လူသား၊ ႏႈန္းစံမ်ားႏွင့္ တာ၀န္

ဗုဒၶစာေပမ်ားတြင္ လူကို “မႏုႆ”ဟု အသံုးမ်ားသည္။ မႏုႆ-ဟူေသာ ပါဠိကို ပါဠိဆရာမ်ားက အမ်ိဳးမ်ိဳး အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုၾကသည္။ ထိုဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ားအရ “အေကာင္း၊ အဆိုးကို သိတတ္နားလည္တတ္ေသာေၾကာင့္ လူ၊ တျဖည္းျဖည္း တိုးတက္ေနေသာ စိတ္ဓာတ္ရွိေသာေၾကာင့္ လူ…”စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေတြ႕ရသည္။ သို႔ျဖစ္၍ “လူဆိုသည္မွာ လုပ္သင့္၊ မလုပ္သင့္၊ ေျပာသင့္၊ မေျပာသင့္၊ ၾကံစည္သင့္၊ မၾကံစည္သင့္…စသည္တို႔ကို သိနားလည္ၿပီး မိမိတို႔၏ စိတ္ကို အျမင့္ျမတ္ဆံုးအေျခအေနေရာက္ေအာင္ ျပဳတတ္သူမ်ား”ဟု ဆိုႏိုင္လိမ့္မည္ဟု ထင္သည္။

ဖန္ဆင္းရွင္၀ါဒမ်ားက လူကို ဘုရားသခင္မ်ားက ဖန္တီးသည္ဟု ဆုိသည္။ ခရစ္ယာန္အဆိုအရ လူ (အမ်ိဳးသား)သည္ ထာ၀ရဘုရားအကူအညီျဖင့္ ေျမၾကီးက ျဖစ္လာသည္။ လူ (အမ်ိဳးသမီး)က အမ်ိဳးသား၏ နံ႐ိုးတစ္ေခ်ာင္းမွ ျဖစ္လာသည္။ အစၥလာဟ္ဘာသာအလိုအရလည္း ထိုအဆိုႏွင့္ တူသေလာက္ပင္ ျဖစ္သည္။ အျခားေသာ ဖန္ဆင္းရွင္၀ါဒမ်ားသည္လည္း ဤနည္းႏွင္ႏွင္ ယူဆေျပာေဟာၾကေပသည္။ ႐ုပ္၀ါဒသမားမ်ားကမူ လူသည္ မည္သူဖန္ဆင္း၍ ျဖစ္လာသည္လည္း မဟုတ္၊ လူတြင္ မျမင္ႏိုင္ေသာအေၾကာင္းတရား ဘာမွ မရွိ။ လက္ေတြ႕မ်က္ေတြ႕ မိဘႏွစ္ပါးတို႔ စပ္ယွက္မႈေၾကာင့္ လူျဖစ္လာသည္ဟု ဆိုၾကသည္။

ဗုဒၶ၀ါဒက ဖန္ဆင္းမႈအယူအဆကို လံုး၀ပယ္သည္။ ႐ုပ္၀ါဒအဆိုကို တစိတ္တေဒသအားျဖင့္ လက္ခံသည္။ ဗုဒၶ၀ါဒအရ လူတစ္ေယာက္ျဖစ္လာဖို႔အတြက္…
၁။ မိဘျဖစ္မည့္သူႏွစ္ဦး ကာမစပ္ယွက္ျခင္း၊
၂။ မိခင္ျဖစ္မည့္သူ ဥတုလာၿပီးစ ျဖစ္ျခင္း၊
၃။ ပဋိသေႏၶေနမည့္သူက အဆင္သင့္ျဖစ္ျခင္း ဟူေသာ အေၾကာင္းသံုးခ်က္ ျပည့္စံုဖို႔ လိုသည္။ (မဟာတဏွာသခၤယသုတ္) ဗုဒၶဘာသာတစ္ဦးျဖစ္ေန၍လား မသိ၊ အလြန္သဘာ၀က်ေသာ အဆိုတစ္ခုဟု ယူဆမိသည္။ ဟုတ္ပါၿပီ။ မည္သို႔ေသာအေၾကာင္းႏွင့္ျဖစ္ေနပါေစ.. ေသခ်ာသည္က ယခု ကၽြႏ္ုပ္တို႔ လူျဖစ္လာၾကေပၿပီ။

လူဆိုသည္မွာ သက္မဲ့အရာ၀တၳဳမ်ားကဲ့သို႔ မဟုတ္၊ သူ႕တြင္ ခံစားတတ္ေသာ၊ ေတြးၾကံတတ္ေသာ၊ ဆံုးျဖတ္တတ္ေသာ စိတ္..ဆိုေသာအရာ ပါရွိသည္။ စိတ္ဟူသည္ ေျပာလိုက္သည္က တစ္လံုးတည္းျဖစ္ေသာ္လည္း ဗီဇႏွင့္ ပတ္၀န္းက်င္ကိုလိုက္၍ အမ်ိဳးမ်ိဳး ကဲြျပားသည္။ စိတ္ကဲြျပားသျဖင့္ ခံစားခ်က္ေတြ ကဲြျပားသြားသည္။ ခံစားခ်က္မ်ား ကဲြျပားသြားသျဖင့္ ခံယူခ်က္ေတြ ကဲြျပားသြားသည္။ ခံယူခ်က္ေတြ ကဲြျပားသြားသျဖင့္ ျပဳမႈလုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြ ကဲြျပားသြားသည္။ ျပဳမူလုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ား ကဲြျပားသြားသျဖင့္ ပန္းတိုင္မ်ား သို႔မဟုတ္ ဆိုက္ေရာက္ရာ ဘ၀အေျခအေနမ်ားလည္း ကဲြျပားသြားေလေတာ့သည္။

ထိုထို ကဲြျပားခ်က္မ်ားရွိေနလင့္ကစား လူသည္ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ကင္းကင္းကြာကြာ မေနတတ္ၾက။ အေျခခံအားျဖင့္ ေပါင္းစည္းညီညြတ္စြာ ေနလိုၾကသည္။ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံၾကသည္။ မတူညီေသာစိတ္၊ ကဲြျပားေသာခံစားခ်က္ႏွင့္ ျခားနားေသာပန္းတိုင္တို႔အၾကား ညီညြတ္စြာေပါင္းစည္းေရးအတြက္ တာ၀န္မ်ား ခ်မွတ္လိုက္ၾကသည္။

“ဒါက မင္းတာ၀န္၊ ဒါက ငါ့တာ၀န္၊ ဒါက ဆရာ့တာ၀န္၊ ဒါက တပည့္တာ၀န္၊ ဒါက မိဘတာ၀န္၊ ဒါက သားသမီးတာ၀န္၊ ဒါက လင့္တာ၀န္၊ ဒါက မယားတာ၀န္၊ ဒါက ဆရာ့ (ၾကည္ညိဳခံဆရာ) တာ၀န္၊ ဒါက ဒကာ့တာ၀န္…..”

လူဆိုသည္မွာ ေမြးလာၿပီဆိုကတည္းက သားသမီးဟူ၍ ျဖစ္လာသျဖင့္ သားသမီးတာ၀န္က ပါလာသည္။ သားသမီးမွသည္ တပည့္ျဖစ္လာမည္၊ တပည့္တာ၀န္။ ထိုမွ ဆရာျဖစ္လာမည္၊ ဆရာ့တာ၀န္။ ထိုမွ မိဘျဖစ္လာမည္၊ မိဘတာ၀န္။ ထိုမွ ဒကာျဖစ္လာမည္၊ ဒကာ့တာ၀န္။ ဆိုေတာ့…. တာ၀န္ႏွင့္လူသားကို မည္သူက ခဲြျခားေပးႏိုင္ပါမည္လဲ။ မည္သည့္တန္ခိုးရွင္ကမွ ခြဲျခားပစ္၍ မရ။ တာ၀န္ႏွင့္လူသားသည္ ေခါင္းႏွင့္ပန္းပမာ တပူးတဲြတဲြ ျဖစ္တည္ေနရေလသည္။

တာ၀န္ႏွင့္လူသား ခဲြျခားမရတာေတာ့ ဟုတ္ပါၿပီ။ “တာ၀န္ဆိုတာ ဘာလဲ”။ တာ၀န္ဆိုသည္ကို မည္သူက ပညတ္ေပးသနည္း။ သတ္မွတ္ေပးသနည္း။ မည္သူသတ္မွတ္ေပးေသာ တာ၀န္ကသာ တကယ္ထမ္းေဆာင္ရမည့္တာ၀န္ျဖစ္ၿပီး မည္သူသတ္မွတ္ေပးေသာတာ၀န္က မထမ္းေဆာင္သင့္ေသာတာ၀န္ ျဖစ္ေနသနည္း။ ဥပမာအားျဖင့္ လူ႔တာ၀န္။ လူသားတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ မည္သို႔ေသာတာ၀န္ေတြကို ထမ္းေဆာင္မွ လူ႕တာ၀န္ေက်ပြန္သည္ဟု ဆိုႏိုင္မည္နည္း။ ဥပမာ မိဘႏွစ္ပါး။ မည္သို႔ေသာတာ၀န္မ်ားကို ေက်ပြန္မွ မိဘတာ၀န္ေက်ပြန္မည္နည္း။

တစ္ဖန္ စဥ္းစားစရာ ရွိသည္မွာ… တာ၀န္ဟူသည္ အရွိတရားေလာ သို႔မဟုတ္ ဖန္တီးထည့္သြင္းထားရေသာ ပညတ္တရားတစ္ခုေလာ။ ဥပမာအားျဖင့္ ဗုဒၶဘာသာက သိဂၤါေလာ၀ါဒစေသာာ သုတ္တို႔ျဖင့္ မေကာင္းျမစ္တား၊ ေကာင္းရာညႊန္လစ္…စေသာ မိဘတာ၀န္မ်ားကို ေဖာ္ျပေပးသည္။ ထိုသို႔ ျမတ္စြာဘုရားက သတ္မွတ္ေပးသျဖင့္ မိဘမ်ားတြင္ တာ၀န္ရွိလာသေလာ။ သို႔မဟုတ္ ျမတ္စြာဘုရားေဟာသည္ျဖစ္ေစ၊ မေဟာသည္ျဖစ္ေစ… ထိုတရားငါးပါးကိုသည္ မျဖစ္မေန ထမ္းေဆာင္သင့္ေသာတာ၀န္မ်ား ျဖစ္သေလာ။ အျမင္အမ်ိဳးေတာ့ ျဖစ္ေနပါလိမ့္မည္။

ခရစ္ယာန္ကလည္း ခရစ္ေတာ္ညႊန္ျပေသာ မိဘတာ၀န္၊ အစၥလာဟ္ဘာသာကလည္း မိုဟာမက္ေဟာၾကားေသာ မိဘတာ၀န္၊ ကြန္ျဖဴးရွပ္ဘာသာကလည္း ကြန္ျဖဴးရွပ္ညႊန္ျပေသာ မိဘတာ၀န္။ ဘာသာမဲ့ကလည္း သူကိုယ္တိုင္ သတ္မွတ္ထားတဲ့ မိဘတာ၀န္…..။ အသီးအသီး ပညတ္ထားၾကလိမ့္မည္။ သို႔ဆိုလွ်င္ တာ၀န္ဟူသည္ အရွိတရားမဟုတ္။ သတ္မွတ္ပညတ္ထားခ်က္တစ္ခုသာ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုရေပမည္။

သို႔ရာတြင္ ဤေနရာတြင္ တာ၀န္မ်ားကို မည္သို႔ေသာစံႏႈန္းမ်ားျဖင့္ သတ္မွတ္ထားၾကသနည္း။ ဒႆနပညာရွင္မ်ားက တာ၀န္မ်ားသတ္မွတ္မႈတြင္ အေၾကာင္းတရားအေျခခံႏွစ္ရပ္ကို ဆဲြထုတ္ျပသည္။
၁။ အျပဳအမူတစ္ခု၏ အက်ိဳးဆက္ကို ၾကည့္ျခင္း၊
၂။ အျခားစံႏႈန္းတစ္ခုခုကို ၾကည့္ျခင္း။
တာ၀န္ေတြကို အဘယ့္ေၾကာင့္ ပညတ္ေပးထားသနည္း။ ေလာကေကာင္းက်ိဳး၊ ပတ္၀န္းက်င္ေကာင္းက်ိဳး၊ မိမိေကာင္းက်ိဳးဟူေသာ အက်ိဳးဆက္မ်ားကို ၾကည့္၍ သတ္မွတ္ေပးထားသည္ဟု ဆိုသည္။ ေနာက္တစ္မ်ိဳးက အက်ိဳးဆက္ကို ပဓာနမထား။ လက္ရွိအေျခအေနႏွင့္အခ်ိန္အခါကို မိမိဉာဏ္ျဖင့္ စဥ္းစားဆင္ျခင္သည္။ “ဒီလိုလုပ္ရင္ ဒီလိုျဖစ္မယ္။ ဒါကိုလုပ္မွ ဒီကိစၥက ၿပီးေျမာက္မယ္”စသည္ျဖင့္ မိမိယူဆသတ္မွတ္ထားခ်က္အရ တာ၀န္ေတြကို ပညတ္လိုက္သည္။

