရာက္ကုန္ေတာ့မွာပဲ၊ မင္းအတြက္ ဘာအက်ိဳး ရွိမွာလဲ၊ မင္းမိဘေတြ စိတ္ဆင္းရဲေစမယ့္ အလုပ္ကို မလုပ္ပါနဲ႔”လို႔ တားျမစ္ၾကတယ္။ ကဲ့ရဲ႕ၾကတယ္။ ႐ႈတ္ခ်ၾကတယ္။ အပိုအလုပ္ေတြ လုပ္ေနသူတစ္ေယာက္ဆိုတဲ့ အၾကည့္မ်ိဳးနဲ႔ ႏွာေခါင္း႐ံႈ႕ခံၾကရတယ္။ အမ်ားျပည္သူေကာင္းက်ိဳးအတြက္ အမွန္တရားဘက္က ေရွ႕တန္းတင္ လုပ္ေဆာင္မယ့္သူတစ္ေယာက္ကို “မင္းအတြက္ ဘာအက်ိဳးရွိမွာလဲ”လို႔ သြားေမးသူဟာ ဘယ္ေလာက္ မိုက္မဲေနၿပီလဲ။

(၅)

အမ်ားျပည္သူအက်ိဳး သယ္ပိုးေဆာင္ရြက္သူကို ကဲ့ရဲ႕ ႐ႈတ္ခ်တဲ့ လူမ်ိဳးေလာက္ တံုးတဲ့၊ ညံ့တဲ့၊ အတဲ့ လူမ်ိဳး ဘယ္မွာမ်ား ရွိေသးသလဲ။ အမ်ားအက်ိဳး ထမ္းေဆာင္လို႔ ဒုကၡေရာက္ေနသူေတြကို ေမ့ထားရက္တဲ့ လူမ်ိဳးေလာက္ အံ့ၾသစရာေကာင္းတာ ဘယ္မွာမ်ား ရွိေနေသးလဲ။ ဗုဒၶဘာသာဆိုတာ အရာရာကို တစ္စံုတစ္ေယာက္က ျပဳျပင္ဖန္တီးတယ္ဆိုတဲ့အယူအဆကို ပယ္ပါတယ္။ ဗုဒၶ၀ါဒအရ ျဖစ္တည္မႈဟာ အႏွစ္သာရထက္ ေရွ႕က်ပါတယ္။ ကိုယ့္ကံၾကမၼာအတြက္ သူရဲေကာင္း ေမွ်ာ္ေနတာ၊ တစ္စံုတစ္ေယာက္ထံမွာ ၀ကြက္အပ္ထားတာဟာ ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္ဘူးလို႔ ေတြးေနမိပါတယ္။

အေျခအေနေတြက ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ေနပါေစ ျပင္းျပတဲ့ ယံုၾကည္ခ်က္နဲ႔ ႀကိဳးပမ္းလိုစိတ္မ်ားရွိခဲ့ရင္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ရင္ေတာင္မွ လူ႕ဘ၀မွာ ေနရက်ိဳး နပ္ပါတယ္။ အသက္ရွင္ရက်ိဳး နပ္ပါတယ္။ သိကၡာရွိပါတယ္။ ငါခ်မ္းသာေရး၊ ငါေအာင္ျမင္ေရး၊ ငါ့ေဆြးမ်ိဳးေတြ အဆင့္အတန္းျမင့္ေရးကိုသာ ေရွ႕တန္းတင္ၿပီး အမ်ားအက်ိဳး ေဆာင္ရြက္သူကို ကဲ့ရဲ႕ျပစ္တင္တတ္တဲ့ လူမ်ိဳးေတြမွာ သိကၡာတရားဆိုတာ မရွိပါဘူး။ လူ႕အဆင့္အတန္း မရွိပါဘူး။ လူစစ္စစ္ျဖစ္ခ်င္တယ္ဆိုရင္ အမွန္တရားကို မေထာက္ခံရဲရင္ေတာင္မွ ကဲ့ရဲ႕႐ႈတ္ခ်မႈေတြ မျပဳလုပ္မိဖို႔ လိုအပ္တယ္။ “ပသံသိတဗၺံ ပသံသႏၲိ၊ ဂရဟိတဗၺံ ဂရဟႏၲိ - ခ်ီးက်ဴးထိုက္သူကို ခ်ီးက်ဴးတယ္၊ ကဲ့ရဲ႕ထိုက္သူကို ကဲ့ရဲ႕တယ္”ဆိုတာဟာ ဗုဒၶဘုရားရွင္ရဲ႕ ႏႈတ္ျမြတ္စကား ျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိရပ္တည္ခ်က္ဟာ အားနည္းေကာင္း အားနည္းေနေပမယ့္ ႀကိဳးစားရင္ ႀကိဳးစားသေလာက္ ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာကို သေဘာပိုက္ထားဖို႔ လိုပါတယ္။