လူနာငါးေယာက္ႏွင့္ ေဒါက္တာတစ္ဦးကို ဥပမာအျဖစ္ ျပသည္။ ေဆးခန္းတစ္ခုတြင္ လူနာငါးေယာက္ေရာက္လာသည္ဆုိပါစို႔။ ငါးေယာက္တြင္ ေလးေယာက္က ေက်ာက္ကပ္၊ ႏွလံုးစသည့္ အစားထိုးကုသမႈမ်ား ျပဳလုပ္ဖို႔ လိုအပ္ေနသည္။ တစ္ေယာက္ကေတာ့ ဒဏ္ရာအနာတရ အၾကီးအက်ယ္မျဖစ္၊ အေကာင္းပကတိနီးပါး ျဖစ္သည္။ ဆရာ၀န္၏တာ၀န္သည္ တတ္ႏိုင္သမွ် လူနာမ်ားကို အသက္ရွင္ေအာင္ ကုသေပးဖို႔ ျဖစ္သည္။ ဤကိစၥတြင္ ဆရာ၀န္အေနျဖင့္ သက္သာေနသူ၏ ေက်ာက္ကပ္၊ ႏွလံုးစသည္တို႔ျဖင့္ လူနာေလးေယာက္တို႔၏ အသက္ကို ကယ္တင္ႏိုင္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ “ေလးေယာက္ကို အေသခံမလား၊ သက္သာေနသူကို အေသခံမလား”ဆိုေသာ ျပႆနာ၀င္လာသည္။ အျခားနည္းလမ္းက ေရြးစရာမရွိ။ သက္သာေနသူကို အသက္ရွင္ခြင့္ေပးလိုက္လွ်င္ က်န္ေလးေယာက္က ေသမည္။ ေလးေယာက္ႏွင့္တစ္ေယာက္ သို႔မဟုတ္ အသက္ေလးေခ်ာင္းႏွင့္ အသက္တစ္ေခ်ာင္း….မည္သည္ကို ေရြးရပါအံ့နည္း။

နံပါတ္ ၁-အက်ိုးဆက္ကိုသာ ၾကည့္သူက လူေလးေယာက္၏ အသက္သည္ လူတစ္ေယာက္၏အသက္ထက္ ပိုတန္ဖိုးၾကီးသည္။ သို႔မဟုတ္ အသက္ေလးေခ်ာင္းသည္ အသက္တစ္ေခ်ာင္းထက္ ပို၍ လူ႕ေလာကအက်ိဳးကို သယ္ပိုးနိုင္သည္။ လူတစ္ေယာက္၏လုပ္ႏိုင္စြမ္းအားႏွင့္ အက်ိဳးစီးပြားထက္ လူေလးေယာက္၏ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္းႏွင့္ အက်ိဳးစီးပြားက ပို၍ သာလြန္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေလးေယာက္ကို အသက္ရွင္ေအာင္ကုသၿပီး တစ္ေယာက္ကိုေတာ့ အဆံုး႐ႈံးခံလိုက္ဖို႔ ေျပာလိုက္မွာ ေသခ်ာသည္။

နံပါတ္ ၂- အျခားစံႏႈန္းတစ္ခုခုကို မူတည္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ခ်က္ကို ဆံုးျဖတ္သူကေတာ့ ဤအျမင္ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ျဖစ္သည္။ အသက္ရွင္ခြင့္ရွိေနေသာလူတြင္ လူသားတစ္ေယာက္၏ ကိုယ္ပိုင္အခြင့္အေရး ရွိေနသည္။ သူသည္ ကံေကာင္းေထာက္မစြာျဖင့္ ဒဏ္ရာ အၾကီးအက်ယ္မရခဲ့။ လူေလးေယာက္၏စြမ္းအားေလာက္ ၾကီးမားမႈမရွိႏိုင္ေသာ္လည္း သူ႕တြင္ ကိုယ္ပိုင္အသက္ရွင္ခြင့္က ရွိေနသည္။ ဆရာ၀န္သည္ အထက္ပါ အခ်က္ ၂-ခ်က္အနက္ မည္သည့္အခ်က္ျဖင့္ ဆံုးျဖတ္မည္နည္း။

အက်ိဳးဆက္ကိုသာ ၾကည့္ပါက ေလးေယာက္ကို အသက္ရွင္ေစၿပီး တစ္ေယာက္ကို လက္လႊတ္ပစ္လိုက္မိမည္ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ အမွတ္ ၂-အခ်က္ျဖင့္ စဥ္းစားလိုက္ျပန္လွ်င္ ဆရာ၀န္တစ္ေယာက္၏ တာ၀န္၊ အက်င့္…စသည့္ စံႏႈန္းမ်ားက သူ႕ကို တိုက္ခိုက္ၾကေတာ့မည္။ ေလာကျပႆနာမ်ားတြင္လည္း ထိုကဲ့သို႔ ေဘးက်ပ္နံက်ပ္ျဖစ္ေစေသာ ကိစၥရပ္မ်ားစြာ ရွိေလသည္။
ဆရာ၀န္၏ ကိုယ္က်င့္ႏွင့္တာ၀န္ကို မည္ကဲ့သို႔ သတ္မွတ္ေပးမည္နည္း။ သူေလးစားအားက်ရာ၊ သူတိမ္းညြတ္ရာ ပတ္၀န္းက်င္လႊမ္းမိုးမႈမ်ား၊ သူကိုးကြယ္ရာ ဘာသာတရား…..စေသာ အရာမ်ားက သတ္မွတ္ျပဓာန္းေပးလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ တာ၀န္ႏွင့္လူ၏ ျပဳမႈခ်က္ဆိုင္ရာ ကိုယ္က်င့္တရားက တရားေသမေျပာႏိုင္ေသာ ပညတ္တရားတစ္ခုသာ ျဖစ္ေနျပန္ပါသည္။ ကိုယ္က်င့္တရားဆိုင္ရာ စံႏႈန္းမ်ားအေပၚမူတည္၍ လူတို႔၏ တာ၀န္သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကလည္း ကဲြျပားေနပါလိမ့္မည္ ျဖစ္ေလသည္။ သို႔ဆိုလွ်င္ လူတို႔၏ တာ၀န္ဆိုသည္ကို မည္သို႔ ပံုေသကားခ်မွတ္ယူႏိုင္ေသာ စံတစ္ခုမွ် မရွိေတာ့ၿပီေလာ။

ျပင္သစ္ႏိုင္ငံကို ဂ်ာမန္က အသဲအသန္ ထိုးစစ္ဆင္ေနခ်ိန္က ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ေသာ အေၾကာင္းေလးကလည္း စဥ္းစားစရာတစ္ခု ျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က လူငယ္တိုင္း လက္နက္ကိုင္ၿပီး စစ္ထဲ၀င္သည္။ တိုင္းျပည္ကို ကာကြယ္ရန္အတြက္ လူတိုင္းစစ္ေျမျပင္သို႔ သြားေရာက္ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ လူငယ္တစ္ေယာက္က စစ္ထဲ၀င္ၿပီး စစ္ေျမျပင္သို႔ သြားသင့္၊ မသင့္ အၾကီးအက်ယ္ ဆံုးျဖတ္ရခက္ေနသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ သူ႕တြင္ ေရာဂါအသဲအသန္ျဖစ္ေနေသာ မိခင္အိုၾကီးက ရွိေနသည္။ ျပဳစုမည့္သူက မရွိ။ သူသာ စစ္ေျမျပင္သြားၿပီး မိခင္အိုၾကီးကို မျပဳစုလွ်င္ မိခင္အိုၾကီးခမ်ာ ေသဖို႔သာ ရွိေလသည္။ တစ္ဖက္တြင္ သူ႕လိုပဲ လူငယ္ေတြက အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးေပးၿပီး စစ္ထဲမသြားၾကလွ်င္ အမိႏိုင္ငံေတာ္ၾကီးမွာ တိုင္းတစ္ပါးလက္ေအာက္တြင္ က်႐ႈံးရေပေတာ့မည္။ မိဘအေပၚျပဳစုရမည့္ သားသမီးတာ၀န္ႏွင့္ တိုင္းသူျပည္သားတိုင္း ျပဳသင့္ေသာ တိုင္းျပည္တာ၀န္။ မည္သည္ကို ေရြးရပါအံ့နည္း။

ဗုဒၶျမတ္စြာႏွင့္သူေတာ္စင္တို႔ လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ားအရ ေပးအပ္လာေသာ တာ၀န္အသီးသီးႏွင့္ မိမိသူတစ္ပါးခ်မ္းသာျခင္းဟူေသာ အက်ိဳးဆက္တို႔ကို မိမိအသိဉာဏ္ျဖင့္ ႏႈိင္းယွဥ္ရင္း လူသားပီသေအာင္ တစ္ဆင့္ခ်င္း တုိးပြားေအာင္ အားထုတ္ႏုိင္လွ်င္ ကဲြျပားေနေသာစံႏႈန္းမ်ားကို ဂ႐ုမစိုက္ဘဲ ဆက္လက္ေလွ်ာက္လွမ္းသြားႏိုင္မည္ဟု ထင္ျမင္ေနမိသည္။ ကိုယ္ေရြးလိုက္ေသာ စံႏႈန္းမ်ားႏွင့္ တာ၀န္မ်ားအတြက္ ေနာင္တမရဖို႔ေတာ့ လိုအပ္ေနပါလိမ့္အံုးမည္။

အထက္ပါအေၾကာင္းမ်ားကို သူငယ္ခ်င္းကို ေျပာျပေတာ့ သူငယ္ခ်င္းက “တာ၀န္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပတ္သားတဲ့ အျမင္ေတြ မပါဘူး”ဟု ဆိုသည္။ မိမိကလည္း “တာ၀န္ဆိုတာ ေနထိုင္ရာ၀န္းက်င္နဲ႔ ၾကိဳတင္သိရွိမႈမ်ားအရ ကဲြျပားေနတတ္ပံုကို မီးေမာင္းထိုးျပခ်င္႐ံုသက္သက္ပါ။ ျမင္ခ်င္သလို ျမင္၊ ေတြးခ်င္သလို ေတြးလို႔ ရတာေပါ့”ဟု ျပန္ေျပာလိုက္ရပါသည္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ တာ၀န္ဆိုင္ရာ အျမင္ေတြကေတာ့ ႐ႈပ္ေထြးစြာ ကဲြျပားေနပါလိမ့္အံုးမည္။

ဘူတန္ႏုိင္ငံက ဘာသာကူးေျပာင္းမႈ ဆန္႔က်င္ေရး ဥပေဒ

ဇူလိုင္လမွာ ဘူတန္ႏိုင္ငံဟာ ဥပေဒတစ္ခုကို ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။ ခရစ္ယာန္ေတြက သူတို႔ရဲ႕ ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္ေတြ တိုးတက္မႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ ရည္ရြယ္ၿပီး အဲဒီဥပေဒကို ထုတ္ျပန္လိုက္တာပါလို႔ ၿငီးတြားေန ၾကပါတယ္။ “ဘူတန္ဟာ ခရစ္ယာန္ကိုဖိႏွိပ္ေနပါတယ္”လို႔လည္း ခရစ္ယာန္ေတြက စြပ္စဲြပါတယ္။ အဲဒီဥပေဒ ကေတာ့ “ဘာသာေျပာင္းမႈ တားဆီးဆန္႔က်င္ေရး ဥပေဒ (Anti-Conversion Law) ပဲျဖစ္ပါတယ္။

ဘူတန္ကေတာ့ သူ႕အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔သူ ထုတ္ျပန္လိုက္တာပါ။ ဒီအေၾကာင္းျပခ်က္ေတြကိုလည္း ခရစ္ယာန္ ေတြက မူမမွန္တဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြလို႔ ေ၀ဖန္ၾကျပန္ပါတယ္။ ဘူတန္က ခရစ္ယာန္ေတြကို “ဘာသာေရး အတင္းအက်ပ္ သိမ္းသြင္းသူမ်ား”လို႔ စြပ္စြဲေၾကာင္းလည္း သတင္းလႊင့္ေနၾကပါတယ္။

“ဒီဥပေဒက ဘာသာသိမ္းသြင္းျခင္း သို႔မဟုတ္ စည္း႐ံုးျခင္းသေဘာေဆာင္တဲ့ ပံုစံတစ္ခုခုကို လုပ္ေဆာင္တဲ့သူ ကို အျပစ္ေပးမယ္လို႔သာ ခပ္ျဖန္းျဖန္း (ခပ္၀ါး၀ါး)ဆိုထားေတာ့ ဆင္းရဲသားေတြကို စားစရာေပးျခင္း၊ အ၀တ္ေပး ျခင္းစတဲ့ ကူညီမႈတစ္စံုတစ္ရာ လုပ္ေနတဲ့ ခရစ္ယာန္ေစတနာ့၀န္ထမ္းေတြကို ေထာင္ထဲပို႔လုိက္မွာကို စိုးရိမ္ပါ တယ္”လို႔ ခရစ္ယာန္ေတြက ဆိုေနၾကပါတယ္။

ဥပေဒရဲ႕ ဆိုလိုခ်က္အျပည့္အစံုကေတာ့ “ဘူတန္ႏိုင္ငံ၏ ျပစ္မႈဆိုင္ရာဥပေဒ၊ အပိုဒ္ ၄၆၃ အရ တစ္စံုတစ္ ေယာက္ဟာ တစ္စံုတစ္ေယာက္ကို ဘာသာေရးအရ ဆဲြေဆာင္သိမ္းသြင္းျခင္း သို႔မဟုတ္ သိမ္းသြင္းသည့္ ပံုစံ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ဘာသာတစ္ခုမွ ဘာသာတစ္ခုသို႔ ေျပာင္းလဲေအာင္ အားထုတ္လွ်င္ ဘာသာေရး ဆဲြေဆာင္ သိမ္းသြင္းမႈ အျပစ္ဒဏ္သက္ေရာက္ေစရမည္”လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

ၿမိဳ႕ေတာ္သင္းဘူး (Thimphu)က အမည္မေဖာ္လိုတဲ့ သင္းအုပ္ဆရာတစ္ဦးက “ဒီ ဘာသာကူးေျပာင္းမႈ ဆန္႔ က်င္ေရး ဥပေဒက အတည္ျပဳလုနီးနီး ျဖစ္ေနပါၿပီ၊ ဒါေပမယ့္ အခုခ်ိန္မွာ လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ ေတာ့ မရွိေသးပါဘူး၊ ဒီဥပေဒက ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ တိုးပြားမႈကို ဦးတည္တိုက္ခိုက္တာ ျဖစ္ပံုရပါတယ္”ဟု ဆိုပါတယ္။

ဘူတန္၊ ပါလီမန္တစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ကူအင္ေလး ရွာရင္း (Kuenlay Tshering)ကေတာ့ “ဒီဥပေဒဟာ ဘူတန္ ဘုရင့္ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပံုဥပေဒနဲ႔ ကိုက္ညီတယ္၊ ဖဲြ႕စည္းပံုဥပေဒမွာ - ဘူတန္ႏိုင္ငံသားတိုင္းဟာ လြတ္လပ္ စြာေတြးေခၚခြင့္၊ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ ရွိပါတယ္၊ ဘယ္သူကမွ ဘာသာေရးဆဲြေဆာင္သိမ္းသြင္းမႈနည္းနဲ႔ အျခားဘာသာအတြင္းကို မသြတ္သြင္းေစရ-လို႔ ပါရွိပါတယ္”လို႔ တုန္႔ျပန္ပါတယ္။ “ႏိုင္ငံေတာ္က ဒီဥပေဒကို ေဖာက္ဖ်က္သူကို သံုးႏွစ္ထက္ေလ်ာ့နည္းတဲ့ ေထာင္ဒဏ္အျပစ္ေပးႏိုင္တဲ့ အေသးအဖဲြကိစၥတစ္ရပ္အေနနဲ႔ပဲ သံုးသပ္ထားပါတယ္”လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

“ဒီလို ဥပေဒမ်ိဳးကို အိမ္နီးခ်င္း အိႏၵိယႏိုင္ငံမွာလည္း ျပဓာန္းထားတာပဲ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ကေတာ့ ဘာသာေရး သိမ္းသြင္းမႈဆိုတဲ့ေ၀ါဟာရကို မေရမရာလုပ္ထားၿပီး ခရစ္ယာန္ေတြကို ၿခိမ္းေျခာက္ဖို႔အတြက္ မွားယြင္းစြာ အသံုးျပဳေနၾကပါတယ္၊ ဒါကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ သတိထားပါတယ္၊ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကေတာ့ အဲဒီလို မျဖစ္ေစရပါ ဘူး”လို႔လည္း ျဖည့္စြက္ေျပာၾကားပါတယ္။

ခရစ္ယာန္သင္းအုပ္ဆရာတစ္ဦးကေတာ့ “အာဏာပိုင္ေတြဟာ ခရစ္ယာန္ဆန္႔က်င္သူေတြက တိုင္ၾကားခ်က္ ေတြကို အေရးယူေပးေလ့ရွိတဲ့အတြက္ ခရစ္ယာန္ေတြဟာ မၾကာခဏ အဖမ္းခံရႏိုင္ပါတယ္”လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဘူတန္ႏိုင္ငံဟာ လူဦးေရ ၆၈၃၄၀၇ ရွိတဲ့အနက္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြက ႏိုင္ငံရဲ႕ အေနာက္ဘက္နဲ႔ အေရွ႕ဘက္ျခမ္းေတြမွာ အဓိက ေနၾကပါတယ္။ နီေပါလ္လူမ်ိဳးစု၀င္ေတြ ျဖစ္တဲ့ ခန္႔မွန္းေျခ ၂၂ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ရွိတဲ့ ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ ေတာင္ပိုင္းေဒသေတြမွာ ေနထုိင္ၾကပါတယ္။

ခရစ္ယာန္ေတြကေတာ့ ၆၀၀၀-ေလာက္သာ ရွိပါတယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ နီေပါလ္လူမ်ိဳးစုေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ခရစ္ယာန္ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းနဲ႔ တရား၀င္စာသင္ေက်ာင္းေတာ့ တစ္ခုမွ မရွိပါဘူး။ သမၼာက်မ္းစာကိုေတာ့ ဘူတန္ဘာသာစကားနဲ႔ နီေပါလ္ဘာသာစကားေတြနဲ႔ ဘာသာျပန္ထားတာ ရွိပါတယ္။ ဘူတန္ဖဲြ႕စည္းပံုဥပေဒက ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ကို အာမခံေပးထားေပမယ့္ အစိုးရကေတာ့ ခရစ္ယာန္ေတြရွိေနတာကို တရား၀င္ အသိအမွတ္ မျပဳပါဘူး။ ခရစ္ယာန္ေတြဟာ သူတို႔အိမ္ေတြမွာပဲ ဘာသာေရးအလုပ္ေတြကို လုပ္ေနရပါတယ္။

ဘူတန္ႏိုင္ငံရဲ႕ တရား၀င္၀က္ဘဆိုက္မွာ “မဟာယာန္ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ ဂိုဏ္းကဲြတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဒရုပ္ပ ကတ္ဂ်ဴးဂိုဏ္း (Drukpa Kagyue school)ဟာ ႏိုင္ငံေတာ္ဘာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေတာင္ပိုင္းကေတာ့ ဟိႏၵဴဘာသာလႊမ္းမိုးမႈ ရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ိဳ႕ေဒသေတြမွာေတာ့ ေသလြန္သူကို ကိုးကြယ္မႈ၊ တိရစၧာန္ကိုးကြယ္မႈနဲ႔ နတ္ကိုးကြယ္မႈ အၾကြင္းအက်န္ေတြ တည္ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္”လို႔ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခရစ္ယာန္ဘာသာနဲ႔ ပတ္သက္တာ ကိုေတာ့ ေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိပါဘူး။ (ေနရာအႏွံ႔ ျပန္႔ေနတဲ့ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ ၆၀၀၀-ေလာက္ကေလးကို ဘယ္အစိုးရက ေရးၾကီးခြင္က်ယ္ ထည့္ေရးေနမလဲ)။

“ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀-ေက်ာ္သက္တမ္းရွိတဲ့ ဘုရင္စနစ္ကို လိုက္နာလွ်က္ ဘူတန္ႏုိင္ငံဟာ ၂၀၀၈-ခုႏွစ္၊ ပထမဦးဆံုး ေရြးေကာက္ပဲြၿပီးကတည္းက ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး ဘူတန္ဟာ ဘာသာေရး လြတ္လပ္ခြင့္အပါအ၀င္ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ေဆာင္လာခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ေနာက္ထပ္ ဘာသာေရးေတြ ဘာျဖစ္လို႔ လုိအပ္ေနအံုးမလဲ”လို႔ ျပည္ထဲေရးနဲ႔ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ၾကီး ေဒၚဂ်ိက ေျပာပါတယ္။

“ဘူတန္ဟာ ခရစ္ယာန္ဘာသာတင္ မဟုတ္ပါဘူး၊ ဘယ္ဘာသာေရးယံုၾကည္မႈေတြနဲ႔မွ ျပႆနာ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ခင္ဗ်ားတို႔ သိထားရမွာက ဘူတန္ဆိုတာ လူဦးေရ ၆၀၀၀၀၀ ေက်ာ္ေလာက္သာ ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေသးေသး ေလးတစ္ခုပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အမ်ားစုဟာ ဗုဒၶဘာသာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ ဟိႏၵဴရွိတယ္၊ ခရစ္ယာန္ ရွိတယ္။ ကဲ… ဒါဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေနာက္ထပ္ဘာသာေရးေတြ ထပ္ၿပီး လိုေသးလို႔ လား”လို႔လည္း ဆက္ေျပာ သြားပါတယ္။

ဘူတန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရးအေျခအေနအရပ္ရပ္ဟာ ဗုဒၶဘာသာနဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ ဆက္သြယ္မႈ ရွိေနပါ တယ္။ ေဒၚဂ်ိဦးေဆာင္တဲ့ ျပည္ထဲေရးနဲ႔ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ၾကီးဌာနက ၿမိဳ႕ေတာ္ သင္းဘူးမွာ ရွိပ္ခ်ိဳဒေဇာင္း (Tashichho Dzong)လို႔ ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ဧရာမဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းအတြက္ ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ေပးပါေသး တယ္။ “ဗုဒၶဘာသာဟာ ဘူတန္ျပည္သူေတြကို အတူတကြ ရွင္သန္ေစၿပီး ညီညြတ္ေစပါတယ္။ ဘူတန္လူမ်ိဳး ေတြရဲ႕ လူမႈဘ၀ဟာ ဒေဇာင္းဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းမွာ ဗဟိုျပဳေနပါတယ္”လို႔ ေဒၚဂ်ိက ရွင္းျပပါတယ္။

“ခင္ဗ်ားတို႔ အိႏၵိယကို ၾကည့္လိုက္ပါ၊ ဘာသာေရးေပါင္းစံုပူးတြဲေနတဲ့ အဖဲြ႕အစည္းျဖစ္တဲ့အတြက္ တင္းမာမႈေတြ၊ ေသြးေခ်ာင္းစီးမႈေတြ မၾကာခဏ ျဖစ္ေနတာကို ေတြ႕ပါလိမ့္မယ္။ ဘူတန္ကို အဲဒီလို မျဖစ္ေစခ်င္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ အိႏၵိယနဲ႔ တရုတ္ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံၾကီးႏွစ္ခုၾကားမွာ ရပ္တည္ေနရတာပါ။ ဘူတန္လူမ်ိဳးေတြဟာ ဘယ္တုန္းကမွ ကိုလိုနီႏုိင္ငံ မျဖစ္ခဲ့ပါဘူး။ အဲဒီအတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဂုဏ္ယူပါတယ္။ ဘူတန္ဆိုတာ သမိုင္း ေၾကာင္းအရ သူ႕ အသက္ရွင္ရပ္တည္ေရးအတြက္သာ စိတ္၀င္စားပါတယ္။ ဘူတန္လူမ်ိဳးေတြဟာ စစ္တိုက္ဖို႔ထက္ သူတို႔ရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကိုသာ မက္ေမာၾကပါတယ္”လို႔လည္း ရွင္းျပပါ တယ္။ ၂၀၀၈-ခုႏွစ္မွာ ထုတ္ျပန္တဲ့ အေျခခံဥပေဒကလည္း ဘူတန္ႏိုင္ငံရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ေတြကို ကာကြယ္ဖို႔နဲ႔ ဗုဒၶဘာသာဟာ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ အေမြအႏွစ္တစ္ခုျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ေဖာ္ျပေနပါတယ္။

အမည္မေဖာ္လိုတဲ့ အစိုးရ အရာရွိတစ္ဦးကလည္း “ခင္ဗ်ားတို႔ ၾကည့္ေလ၊ တိဗက္ကို တရုတ္ေတြက သူတို႔ျပည္ နယ္လုပ္ပစ္တယ္၊ ဆစ္ကင္းႏိုင္ငံကို အိႏၵိယက သူတို႔ျပည္နယ္ လုပ္ပစ္တယ္။ ဒီေတာ့ ဒီႏိုင္ငံၾကီး ႏွစ္ႏိုင္ငံထဲက ဘယ္ႏိုင္ငံက က်ဳပ္တို႔ကို သိမ္းသြားမလဲ။ ဒီကိစၥကို ဘူတန္ျပည္သူတိုင္းက စိုးရိမ္ေနၾကတာပါ”လို႔ ေျပာပါတယ္။

“ခင္ဗ်ားတို႔ သိတဲ့အတိုင္းပဲ၊ ဆစ္ကင္းႏိုင္ငံဆိုတာ အိႏၵိယရဲ႕ အေရွ႕ေျမာက္ျခမ္းမွာ တည္ရွိတာပါ။ အခုေတာ့ အိႏၵိယရဲ႕ ျပည္နယ္တစ္ခုေပါ့။ တကယ္ေတာ့ ဆစ္ကင္းဆိုတာ ဗုဒၶဘာသာထြန္းကားတဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခုေလ။ ဗုဒၶ ဘာသာႏိုင္ငံတစ္ခုေလ။ အဓိကလူမ်ိဳးေတြက ေဘာတိယနဲ႔ လက္ပ္ခ်ားလူမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း နီေပါလ္ေတြက ၀င္လာတယ္။ သူတို႔က ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ေတြ ျဖစ္တယ္။ (ဘူတန္ပံုစံနဲ႔ အလြန္တူေနတယ္)။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေဒသခံလူမ်ိဳးေတြထက္ နီေပါလ္ေတြက အင္အားသာသြားတယ္။ ၁၉၇၅-ခုႏွစ္၊ ဆႏၵခံယူပဲြအရ ဆစ္ကင္းကို အိႏၵိယရဲ႕ ျပည္နယ္တစ္ခုအျဖစ္ သက္မွတ္လိုက္ၾကတယ္။ ဆစ္ကင္းရဲ႕ ၇၅-ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ ျပည္သူေတြဟာ နီေပါလ္ေတြပါ။ သူတို႔ေတြဟာ အိႏၵိယန႔ဲ မေပါင္းခ်င္ပါဘူးလို႔ မဲေပးခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီမိုကေရစီ ဆိုတာ မဲမ်ားတာကို ကိုယ္စားျပဳတယ္ဆို။ ကဲ….. ဘာလဲ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ….”လို႔လည္း ဆက္ရင္ဖြင့္ပါတယ္။