(၆)

ေရွးအခါက အိႏၵိယမွာ ဘုရင္တစ္ပါး ရွိတယ္။ သူ႕နာမည္က ၀ိကၠမာဒိတ်လို႔ ေခၚတယ္။ ငယ္ငယ္တုန္းက ေတာ္ေတာ္ေလး ဆင္းရဲတယ္။ သူ႕ဖခင္က လကၡဏာဆရာကို ျပတယ္။ သူ႕ပံုစံက ငေပ်ာ့ေလး၊ ပိန္တာ႐ိုးေလးဆိုေတာ့ လကၡဏာဆရာ ေျပာရခက္သြားတယ္။ သူ႕ရဲ႕ ၾကန္အင္လကၡဏာအရဆိုရင္ သူ႕ဘ၀ဟာ ဘယ္လိုမွ ေကာင္းလာႏိုင္စရာ အေျခအေန မရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူဟာ တစ္ေန႔မွာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ဘုရင္တစ္ပါး ျဖစ္လာခဲ့တယ္။

တစ္ေန႔ေတာ့ သူ ငယ္ငယ္က ျပခဲ့တဲ့ လကၡဏာဆရာနဲ႔ ေတြ႕တယ္။ လကၡဏာဆရာက “အရွင္မင္းၾကီး … လကၡာဏာပါ အေၾကာင္းအရာမ်ားနဲ႔ အရွင္မင္းႀကီးရဲ႕ လက္ရွိျဖစ္ေနမႈမ်ား အဘယ့္ေၾကာင့္ ဆန္႔က်င္ေနရသလဲဆိုတာ ကၽြႏ္ုပ္သိပါၿပီ။ ေခတ္က လူကို ဖန္တီးတာ မဟုတ္၊ လူကသာ ေခတ္ကို ဖန္တီးတာပါ။ အရွင္မင္းႀကီးရဲ႕ လံု႔လ၀ီရိယက အရွင္မင္းႀကီးရဲ႕ လက္၀ါးမွာပါတဲ့ လကၡဏာကို ေျပာင္းလဲပစ္တာပါ အရွင္မင္းၾကီး”လို႔ ေလွ်ာက္တင္လိုက္တယ္။

မိမိတို႔တစ္ေတြဟာလည္း ၀ိကၠမာဒိတ်ထံုး ႏွလံုးမူသင့္ပါတယ္။ ေလညွင္းေလး တိုက္႐ံုနဲ႔ ၿပိဳလဲမယ့္ သီ၀ရီေတြနဲ႔ စိတ္ရဲ႕ လြတ္လပ္မႈ၊ ကိုယ္ရဲ႕ လြတ္လပ္မႈ၊ ဘယ္လြတ္လပ္မႈမွ ရမွာ မဟုတ္ဘူး။ တခ်ိဳ႕က ေတာ္တယ္။ ထက္ျမက္တယ္။ ဒါေပမယ့္ လူ႕က်င့္၀တ္၊ လူ႕သိကၡာတရား၊ လူသားခ်င္း ကိုယ္ခ်င္းစာနာမႈ တစ္ခ်က္မွ မရွိၾကဘူး။ ေလာကႀကီးဆိုတာ ကိုယ္ေတာ္၊ ကိုယ္ထက္ျမက္လို႔ ကိုယ္ႀကီးပြား႐ံုနဲ႔ ၿပီးတာမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္စြမ္းအားေတြနဲ႔ လူသားခ်င္းစာနာမႈေတြကို ေပါင္းစပ္ၿပီး အမွန္တရားဘက္ကေန မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ေပးမွ လူသားပီသပါတယ္။ သိကၡာရွိပါတယ္။

(၇)

တစ္စံုတစ္ေယာက္ရဲ႕ သမိုင္းဟာ တစ္စံုတစ္ေယာက္ရဲ႕ လက္ထဲမွာသာရွိၿပီး ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ႕ သမိုင္းဟာလည္း အဲဒီႏိုင္ငံမွာ မွီတင္းေနထိုက္သူအားလံုးရဲ႕ လက္ထဲမွာ ရွိေနပါတယ္။