ဘူတန္နဲ႔ အျခားေသာ အိႏၵိယရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံငယ္ေလးေတြဟာ အရွက္မရွိ၊ မ်က္ႏွာေျပာင္တုိက္ သိမ္းယူ တတ္တဲ့ အိႏၵိယရဲ႕ အက်င့္ကို သိေနၾကပါၿပီ။ ဆစ္ကင္းႏုိင္ငံေလးရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ေတြက ဘူတန္ကို အိႏၵိယျပည္ နယ္မျဖစ္ေစဖို႔ သတိေပးေနပါတယ္။

“၁၉၈၀-ႏွစ္မ်ားတုန္းက ဘူတန္ဘုရင္ဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕အခ်ဳပ္အျခာအာဏာတည္ၿမဲေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ မ်ားကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ “ႏုိင္ငံတစ္ခု လူမ်ိဳတစ္မ်ိဳး အစီအစဥ္ (one-nation-one-people campaign)”ကို စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီအစီအစဥ္က ေတာ္လွန္တဲ့ နီေပါလ္လူမ်ိဳးေတြကို မ်က္ႏွာသာ မေပးခဲ့ပါဘူး။ ေတာ္လွန္တဲ့ နီေပါလ္ေတြနဲ႔ အာဏာပိုင္ေတြဟာ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီနီေပါလ္လူမ်ိဳး ေတြဟာ သူတို႔ဆႏၵအေလ်ာက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘူတန္နယ္ေျမထဲကို က်ဴးေက်ာ္၀င္လာၿပီး ေနထိုင္ေနၾကတာ ျဖစ္ တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔နယ္ေျမကို တစ္နည္းတစ္ဖံု က်ဴးေက်ာ္ေနထိုင္ေနၾကတာပဲ။ ဘယ္ဘူတန္လူမ်ိဳးကမွ ဖိတ္ေခၚလို႔ လာၾကတာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔က လူဦးေရ ၁-သိန္းခန္႔ ရွိပါတယ္။ သူတို႔ကို တိုင္းျပည္ကေန ႏွင္ထုတ္ခဲ့ၾကရပါတယ္။ သူတို႔အမ်ားစုက ခရစ္ယာန္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္”လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။

အစိုးရဟာ ေတာ္လွန္သူေတြအေပၚ ဘာေၾကာင့္ မငဲ့ညွာရသလဲလို႔ ျပည္သူတစ္ေယာက္ကို ေမးၾကည့္ေတာ့ “ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဘူတန္ဟာ ေနာက္ထပ္ ဆစ္ကင္းျပည္နယ္ မျဖစ္ခ်င္ပါဘူး”လို႔ ႐ိုး႐ိုးရွင္းရွင္းေလးပဲ ေျဖပါတယ္။

ဘူတန္ႏိုင္ငံဟာ သူတို႔ဘာသာစကား၊ သူတို႔ရိုးရာ၀တ္စံုေတြကိုပဲ အသံုးျပဳ၊ ၀တ္ဆင္ၾကဖို႔ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ စည္းကမ္းသက္မွတ္ထားပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈအေမြအႏွစ္ေတြ တိုးတက္ ျပန္႔ပြားေစဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘူတန္ အမ်ိဳးသားေတြဟာ သူတို႔အလုပ္သြားတဲ့အခါ သို႔မဟုတ္ လူထုအစုအေ၀းေတြ ကို သြားတဲ့အခါေတြမွာ ဂို (Gho) လို႔ေခၚတဲ့ ဒူးထိရွည္တဲ့ ၀တ္႐ံုၾကီးကို ၀တ္ရပါတယ္။ ၿပီးရင္ ခါးမွာ အ၀တ္စနဲ႔ လုပ္တဲ့ ခါးပတ္စီးရပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြကေတာ့ ကိရာ (kira)လို႔ ေခၚတဲ့ ပုခံုးတစ္ဖက္ေပၚ ေျခခ်င္း၀တ္ထိ ရွည္တဲ့ ခါးမွာခါးပတ္ပတ္ထားရတဲ့ ၀တ္႐ံုၾကီးကို ၀တ္ရပါတယ္။ မလိုက္နာသူေတြကို ဒဏ္ေငြေဆာင္ရျခင္း သို႔မဟုတ္ ေထာင္ဒဏ္အျပစ္ေပး ခံရႏိုင္ပါတယ္။

“အစိုးရအေနနဲ႔ မေ၀းေတာ့တဲ့ အနာဂတ္မွာ ဘူတန္မွာ ခရစ္ယာန္ေတြရွိတယ္ဆိုတာကို တရား၀င္ အသိအမွတ္ ျပဳေပးဖို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ဆိုတာ ခရစ္ယာန္အတြက္ေရာ၊ အစိုးရအတြက္ပါ ေကာင္း က်ိဳးျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီလိုမွ မဟုတ္ရင္ ဘာသာေရးအဖဲြ႕အစည္းေတြနဲ႔ သက္ဆိုင္တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ဘယ္အစိုးရက ၿပီးေျမာက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေတာ့မလဲ”လို႔ ခရစ္ယာန္ သင္းအုပ္ဆရာတစ္ေယာက္က ေျပာပါတယ္။ ဇန္န၀ါရီလတုန္းက ပုနခါး (Punakha)မွာ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ အေျခအေနကို သူ အမွတ္ရေနပါတယ္။ အဲဒီမွာ တည္ေဆာက္ေနဆဲ အိမ္တစ္လံုးကို ခရစ္ယာန္ဘုရားရွိခိုးေက်ာင္းေဆာက္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ေကာလာ ဟလေၾကာင့္ ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ျဖစ္တဲ့ အိမ္ရွင္ဟာ ဘုရင့္ထံေတာ္ကို သြားေရာက္ၿပီး ဘုရားေက်ာင္းေဆာက္ဖို႔ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ဒါေပမယ့္ ထာ၀ရဘုရားကို ၀တ္ျပဳဖို႔ ေဆာက္တာ ျဖစ္ေၾကာင္း ေလွ်ာက္ထားခဲ့လို႔ ဘုရင္က ခြင့္ျပဳေပးခဲ့ပါတယ္။

“၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ကေတာ့ ေနာက္ဆိုရင္ လြတ္လပ္ခြင့္ ပိုေပးမယ္လို႔ ကတိျပဳထားပါတယ္။ အခုဆိုရင္ ခရစ္ယာန္ ဘာသာ၀င္ေတြဟာ တျဖည္းျဖည္း တိုးပြားလာေနပါတယ္။ ခရစ္ယာန္ဘာသာက လူနာေတြကို သက္သာ ေပ်ာက္ကင္းေစတယ္ဆိုတာကို တစ္ဆင့္စကားနဲ႔ သိလာၾကပါၿပီ။ တရား၀င္ ဆဲြေဆာင္သိမ္းသြင္းဖို႔ ေဟာၾကား ခြင့္ေတာ့ မရေသးပါဘူး။ ခရစ္ယာန္ေတြအေနနဲ႔ အေျခအေနကို နားလည္ထားရမယ္၊ ၿပီးေတာ့ အစိုးရအေပၚမွာ စိတ္ရွည္ရွည္ထားရမယ္။ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း လြတ္လပ္ေရး ဘယ္လိုလုပ္ ရႏိုင္မလဲ”လို႔လည္း ခရစ္ယာန္သင္းအုပ္ ဆရာက ဆက္ေျပာသြားပါတယ္။


ဘာသာျပန္သူ၏ သံုးသပ္ခ်က္

ဒလိုင္းလားမာ အတၳဳပၸတၱိဇာတ္ကားကို ၾကည့္တုန္းက ဒလိုင္းလားမားကို ေမာ္စီတုန္းက “Religion is poison = ဘာသာေရးဆိုတာ အဆိပ္”လို႔ ေျပာတဲ့စကားကို အမွတ္ရေနပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး “ဘာသာဆုိတာ ဘိန္းနဲ႔တူ တယ္”ဆိုတဲ့စကားလည္း ရွိပါတယ္။ ဘာသာေရးသမားေတြကေတာ့ ကန္႔ကြက္ၾကတာပဲ။ ဘယ္လိုပင္ ကန္႔ကြက္ ကန္႔ကြက္ အေနအထားမက်ရင္ အဲဒီစကားေတြက မွန္ေနတတ္ျပန္ပါတယ္။ ေနရာတိုင္းကိုေတာ့ မဆိုလိုပါဘူး။ အေနအထားမက်ရင္ဆိုတဲ့ စကားက က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။

စာေလးတစ္ပုဒ္ ဖတ္ဖူးတယ္။ ကၽြန္းေလးတစ္ကၽြန္းမွာ သူတို႔ ယံုၾကည္မႈနဲ႔သူ ေအးခ်မ္းေပ်ာ္ရႊင္ေနတဲ့ လူမ်ိဳးစု ေလးေတြ ရွိတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ ခရစ္ယာန္ ေစတနာၾကီးရွင္ေတြ၊ အလႅာဟ္ယံုၾကည္သူေတြ…. ေရာက္သြား တယ္။ ေအးခ်မ္းေနတဲ့ လူမ်ိဳးစုေလးဟာ စိတ္၀မ္းေတြ ကဲြကုန္တယ္။ အခ်င္းခ်င္း မညီညြတ္မႈေတြ ျဖစ္သြားတယ္။ ဆိုေတာ့ “ဘာသာေရးဆိုတာ ေပါက္ကြဲအားျပင္းထန္တဲ့ ဗံုးလား”။

ကမၻာ့ႏုိင္ငံၾကီးေတြက “ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင့္ မရွိဘူး။ ခရစ္ယာန္ေတြ၊ မူစလင္ေတြကို ႏွိပ္ကြပ္တယ္”လို႔ ေျပာရင္ မခံခ်င္ပါဘူး။ မေက်နပ္ပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ “ျမန္မာဆိုတာ ဗုဒၶဘာသာ ႏိုင္ငံျဖစ္လို႔ပါ”။ ဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံဟာ ဗုဒၶဘာသာကို ဦးစားေပးမယ္။ ခရစ္ယာန္ႏိုင္ငံဟာ ခရစ္ယာန္ကို ဦးစား ေပးမယ္။ မူစလင္ႏိုင္ငံဟာ မူစလင္ကို ဦးစားေပးမယ္။ ဒါ ထံုးစံပဲ။

ဥေရာပႏိုင္ငံၾကီးေတြ၊ တျခားမူစလင္ႏိုင္ငံေတြဟာ သူတို႔ ေျမေပၚမွာ တရား၀င္ ဗုဒၶဘာသာေက်ာင္းေတြ ဘယ္ႏွစ္ေက်ာင္းမ်ား ေဆာက္ခြင့္ျပဳပါသလဲ။ ဘာသာေရးအခမ္းအနားေတြကို ဘယ္ေလာက္ထိ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ခြင့္ျပဳပါသလဲ။ မႏွစ္က မေလးရွားေရာက္ေတာ့လည္း ပိုသိခဲ့ရတယ္။ ဗုဒၶဘာသာေတြအေပၚမွာ မူစလင္ေတြ ဘယ္လို သေဘာထားသလဲ။ ဒါကို နားလည္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ မေလးရွားဆိုတာ မူစလင္ႏိုင္ငံေလ။ မူစလင္ႏိုင္ငံျဖစ္လို႔ မူစလင္ဘာသာကို ဦးစားေပးတယ္။ ဘာမွ ေျပာစရာ မရွိပါဘူး။ သူတို႔ကို မူစလင္ဘာသာ ကိုေတာ့ ဦးစားေပးမယ္။ ဗုဒၶဘာသာကို ဦးစားမေပးဘူး၊ ခရစ္ယာန္ဘာသာကို ဦးစားမေပးဘူးလို႔ ဘယ္ေတာ့မွ ေ၀ဖန္မိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

အခု ဘူတန္ကိစၥေလးကို ဖတ္ရေတာ့ ဒီဘာသာဟာ ဘူတန္ရဲ႕ ေအးခ်မ္းမႈ။ တည္ၿငိမ္မႈကို ဘာေၾကာင့္မ်ား ဖ်က္ဆီးခ်င္ေနရတာလဲလို႔ ေမးခြန္းထုတ္မိပါတယ္။ က်ဳပ္တို႔ႏိုင္ငံက ေတာင္တန္းေဒသေတြမွာ အဓိက႐ုဏ္းေတြ ျဖစ္တယ္၊ မညီညြတ္မႈေတြ ျဖစ္တယ္ဆိုတာလည္း ဒီေစတနာၾကီးရွင္ေၾကာင့္လည္း အမ်ားၾကီးပါပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ညီညြတ္တဲ့ ေအးခ်မ္းတဲ့ေနရာျဖစ္ျဖစ္ ဘာသာၾကီးေတြ တစ္ခုထက္ ပိုေရာက္သြားၿပီဆိုရင္ ပ်က္စီးဖို႔အေျခအေန ပိုမ်ားသြားပါၿပီ။ မညီမညြတ္ေတြ ျဖစ္ဖို႔အေျခအေန ေတာ္ေတာ္မ်ားသြားပါၿပီ။

စာေရးသူမွာ ဘာသာျခား အသိမိတ္ေဆြေတြ ရွိပါတယ္။ အြန္လိုင္းမွာေတြ႕ေတာ့ သူ႕ကို ေျပာလိုက္ပါတယ္။ “ခင္ဗ်ားတို႔ ေစတနာရွိတယ္ဆိုရင္ အဲဒီေစတနာေတြကို ျဖဴျဖဴစင္စင္ ရွိေနဖို႔ ေကာင္းတယ္။ ထာ၀ရဘုရားကို ယံုၾကည္ေစဖို႔နဲ႔ ခရစ္ေတာ္ကို အားကိုးေစဖို႔ သို႔မဟုတ္ ခရစ္ယာန္ျဖစ္ေစဖို႔ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ေတာ့ မလုပ္ ၾကပါနဲ႔။ အထူးသျဖင့္ ဘာသာတစ္ခုခု အေျခတည္ေနတဲ့ ေဒသမွာ ပိုၿပီး မလုပ္သင့္ဘူး”လို႔ ေျပာလိုက္ပါတယ္။

တစ္ႏိုင္ငံလံုး မူစလင္ျဖစ္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံမွာ တစ္ျခားဘာသာတစ္ခုခုက ၀င္ေရာက္ဆဲြေဆာင္ သိမ္းသြင္းေနၿပီဆိုရင္ ေဒသခံ မူစလင္ေတြ စိတ္ဆင္းရဲေတာ့မယ္။ ဒါ ထံုးစံပဲ။ ခရစ္ယာန္ၾကီးစိုးတဲ့ နိုင္ငံမွာလည္း ထို႔အတူပဲေပါ့။ “ဒါ ဒီမိုကေရစီေခတ္ကြ၊ လူတိုင္းလူတိုင္းဟာ လြတ္လပ္စြာ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ခြင့္ရွိတယ္”လို႔ ဆိုၿပီး အကုန္လိုက္ရမ္းေန ရင္ေတာ့ ဒါ နည္းလမ္းမက်ေသးဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီဆိုတာ အခ်င္းခ်င္း ေလးစားတန္ဖိုးထားစိတ္ အေပၚမွာ အေျခတည္မွ ဒီမိုကေရစီ စစ္တာပါ။ တစ္ဖဲြ႕နဲ႔တစ္ဖဲြ႕ ဗရမ္းဗတာ(လြတ္လြတ္လပ္လပ္) တိုက္ခိုက္ေန ၾကတာဟာ ဒီမိုကေရစီ မဟုတ္ပါဘူး။ တစ္ဖဲြ႕နဲ႔တစ္ဖဲြ႕ တန္ဖိုးထားစိတ္နဲ႔ အခ်င္းခ်င္းနားလည္မႈထားၿပီး လုပ္ ေဆာင္ၾကမွသာ ဒီမိုကေရစီ ျဖစ္တာပါ။

လူသားရဲ႕ လြတ္လပ္ခြင့္ကို အေၾကာင္းျပၿပီး ဗရမ္းဗတာ ေျပာ၊ ဗရမ္းဗတာ လုပ္လို႔ မရပါဘူး။ အေျခအေနနဲ႔ အခ်ိန္အခါကိုလည္း ၾကည့္ရပါအံုးမယ္။ “လူပ်ိဳပဲကြ၊ အပ်ိဳကို ရည္းစားစကားေျပာတာ ဘာျဖစ္လဲ”ဆိုၿပီး အေျခ အေနနဲ႔ အခ်ိန္အခါကို မၾကည့္ဘဲ လိုက္ေျပာေနလို႔ မရပါဘူး။ အဲဒီလိုပါပဲ “လူသားတိုင္းမွာ လြတ္လပ္ခြင့္ အျပည့္ ရွိတယ္ကြ”ဆိုၿပီး သူ႕ဓေလ့၊ သူ႕ဘာသာနဲ႔သူ ၿငိမ္းခ်မ္းတည္ၿငိမ္ေနတဲ့ ေနရာေဒသကို သြားေရာက္ မဖ်က္ဆီး သင့္ပါဘူး။

ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြကလည္း ဗုဒၶဘုရားရွင္ရွိမွ ေလာကၾကီး ၿငိမ္းခ်မ္းမယ္လို႔ အယူမသီးသင့္ေပဘူး။ ခရစ္ယာန္ကလည္း ေယရႈကို မယံုၾကည္ရင္ ကမၻာၾကီးမနက္ျဖန္ပဲ ဆုတ္ယုတ္သြားေတာ့မလုိ၊ မူစလင္ကလည္း အလႅာဟ္သာမရွိရင္ ေလာကၾကီး မသာယာႏိုင္ဘူး၊ ဟိႏၵဴကလည္း ရွီ၀ ဖန္တီးေပးမွ ေလာကၾကီးသာယာႏိုင္တာ….စသည္ျဖင့္ ကိုယ့္ဘာသာ ကို အမႊမ္းတင္ၿပီး အယူေတြ မသီးသင့္ၾကဘူး။ ဘာသာဆိုတာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေဆးခြက္ေတြပဲ ျဖစ္ေနသင့္တယ္။ အဆိပ္ခြက္ေတြ ျဖစ္မေနသင့္ဘူး။

စာဖတ္သူေတြေတာ့ မသိပါဘူး။ ဘူတန္ရဲ႕ လုပ္ရပ္ကို ေထာက္ခံပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျခြင္းခ်က္မဲ့ေတာ့လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီဥပေဒကို ခရစ္ယာန္အသိုင္းအ၀ိုင္း သတင္းေတြက ေတာ္ေတာ္အသားယူ ေရးေနၾကတာ ေတြ႕ရတယ္။ ဘူတန္ရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈေတြကို ထိပါးပုတ္ခတ္တဲ့ အမနာပေတြကလည္း အမ်ားၾကီးပဲ။

သူတို႔ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ဘူတန္ေတြဟာ ခရစ္ယာန္ေတြကို ႏွိမ္ေနပါတယ္။ ဘူတန္ယဥ္ေက်းမႈဆိုတာ ကလည္း ေရွးဦး မယဥ္ေက်းမီေခတ္က ပံုစံေတြလို ျဖစ္ေနတဲ့အေၾကာင္းလည္း ပုတ္ခတ္ေရးသားၾကပါတယ္။ ဒါနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ သတင္းေတြ အကုန္လံုးကိုေတာ့ မတင္ျပႏိုင္ပါဘူး။ အခု တင္ျပလိုက္တာကေတာ့ အဲဒီအေၾကာင္း ေတြထဲက အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္ပဲ ရွိပါေသးတယ္။ ကဲ…စာဖတ္သူတို႔လည္း ဖတ္႐ႈေ၀ဖန္ၿပီး သခၤန္းစာေတြ ယူလိုက္ၾကေပါ့။ မူရင္းကေတာ့ ဒီမွာပါ။ စိတ္၀င္စားရင္ ဒီထက္ပိုၿပီး ေလ့လာႏုိင္စရာေတြ ရွိပါတယ္။

စာေရးသူ သံုးသပ္ခဲ့တာေတြကို အဓိပၸာယ္ေကာက္ မမွားၾကဖို႔ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ ဘယ္ဘာသာကိုမွ ထိပါး ပုတ္ခတ္လိုတဲ့စိတ္ မရွိပါဘူး။ ေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္ေနတဲ့အရပ္မွာ ကိုယ့္အတၱကို ေရွ႕တန္းတင္ၿပီး ဘာသာေရး ဆဲြေဆာင္သိမ္းသြင္းမႈေတြ၊ မြန္ျမတ္တဲ့ဘာသာတရားေၾကာင့္ ၿပိဳကဲြမႈေတြ မျဖစ္ေစခ်င္ပါဘူး။ ဒါကို ရည္ရြယ္ၿပီး ေျပာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

ေရခ်ိဳးၾကရေအာင္

“အရွင္ဘုရား… ဗဟုကာျမစ္ကို ေရးသြားခ်ိဳးသလား”

“ေအာ္…. ေရခ်ိဳးတာပဲ ဒီနားက ေရတြင္းထဲမွာ ခ်ိဳးလည္း ရတာပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔ ဗဟုကာျမစ္ကို သြားခ်ိဳးရမွာလဲ”

“ေအာ္… အရွင္ဘုရားကလည္း ဗဟုကာျမစ္ထဲမွာ အကုသိုလ္ေတြကို ေမ်ာလို႔ ရတယ္ေလ၊ အဲဒီမွာ ေရခ်ိဳးရင္ ကိေလသာေတြ စင္ၾကယ္တယ္တဲ့”

“သူမ်ားေတြ ေျပာတိုင္း မယံုပါနဲ႔ ဘာရဒြါဇပုဏၰားရယ္….၊ ဗဟုကာျမစ္မကလို႔ အဓိကကၠေရခ်ိဳးဆိပ္၊ ဂယာေရ ခ်ိဳးဆိပ္၊ သုႏၵရိကာျမစ္၊ သူရႆတီျမစ္၊ ပယာဂေရခ်ိဳးဆိပ္၊ ဗဟုမတီျမစ္၊ ဘယ္ေနရာမွာ ခ်ိဳးခ်ိဳး ကိေလသာေတြ ကေတာ့ မစင္ၾကယ္ႏိုင္ပါဘူး”

“ပုဏၰား ေရခ်ိဳးခ်င္ရင္ ဒီသာသနာမွာ ေရလာခ်ိဳးစမ္းပါ၊ ဒီသာသနာမွာ ေရခ်ိဳးမွ သင့္ရင္တြင္းမွာ ရွိေနတဲ့ ကိေလသာေတြ စင္ၾကယ္ႏိုင္တယ္၊ သူ႕အသတ္ကို မသတ္သူျဖစ္ရင္၊ သူ႕ဥစၥာကို မခိုးသူျဖစ္ရင္၊ မနာလို၀န္တိုမႈ ေတြ မရွိရင္ ဂယာေရခ်ိဳးဆိပ္ကို ဘာလို႔ သြားေနစရာ လိုအံုးမလဲ၊ ဟိုနားက ေရတြင္းကလည္း သင့္အတြက္ ေရခ်ိဳးဆိပ္ပါပဲ”

“အရွင္ဘုရားေျပာတာ သဘာ၀က်လိုက္တာေနာ္၊ တပည့္ေတာ္ သေဘာက်လိုက္တာ။ အရွင္ဘုရား အရွင္ ဘုရားရဲ႕ သာသနာမွာ ေရခ်ိဳးခ်င္ပါတယ္၊ ခြင့္ျပဳပါဘုရား”

“ေအး…. ငါ ခြင့္ျပဳတယ္၊ ခ်ိဳးခ်ိဳး၊ ၾကိဳက္သေလာက္ခ်ိဳး၊ ကိေလသာေတြ စင္ၾကယ္တဲ့အထိ ခ်ိဳးေပေတာ့ ပုဏၰားေရ”

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ႏွင့္ ဘာရဒြါဇပုဏၰားတို႔၏ ေရခ်ိဳးျခင္းအျမင္ေလးကို ၾကည့္ၿပီး သေဘာအက်ၾကီး က်ေနခဲ့သည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ အစဥ္အလာျဖစ္ေနေသာ သို႔မဟုတ္ အယူတစ္ခုျဖစ္ေသာ ျမစ္ဆိပ္သြားၿပီး ေရခ်ိဳးလွ်င္ ကိေလသာေတြ ေမ်ာလို႔ရသည္ဟူေသာ အျမင္မွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္လက္ထက္ကတည္းက ရွိေနခဲ့သည္။ ျမစ္ထဲ သြားၿပီး ေရခ်ိဳး၍ ကိေလသာစင္ၾကယ္သည္၊ မစင္ၾကယ္သည္ဟူေသာ သေဘာထားမွာ သူတို႔ အယူအဆ၊ သူတို႔ အျမင္ျဖစ္၍ မွားသည္မွန္သည္ မေျပာလိုေသာ္လည္း ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ ဒႆနအရကား အဓိပၸာယ္မရွိေသာ အယူအဆအျမင္တစ္ရပ္ပင္ ျဖစ္ေလသည္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္က ယင္းသေဘာကို အ၀တ္ဥပမာျဖင့္ မိန္႔ေတာ္မူသည္။ အ၀တ္စတစ္ထည္သည္ မူလက တည္းက ညစ္ႏြမ္းေနလွ်င္ မည္သည့္ ေဆးကို ဆိုးသည္ျဖစ္ေစ ညစ္ႏြမ္းမႈက မေပ်ာက္ႏိုင္ သို႔မဟုတ္ ဆိုးလိုက္ သည့္အေရာင္သည္ ပီပီျပင္ျပင္ မေပၚထြက္လာႏုိင္ေပ။ ထို႔အတူပင္ မိမိတို႔၏ ရင္တြင္းက စင္ၾကယ္မႈမရွိလွ်င္ ေနာက္ထပ္ မည္သည့္စိတ္ဓာတ္အေရာင္မ်ားဆိုးဆိုး မူလမစင္ၾကယ္မႈက မေပ်ာက္ႏိုင္ေပ။ ျဖဴေဖြးစင္ၾကယ္ ေနေသာအ၀တ္တစ္ခုကိုကား မည္သည့္အေရာင္မ်ားဆိုးဆိုး မိမိစိတ္ၾကိဳက္အေရာင္ကို ရႏိုင္ေလသည္။

ဗုဒၶစာေပတြင္ လူ႕စိတ္အေၾကာင္းကို “ဆန္းၾကယ္မႈ”ဟု အဓိပၸာယ္ဖြင့္သည္။ ပန္းခ်ီတို႔ႏွင့္ ခိုင္းႏႈိင္းျပသည္။ ပန္းခ်ီကားတို႔တြင္ တကယ့္သစ္ပင္ မဟုတ္ပါဘဲလ်က္ တကယ့္သစ္ပင္ႏွင့္တူေအာင္၊ တကယ့္တိမ္တိုက္မဟုတ္ ေသာ္လည္း တကယ့္တိမ္တိုက္မ်ားႏွင့္ မျခား လူ႕စိတ္မွာ ထင္ျမင္ေစသည္။ ထို႔အတူပင္ လူ႕စိတ္ကလည္း ဆန္းၾကယ္လွသည္။ အဘိဓမၼာတြင္ “သဘာ၀အားျဖင့္ စိတ္သည္ ျဖဴစင္သည္၊ ေနာက္ပိုင္း ဆိုးလိုက္ေသာ အေရာင္မ်ားအတိုင္း ညစ္ႏြမ္းျခင္းမ်ား ျဖစ္သြားရသည္”ဟု ဆိုသည္။

လူတိုင္းလူတိုင္းတြင္ ပကတိျဖဴစင္ေနေသာစိတ္ကို ေတြ႕ရခဲသည္။ မိမိ၏ စိတ္ကေလးကိုပင္ ျဖဴစင္ေနေသာ အခိုက္အတံ့ကို ရွာေတြ႕ခဲသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် အေရာင္မ်ား ဆိုးေနၾကျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေလသည္။ ပုထုဇဥ္တို႔သဘာ၀အရ အခ်ိန္နဲ႔အမွ် အေရာင္တစ္ခုခု မဆုိးရလွ်င္ မေနႏိုင္ျဖစ္ေလရာ သန္႔စင ္ၾကည္လင္ၿပီး မိမိသူတစ္ပါး ႐ႈခ်င္စဖြယ္အေရာင္ျဖစ္ဖို႔ေတာ့ လိုအပ္ပါလိမ့္မည္။ အနီေရာင္ကို ၾကိဳက္လို႔ အနီ ေရာင္ဆိုးျခင္းသည္ ျပႆနာမဟုတ္ေသာ္လည္း မိမိစိတ္တြင္တည္ကပ္ေနေသာ အေရာင္က မည္သည့္ အေရာင္ျဖစ္သနည္း စူးစမ္းၾကည့္ဖို႔ လိုအပ္ပါသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ မိမိက အနီေရာင္လိုခ်င္၍ အနီဆိုး လိုက္ေသာ္လည္း မူလအေရာင္ႏွင့္သဟဇာတ မျဖစ္သျဖင့္ ၾကည့္မေကာင္း႐ႈမေကာင္းေသာ အေရာင္ ျဖစ္လာ တတ္ပါသည္။

ဆရာၾကီး နႏၵာသိန္းဇံ၏ သင္တန္းမ်ား တက္ေရာက္စဥ္က Reconstructive Theory အေၾကာင္းကို ႏွစ္သက္ ခဲ့ဖူးသည္။ ျပႆနာတစ္ခု၏ အေျဖ သို႔မဟုတ္ ဘ၀လြတ္ေျမာက္ရာ သီ၀ရီတစ္ခုကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ ၾကိဳးစားၿပီ ဆိုလွ်င္ မူလအစဲြ (preperception) မ်ားႏွင့္ ေရွး႐ိုးစဲြ အယူသီးမႈမ်ားကို အရင္ ဖယ္ထုတ္ရမည္။ ဥပမာအားျဖင့္ ႐ႈပ္ေနေသာစားပဲြတစ္လံုးကို ရွင္းလင္းဖို႔ရန္အတြက္ ပထမဆံုး စားပဲြေပၚရွိ အရာအားလံုးကို ဖယ္ထုတ္လိုက္၊ ၿပီးမွ တစ္ခုခ်င္းစီ ျပန္လည္ထားလိုက္လွ်င္ ရွင္းလင္းေသာစားပဲြအသြင္သစ္ကို ေတြ႕ရမည္ျဖစ္သည္။ လူသားအေနျဖင့္ ျပႆနာ၏အေျဖတစ္ရပ္ကို စဥ္းစားၾကရာတြင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ မူလအစဲြမ်ားကို အေျခခံၿပီး အေျဖရွာတတ္ ၾကေလသည္။ ျပႆနာ၏႐ိုက္ခတ္မႈႏွင့္ မူလအစဲြတို႔ ေပါင္းစပ္သြားေသာအခါ ရွင္းေလ႐ႈပ္ေလ ျဖစ္သြားတတ္ ပါသည္။

အရာရာကို Reconstructive Theory အျမင္ျဖင့္ ၾကည့္တတ္ဖို႔ အလြန္လိုအပ္ပါသည္။ ေလာကေရးရာ ျပႆနာမ်ားကို သာမက ဘ၀လြတ္ေျမာက္ေရး တရားအားထုတ္ျခင္းကိစၥတြင္လည္း Reconstructive Theory က အေရးၾကီးပါသည္။ တရားအားမထုတ္ခင္ မိမိတြင္ စဲြေနေသာ အေကာင္း၊ အဆိုး အျမင္အားလံုးကို အရင္ ရွင္းထုတ္ပစ္ဖို႔ လိုအပ္ပါသည္။ ၿပီးမွ မိမိ အားထုတ္မည့္ တရားနည္း(တစ္ခုတည္းကို) စူးစူးစိုက္စိုက္ အားထုတ္ ပစ္လိုက္ဖို႔ လိုသည္။

ဥပမာအားျဖင့္ မဟာစည္တြင္ တရားထိုင္ဖူးေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္အေနျဖင့္ အျခားရိပ္သာမ်ား (စိတ္ကို ႏွာသီး ဖ်ားတြင္ ထားရေသာ နည္း၊ ငယ္ထိပ္တြင္ ထား၍ ႐ႈမွတ္ရေသာနည္း၊ ႏွလံုးအိမ္တြင္ ထား၍ အားထုတ္ရ ေသာနည္း..စသည့္နည္းမ်ားကို အသံုးျပဳေသာရိပ္သာမ်ား)တြင္ သြားေရာက္အားထုတ္လွ်င္ မူလအားထုတ္နည္း မ်ားကို ရွင္းလင္းသုတ္သင္ပစ္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ၿပီးမွ ေဖာင္း၊ ပိန္အာ႐ံုကို ႐ႈမွတ္ရမည္ ျဖစ္သည္။ မူလအခံကို မပယ္ရွားႏိုင္ေသးလွ်င္ ေရာေထြးၿပီး အားထုတ္၍ အဆင္ေျပႏိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။

သို႔ျဖစ္၍ ဘ၀လြတ္ေျမာက္ေရး တရားအားထုတ္လွ်င္ေသာ္မွ Reconstructive Theory ကို က်င့္သံုးဖို႔ လိုအပ္ ေနပါသည္။ တရားအားထုတ္ဖို႔ အာ႐ံုစယူလိုက္ၿပီဆိုကတည္းက မိမိစိတ္တြင္ လႊမ္းမိုးေနရာယူထားေသာ အရာ မ်ားကို အရင္ဦးဆံုး သတိကေလးျဖင့္ ဂ႐ုတစိုက္ ဖယ္ရွားေပးရမည္။ ၿပီးမွ ကိုယ္အားထုတ္မည့္နည္းအတိုင္း ဆက္လက္႐ႈမွတ္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ထို႔အတူပင္ မိမိတို႔၏ ေန႔စဥ္ဘ၀တြင္း ျပႆနာတစ္ခုခုကို ေျဖရွင္းေတာ့ မည္ဆိုလွ်င္ မိမိတို႔၏ မူလအစြဲ (preperception) မ်ားကို အရင္ဦးဆံုး ဖယ္ရွားၿပီးမွ စဥ္းစားသံုးသပ္ရ ေပလိမ့္မည္။ သို႔မွသာ ျပႆနာ၏ဇာစ္ျမစ္ကို ရွာေတြ႕ေပလိမ့္မည္။

ဤအေၾကာင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းေသာ ဇင္းဗုဒၶဘာသာ (Zen Buddhism) က စတိုရီတစ္ခုမွာ မွတ္သားစရာ ေကာင္း သည္။ တစ္ေန႔တြင္ တကၠသိုလ္ပါေမာကၡဆရာၾကီးတစ္ဦးက ဇင္းဆရာၾကီးထံသို႔ ေရာက္လာသည္။ ဇင္း အေၾကာင္းကိုု ေလ့လာသင္ယူရန္ ျဖစ္သည္။ ပါေမာကၡၾကီး ေရာက္လာေသာအခါ ဇင္းဆရာၾကီးက လဘက္ရည္ ျဖင့္ ဧည့္ခံသည္။ ပါေမာကၡၾကီး လဘက္ရည္ခြက္ကို လဘက္ရည္ထည့္ေပးေသာအခါ ျပည့္လွ်ံက်ေနသည္အထိ ထည့္ေပးေနသည္။ ေနာက္ပိုင္း ထိုသုိ႔ ထည့္ေပးေနသည္ကို ေစာင့္ၾကည့္ေနေသာ ပါေမာကၡၾကီးက မေနႏိုင္ ေတာ့သျဖင့္ “အရွင္…ခြက္က ျပည့္ေနၿပီ၊ အရွင္ ထည့္တာေတြ ခြက္ထဲကို မေရာက္ေတာ့ဘူး၊ လွ်ံက်ေနၿပီ”ဟု စိတ္မရွည္ႏိုင္စြာျဖင့္ ေျပာလိုက္သည္။

ထိုအခါ ဇင္းဆရာၾကီးက “ေအး…ဟုတ္တယ္၊ မင္းလည္းပဲ ဒီခြက္လိုပဲ၊ မင္းရင္ထဲမွာ ထည့္ထားတဲ့ ၾကိဳတင္ ယူဆထားမႈေတြက ျပည့္ေနၿပီ၊ ဆိုေတာ့ မင္းရင္ထဲကို မရွင္းလင္းထားမခ်င္း ဇင္းအေၾကာင္းေတြကို ဘယ္လိုလုပ္ သင္ယူလို႔ ရမလဲ”ဟု ဆိုလိုက္သည္။ အေၾကာင္းအရာက ထိုမွ်သာ ျဖစ္သည္။ သို႔ျဖစ္၍ အေျဖတစ္ခုခုကို ရ ေအာင္ ၾကိဳးစားေတာ့မည္ဆိုလွ်င္ ပထမဦးဆံုး မိမိရင္ထဲတြင္ သိသိသာသာျဖစ္ေစ၊ မသိမသာျဖစ္ေစ ကိန္း၀ပ္ ေနေသာ ၾကိဳတင္ယူဆမႈမ်ား သို႔မဟုတ္ အမႈိက္သရိုက္မ်ားကို အရင္ရွင္းလင္းထားရေပမည္။

အထက္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ျမတ္ဗုဒၶႏွင့္ ဘာရဒြါဇပုဏၰားၾကီးတို႔ စကားအရ အိႏၵိယတစ္၀ွမ္းတြင္ ဗဟုကာျမစ္ စေသာ ျမစ္မ်ားအတြင္း ေရခ်ိဳးလွ်င္ ကိေလသာအညစ္အေၾကးမ်ား သို႔မဟုတ္ မိမိတို႔ ျပဳလုပ္ထားခဲ့မိေသာ မေကာင္းမႈအကုသိုလ္မ်ား ေပ်ာက္ကင္းလြင့္ေမ်ာႏိုင္သည္ဟူေသာ အယူအဆမွာ အေတာ္ပင္ စိမ့္၀င္ပ်ံ႕ႏွံ႔ေန သည္ဟု ဆိုရမည္ ျဖစ္သည္။ ယင္းအယူအဆမွာ မူလအစဲြ (preperception) သို႔မဟုတ္ ေရွး႐ိုးစဲြအယူသီးမႈ (Superstitious beliefs) မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ ျမတ္ဗုဒၶက ယင္းအစဲြမ်ား၊ အယူအဆမ်ားကို အရင္ ဖယ္ရွားခိုင္း သည္။ ထို႔ေနာက္မွ ေႏွာင္းေခတ္ကဗ်ာဆန္ဆန္ “ငါ၏ သာသနာတြင္ ေရးခ်ိဳးပါလား”ဟု မိန္႔သည္။

မည္ကဲ့သို႔ ေရခ်ိဳးရမည္နည္း။ “သင့္ရင္ထဲမွာ သူ႕အသတ္ကို သတ္ခ်င္တဲ့ စိတ္အညစ္အေၾကးဆိုတာ ရွိတယ္၊ အဲဒီအညစ္အေၾကးေတြကို ကြာက်သြားေအာင္ ၾကိဳးစားလိုက္၊ သူတစ္ပါး ပစၥည္းဥစၥာေတြကို မတရားယူခ်င္တဲ့ အညစ္အေၾကးဆိုတာ ရွိတယ္၊ အဲဒီအညစ္အေၾကးေတြကိုလည္း ကြာက်သြားေအာင္ လုပ္လိုက္၊ သူတစ္ပါးေတြ ေကာင္းစားေနတာကို မနာလိုတဲ့စိတ္အညစ္အေၾကးေတြဆိုတာ ရွိတယ္၊ အဲဒါေတြကိုလည္း ၀ိပႆနာဆိုတဲ့ ေစာင့္ၾကည့္တိုက္ဖ်က္ျခင္းအလုပ္နဲ႔ ေျပာင္သြားစင္သြားေအာင္ လုပ္လိုက္၊ ဒါဟာ ငါ့သာသနာမွာ ေရခ်ိဳးတာပဲ ေပါ့”။ ပုဏၰားၾကီးလည္း ဘုရားရွင္ေျပာျပေသာနည္းအတိုင္း ေရခ်ိဳးလိုက္တာ ကိေလသာအညစ္အေၾကးမ်ား ကင္းစင္သြားခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

ဘုရားရွင္ေပးလိုက္ေသာနည္းအတိုင္း ပုဏၰားၾကီးေရခ်ိဳးတာကို ၾကည့္ၿပီးေသာအခါ ရင္ထဲသို႔ ေမးခြန္းေလးေတြ တသီတတန္းၾကီး လြင့္လာသည္။ မိမိကိုယ္တိုင္ေကာ ေရခ်ိဳးၿပီးၿပီလား။ စာဖတ္သူေတြေကာ ေရခ်ိဳးၿပီးၿပီလား။ စာဖတ္သူတို႔ေတာ့ မသိပါ။ မိမိရင္ထဲသို႔ ၾကည့္လိုက္ေသာအခါ မၿပီးဆံုးႏိုင္ေသးေသာ ပုစၧာမ်ားက ပြစာက်ဲ ေနသည္ကို စိတ္ပ်က္ဖြယ္ ေတြ႕လိုက္ရေလသည္။ ၿပီးမွ ျဖည့္ေတြးေလးတစ္ခုက ၀င္လာသည္။ “ငါ ေရမခ်ိဳးရ ေသးဘူးဆိုရင္ေတာင္မွ ေရခ်ိဳးေနတယ္ဆိုရင္ ေက်နပ္စရာ တစ္ခုပဲ မဟုတ္ပါလား”။

ကဲ… စာဖတ္သူ…
သင္ေကာ
ေရခ်ိဳးၿပီးၿပီလား
သို႔မဟုတ္ ေရခ်ိဳးေနသလား
သို႔မဟုတ္ အမႈိက္သရိုက္မ်ားႏွင့္ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနဆဲလား။
တစ္ခုခုေတာ့ တစ္ခုခု ျဖစ္ေနပါလိမ့္မည္။

ေခါင္းၿမီးၿခံဳ၀တ္ေရး၊ ခၽြတ္ေရး

(တစ္ေလာက မေဗဒါရဲ႕ ဆိုက္မွာ Burkur အသံုးျပဳျခင္းအေၾကာင္း ဆိုၿပီး စာတစ္ပုဒ္ဖတ္လိုက္ရတယ္။ အံ့ၾသသြားတယ္။ အခု ဒီသတင္းေလးကို ဖတ္လိုက္ေတာ့ ပိုအံ့ၾသသြားတယ္။ စာဖတ္သူေတြလည္း အံ့ၾသစရာ ဟုတ္၊ မဟုတ္ ဖတ္ၾကည့္လုိက္ေပါ့။ တတ္သေလာက္မွတ္သေလာက္ေလး ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ထားပါ တယ္။ မူရင္းကေတာ့ ဒီမွာပါ။)

ဆီးရီးယားပညာေရး၀န္ၾကီးဌာနက အလြန္ဂယက္႐ိုက္ေစတဲ့ ဥပေဒတစ္ရပ္ကို ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။ ဒါကေတာ့ “တကၠသိုလ္ ပရိ၀ုဏ္ထဲမွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ေခါင္းၿမီးၿခံဳမ၀တ္ရ”ဆိုတဲ့ ဥပေဒပါပဲ။ ေခါင္းၿမီးၿခံဳဆိုေပမယ့္ မ်က္ႏွာတစ္ခုလံုးကိုပါ ဖံုးလႊမ္းထားတဲ့ ၀တ္စံုပါ။

ဘယ္ေလာက္ေတာင္ အံ့ၾသစရာေကာင္းသလဲ။ မေလးရွားတို႔၊ အင္ဒိုနီးရွားတို႔လို အလယ္အလတ္ သေဘာထား ရွိတဲ့ မြတ္စလင္ႏိုင္ငံေတြဆိုရင္ေတာ့ တစ္မ်ိဳးေပါ့။ အခုဟာက တကယ့္မြတ္စလင္ႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ဆီးရီးယား ႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒီဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ တစ္ဖက္က အျပင္းအထန္ ေ၀ဖန္႐ႈတ္ခ်မႈေတြနဲ႔ တစ္ဖက္က အားေပးမႈေတြၾကားထဲကေန ေပၚထြက္လာခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

ပညာေရး၀န္ၾကီးကေတာ့ ေျပာပါတယ္။ ဒီလို ဥပေဒထုတ္ၿပီး တားျမစ္လိုက္ရတာဟာ သူတို႔ဌာနတစ္ခုတည္းရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မဟုတ္ပါဘူး။ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ မိဘေတြက ေတာင္းဆိုလို႔ ထုတ္ျပန္ရတာလို႔ ဆိုပါတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ မိဘေတြက သူတို႔ သားသမီးေတြကို “ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ေတြရွိတဲ့ ၀န္းက်င္”မွာ ပညာသင္ေနတာကို မေတြ႕ခ်င္ၾကပါဘူး။

ဒီဥပေဒေၾကာင့္ လြန္ခဲ့တဲ့လက ဆီးရီးယားႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းက အတန္းထဲမွာ မ်က္ႏွာတစ္ခုလံုးဖံုးေနေအာင္ ၿခံဳရတဲ့ ေခါင္းၿမီးၿခံဳ ၀တ္ဆင္သူ ဆရာမေပါင္း ၁၂၀၀ ေက်ာင္းဆရာမအျဖစ္ကေန ႏႈတ္ထြက္လိုက္ရတယ္။ တစ္ခ်ိန္ ထဲမွာ ပညာေရးဌာနကလည္း “ဆီးရီးယားႏိုင္ငံဆိုတာ သီးသန္႔လူ႕အဖဲြ႕အစည္းတစ္ခု ျဖစ္တယ္၊ အစြန္းေရာက္ ၀ါဒကို လက္မခံပါဘူး”လို႔ ဆိုပါတယ္။ အယ္လ္ အာရဘီးယား တီဗီြကလည္း “ေခါင္းၿမီးၿခံဳကိစၥကို အျငင္းပြား ေအာင္လုပ္တဲ့ ပညာေရး၀န္ၾကီးဌာနဟာ ပညာေရးမႈမ်ားႏွင့္ တကၠသိုလ္လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားကို ဆန္႔က်င္ေန တယ္”လို႔ ေၾကညာသြားပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ “အေတြးအျမင္အယူအဆဆိုင္ရာ ၀င္ေရာက္က်ဴးေက်ာ္ ျခင္း”လို႔ ေတာင္ အမည္တပ္လိုက္ပါေသးတယ္။ ဆီးရီးယားအာဏာရ ဘာသ္ပါတီကလည္း မၾကာေသးခင္က က်င္းပသြား တဲ့ ညီလာခံမွာ ေခါင္းၿမီးၿခံဳခၽြတ္ေရးကိစၥကို အျပင္းအထန္ ႐ႈတ္ခ်သြားပါတယ္။

ဒမက္စကတ္ၿမိဳ႕က ခရိုက္စစ္စ္အဖြဲ႕က ပီတာဟာလင္းက “ဆီးရီးယားႏိုင္ငံဟာ သီးသန္႔ဆန္တဲ့ ကိုယ္ပို္င္ ဓေလ့ ထံုးတမ္းမ်ားနဲ႔ မြတ္စလင္ေရွးရိုးစဲြ၀ါဒီေတြရဲ႕ၾကားမွာ ေဘးၾကပ္နံၾကပ္ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဆီးရီးယားမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ ပံုစံဟာ အလြန္ကို အေျခခံက်တဲ့ ထိပ္တုိက္ေတြ႕မႈၾကီးတစ္ခု ျဖစ္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ တစ္ဖက္က အလြန္ကို ေလးနက္ၿပီး သီးသန္႔ဆံတဲ့ ကိုယ္ပိုင္အမွတ္အသားေတြနဲ႔ ျဖစ္ေနတယ္။ အျခားတစ္ဖက္က အစၥလာဟ္ရဲ႕ ျမင့္ျမတ္တဲ့ အျမင္သေဘာထားေတြကို မၾကာခဏ အရွက္ရေစတဲ့ အစြန္းေရာက္အဖြဲ႕ေတြကို ေထာက္ပံ့ေပးေန တဲ့ေနရာမွာ အလြန္အေရးပါတဲ့ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခု ျဖစ္ေနတာပါပဲ”လို႔ သံုးသပ္ျပပါတယ္။

ဆီးရီးယားမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ ဒီေခါင္းၿမီးၿခံဳ၀တ္ေရး၊ ခၽြတ္ေရးျပႆနာက “တိုင္းျပည္အတြင္းမွာရွိတဲ့ အစၥလာဟ္ အစြန္းေရာက္ပံုသ႑ာန္ကို ေနာက္မက်ခင္ ဆန္႔က်င္တြန္းလွန္ၾကဖို႔ အခ်ိန္က်ပါၿပီ” ေျပာျပေနပါတယ္။

ဆီးရီးယားႏိုင္ငံအႏွံမွာ က်ိဳးတို႔က်ဲတဲ လူနည္းစု အယ္လ္၀ီတီဂိုဏ္းက အေနာက္တိုင္းပံုစံ ပိုေပါက္ပါတယ္။ အဓိက လႊမ္းမိုးထားတဲ့ ဆြန္နီဂိုဏ္းထက္ ရိုးရာအစၥလာဟ္ဓေလ့ေတြကို က်င့္သံုးမႈ သိပ္မရွိေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဆီးရီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ အီရန္၊ ေလဘႏြန္က ဟဇ္ဘိုလာဟ္၊ ပါလက္စတိုင္းက ဟားမက္စ္ လႈပ္ရွားမႈေတြကေတာ့ အၾကမ္းဖက္မႈဆန္တဲ့ အလားအလာေတြ ရွိေနၾကပါတယ္။

ဆီးရီးယားမွာ ေမြးဖြားတဲ့ အာေမးနီးယန္းႏြယ္ဖြား မာရယ္လ္ ဟိုင္ဒို႔ရွန္ကေတာ့ “ဆီးရီးယားႏိုင္ငံက လူနည္းစု ေလာက္ကပဲ ေခါင္းၿမီးၿခံဳခၽြတ္ေရးဥပေဒကို ေထာက္ခံပါလိမ့္မယ္၊ ေရွး႐ိုးစဲြ၀ါဒီ မြတ္စလင္ေတြကေတာ့ ဒီဥပေဒ ကို ကန္႔ကြက္ၾကပါလိမ့္မယ္”လို႔ ေထာက္ျပပါတယ္။ “အမ်ိဳးသမီးထုတစ္ရပ္လံုးအတြက္ေတာ့ ဒါဟာ အျပဳ သေဘာေဆာင္တဲ့အျမင္တစ္ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ မြတ္စလင္အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ေတာ့ ဘယ္လို ေနမလဲဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ မသိပါဘူး။

ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။ ဗဟုသုတၾကြယ္၀တဲ့ အမ်ိဳးအသီးေတြကေတာ့ ၾကိဳဆိုၾကလိမ့္မယ္၊ ေရွး႐ိုးစဲြ၀ါဒီ အမ်ိဳးသမီးေတြအေနနဲ႔ကေတာ့ ဒီဥပေဒကို လက္ခံဖို႔က အေတာ္ခက္ခဲေနပါလိမ့္မယ္။ ေက်ာင္းသားမိဘေတြ အေနနဲ႔ သူတို႔သမီးေတြကို ေခါင္းၿမီးမၿခံဳေစဘဲ ေက်ာင္းသြားဖို႔ ခြင့္ျပဳမလား၊ ခြင့္မျပဳဘူးလားဆိုတာလည္း ကၽြန္ေတာ္ မေျပာတတ္ပါဘူး။ ဒီဥပေဒဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ ၾကီးမားတဲ့အေျပာင္းအလဲတစ္ခု ျဖစ္မွာေတာ့ အေသအခ်ာပါပဲ”လို႔ ဆက္ေျပာပါတယ္။

ေခါင္းၿမီးၿခံဳထားတဲ့ မြတ္စလင္အမ်ိဳးသမီး၀တ္စံုကို လြန္ခံတဲ့ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားကတည္းက ဆီးရီးယားႏိုင္ငံမွာ သိသိသာသာ ၀တ္ဆင္လာခဲ့ၾကတာပါ။ “ဒီ ေခါင္းၿမီးၿခံဳခၽြတ္ထားရမယ့္ အက်င့္က ေရွး႐ိုးစဲြ ပင္လယ္ေကြ႕ အစၥလာမ္ႏိုင္ငံေတြမွာ ေနထိုင္ အလုပ္လုပ္ေနၾကတဲ့ ဆီးရီးယားအမ်ိဳးသမီးေတြအထိ သက္ေရာက္မႈရွိမလား ဆိုတာကို ေလ့လာသူေတြ အျငင္းပြားေနၾကဆဲပါ။

ၿငိမ့္..ၿငိမ္..ၿငိမ္း

(၁)
စကၤာပူ၏ ညက္ေညာေသာ လမ္းမထက္တြင္ တကၠစီကားေလးက ၿငိမ့္ၿငိမ့္ကေလး ေျပးေနသည္။ ခံစားခ်က္ေလး ေတြကလည္း ၿငိမ့္ကနဲ ၿငိမ့္ကနဲ ျဖစ္လို႔ ေနခဲ့သည္။ ကားေပၚမွာ လုိက္ပါရသည္မွာ ၿငိမ္လွသည္။ ရာသီဥတုက လည္း မေအးလြန္း၊ မပူလြန္း၊ အေတာ္ပင္ သာယာေနခဲ့သျဖင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ ေန႔တစ္ေန႔ဟု သေကၤတျပဳ လိုက္သည္။

(၂)
“လာ….လာ…လာၾက…သမီးတို႔၊ အေမေျပာေျပာေနတဲ့ ဦးကု ဦးကုဆိုတာ ဒီဦးဇင္းပဲ”
ဧည့္ခန္းထဲ ထိုင္လိုက္ၿပီးမၾကာခင္ ဒကာမၾကီးက သူ႕သမီးသံုးေယာက္ကို လွမ္းေခၚၿပီး ေျပာသည္။ ခါးေအာက္ ၁-ထြာသာသာမွ်သာရွည္ေသာ အ၀တ္စားေလးေတြသာ ၀တ္ထားေသာ ဒကာမၾကီး၏သမီးသံုးေယာက္ ကန္ေတာ့ၾကသည္။

“ဦးကုရယ္… ဒီသမီးသံုးေယာက္ ၀တ္တာစားတာေနတာထိုင္တာ တစ္စက္ကေလးမွ ၾကည့္မရဘူး၊ ဆံုးမပါအံုး”
ဒကာမၾကီးဆိုသူသည္ ရန္ကုန္မွာရွိစဥ္က သားအမိလို ရင္းႏွီးေနေသာ သူတစ္ေယာက္ျဖစ္သည္။ စကၤာပူမွာ ေက်ာင္းတက္အလုပ္လုပ္ေနေသာ သူ႕သမီးမ်ားထံ အလည္သြားခိုက္၊ ကိုယ္ကလည္း စကၤာပူအလည္သြားခိုက္ ၾကံဳေန၍ အလည္ေခၚရာမွ ေရာက္သြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သူ႕သမီးေတြအေၾကာင္း ၾကားသာၾကားဖူးေနခဲ့ ေသာ္လည္း ယခုမွ ေတြ႕ျဖစ္သည္။

“ကဲ…ဦးဇင္း ဒါက သမီးၾကီး ၿငိမ္းၿငိမ္းေအာင္၊ ဒါက အလတ္မ တည္ၿငိမ္ေအး၊ ဒါက အငယ္မ ၿငိမ္းသီတာ”
“ဟ…ၿငိမ္ေတြ၊ ၿငိမ္းေတြခ်ည္းပါလား ဒကာမၾကီး”

“တင္ပါ..တပည့္ေတာ္က ေဒၚေသာ္တာၿငိမ္းဆိုေတာ့ တပည့္ေတာ္ နာမည္လည္း ပါေအာင္၊ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ေလးေတြလဲ ျဖစ္ေစခ်င္လို႔ အဲဒီလို ေပးထားတာ၊ တစ္ခုေတာ့ ေကာင္းတယ္ဘုရား၊ သူတို႔ သံုးေယာက္ကို ေခၚခ်င္ ရင္ -ေဟ့…ၿငိမ့္..ၿငိမ္..ၿငိမ္းဆိုၿပီး ေအာ္ေခၚလို္က္တာပဲဘုရား၊ အဲဒီလို ေခၚလိုက္ရင္ သံုးေယာက္လံုးကို ေခၚတယ္ ဆိုတာ သိေနၾကတယ္၊ အခုေတာ့ဘုရား..နာမည္နဲ႔ တစ္ေယာက္မွကို မလိုက္ဘူး…”

ဒကာမၾကီးေျပာတာကို သေဘာက်လို႔ လိုက္ရယ္ေနမိခဲ့ၾကသည္။ ေက်ာင္းေရာက္သည္အထိ ရင္ထဲမွာ ၿငိလာခဲ့ သည္က “ၿငိမ့္..ၿငိမ္..ၿငိမ္း”ဟူေသာ ေ၀ါဟာရသံုးခု။ (မွတ္ခ်က္…ေ၀ါဟာရသံုးခုမွ်သာ ျဖစ္သည္.... း) .... း) ..... း)

(၃)
တစ္ေန႔က သူငယ္ခ်င္းတစ္ပါး ေရာက္လာမည္ဆို၍ သီရိလကၤာ၊ ကိုလံဘိုၿမိဳ႕ရွိ ဘန္ဒရာႏိုက္ေကးေလဆိပ္သို႔ ဘင္န္ကားေလးျဖင့္ ထြက္ခြာလာခဲ့ၾကသည္။ သူငယ္ခ်င္း ေတာက္ပၾကယ္စင္က ေဘးကေန ေျပာသည္။ “အခုလို ကားေလးနဲ႔ သြားရတာ အေတြးေတြ တအားရတာပဲေနာ္၊ စာေရးစရာေတြ အမ်ားၾကီး ထြက္လာတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ေက်ာင္းေရာက္တာနဲ႔ အဲဒီအေတြးေတြက ေပ်ာက္ေပ်ာက္သြားတာပဲ”ဟူ၍။ ဟုတ္ပါသည္။ ဘာေၾကာင့္မွန္းေတာ့ မသိ။ ကားျဖင့္ ခရီးသြားတုိင္း အေတြးမ်ားက လြင့္ကနဲ ၀ဲကနဲ ရင္ထဲတြင္ လာဟပ္ေလ့ရွိသည္။

ေဘးက သူငယ္ခ်င္းက ကားဆရာကို “သုဒတ္…ဘုရမာ ျမဴးဇ္ (ျမန္မာသီခ်င္း)”ဟု လွမ္းေအာ္လိုက္ေတာ့ ကားဆရာကလည္း အလိုက္တသိ ျမန္မာသီခ်င္းစီဒီကို ထည့္ဖြင့္လိုက္သည္။ ထူးအိမ္သင္၏ သီခ်င္းေလးက စတင္လြင့္လာသည္။ သီခ်င္းထဲမွ “ေအးေအးေလးနဲ႔..ၿငိမ့္ၿငိမ့္ေလး..ကြယ္”ဆိုေသာ စာသားေလးက ရင္ဘတ္ကို လာၿငိျပန္သည္။

(၄)
“ေဟ့..ေဟ့….မိုးေတြက အရမ္းရြာေနတယ္ဟ၊ ဆုဒတ္ကို ျဖည္းျဖည္းေမာင္း”လို႔ ေျပာပါအံုး”ဟု ေနာက္ဆံုး တန္းက ကိုယ္ေတာ္က လွမ္းေအာ္သည္။ ကားဆရာကို ေျပာလိုက္ေတာ့ ေအးေဆးပါဆိုတဲ့ အမူအရာႏွင့္ ေခါင္းတစ္ခ်က္သာ ၿငိမ့္ၿပီး ပံုမွန္အတိုင္း ဆက္ေမာင္းေနသည္။ ရင္ထဲမွာေတာ့ “ၿငိမ့္၊ ၿငိမ္၊ ၿငိမ္း”ေ၀ါဟာရသံုးခုက ၀င္ပူးလာခဲ့ျပန္သျဖင့္ ကားထဲမွာ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း လိုက္ပါလာေနခဲ့သည္။ ထိုစဥ္ “ကၽြိ..ကၽြီ…”ကားဘရိတ္ အုပ္သံၾကားမွ ေရွ႕ကို ၾကည့္လိုက္ေတာ့ သံုးဘီးကားတစ္စီးက ေရွ႕ကေန ျဖတ္ေကြ႕သြားခဲ့သည္ကို ေတြ႕လိုက္ရ သည္။ “ဟာ..ဟင္”၊ “ေတာ္ေသးတာေပါ့၊ ဆုဒတ္ လွ်င္လို႔သာေပါ့”၊ အာေမဋိတ္သံေတြ ဆူညံေနသည္။ ကိုယ့္ရင္ထဲမွာေတာ့ ….

ကိုယ့္ရင္ထဲမွာေတာ့…“ၿငိမ့္..ၿငိမ္..ၿငိမ္း”က ပိုမို နီးနီးကပ္ကပ္ ေလးေလးနက္နက္ ေတြးျဖစ္လာသည္။ ကားကိုသာ မၿငိမ့္လိုက္လွ်င္၊ ကားက ၿငိမ္သြားမွာ မဟုတ္ဘူး၊ ကားက မၿငိမ္သြားရင္ေတာ့ သံုးဘီးကားနဲ႔ ၀႐ုန္းသုန္းကား ျဖစ္ေတာ့မည္။ အပူမီးေတြ ၿငိမ္းေတာ့မွာ မဟုတ္…။

(၅)
ၿငိမ့္လိုက္လို႔ ၿငိမ္သြားခဲ့သည္။ ၿငိမ္သြားလို႔ ၿငိမ္းသြားခဲ့သည္။

(၆)
“ၿငိမ့္၊ ၿငိမ္၊ ၿငိမ္း”မွ မၿငိမ္းမခ်မ္းျဖစ္ေနခဲ့ေသာ စိတ္အေျခအေနကို ေမွ်ာ္လွမ္းၾကည့္သည္။ ဘ၀ကိုလည္း အရွိန္ႏွင့္ေျပးလႊားေနေသာ ကားကေလးႏွင့္ တူေလမလားဟု ပံုဖမ္းၾကည့္သည္။ လမ္းကလည္း ေျဖာင့္ျဖဴးညက္ ေညာေနလွ်င္၊ ကားကလည္း ခၽြတ္ယြင္းခ်က္မရွိ ေကာင္းမြန္ေနလွ်င္၊ အတားအဆီး တစ္စံုတစ္ရာ မရွိလွ်င္ ကားေလးက သူ႕လမ္းသူ ေျဖာင့္ေျဖာင့္ျဖဴးျဖဴး၊ သာသာယာယာ၊ ၿငိမ့္ၿငိမ့္ေညာင္းေညာင္း၊ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ခရီးႏွင္ႏိုင္ေနလိမ့္မည္။ ဘ၀ဟူသည္လည္း ထို႔အတူသာပင္ ျဖစ္သည္။

အလုပ္အကိုင္၊ မိသားစုဘ၀၊ မိမိပတ္၀န္းက်င္ဟူေသာ ဘ၀လမ္းခရီးေလးက ေျဖာင့္ျဖဴးေနလွ်င္၊ ကိုယ္တိုင္က လည္း အဆင္သင့္ျဖစ္ေနလွ်င္၊ အတားအဆီး အေႏွာက္အယွက္မ်ားလည္း မရွိလွ်င္ ဘ၀ေလးက ေျဖာင့္ေျဖာင့္ ျဖဴးျဖဴး၊ သာသာယာယာ၊ ၿငိမ့္ၿငိမ့္ေညာင္းေညာင္း၊ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ခရီးဆက္ေနပါလိမ့္မည္။

(၆)
“တပည့္ေတာ္… အခုတေလာ တည္ၿငိမ္မႈကို မရဘူးဘုရား၊ ကူညီပါအံုး၊ စိတ္ၿငိမ္တဲ့နည္းေလးရွိရင္ ေပးပါအံုး ဘုရား”

“ဘ၀ဆိုတာ ကားေလးတစ္စီးလိုပဲ၊ ကိုယ့္ဘ၀လက္ရွိအေျခအေနကို အဲဒီလို ျမင္ၾကည့္လိုက္၊ ကားေလးကို လိုရာ အေရာက္ ေမာင္းႏွင္ဖို႔အတြက္ မ်က္စိရွင္ရွင္ထားရတယ္၊ ဒီေနရာက အရွိန္အဟုန္နဲ႔ ေမာင္းႏွင္သင့္သလား၊ အခ်ိဳးအေကြ႕ေလးေတြက်ရင္ ၀ဲယာဆီက ကားေတြမ်ား ျဗဳန္းဆို ၀င္လာမလား၊ ဘယ္ေနရာမွာ ခ်ိဳင့္ခြက္ေတြ ရွိေနသလဲ၊ ဘယ္ေနရာမွာ ေက်ာက္ခဲတုန္းေတြ ရွိေနမလဲ၊ ဒါေတြကို ဂ႐ုတစိုက္ ၾကည့္ေနသင့္တယ္။

အဲဒီလိုပဲ ကိုယ့္ရဲ႕ လက္ရွိဘ၀ေလးကို အဲဒီလို ေမာင္းႏွင္လိုက္။ ကိုယ့္အသိဉာဏ္နဲ႔ အရွိန္တင္သင့္တဲ့ေနရာမွာ အရွိန္တင္လိုက္၊ အရွိန္ေလွ်ာ့ေမာင္းသင့္တဲ့ေနရာမွာ ေလွ်ာ့လိုက္၊ ဘယ္ေနရာကေန အတားအဆီး အေနွာက္ အယွက္ေတြ ၀င္လာမလဲ၊ …စသျဖင့္ ဒါေတြကို ဂ႐ုထားရမယ္၊ ကိုယ့္ေရွ႕မွာ အပိတ္အပင္ အတားအဆီး ေတြ႕ၿပီ ဆိုတာနဲ႔ ဇြတ္တိုးမ၀င္နဲ႔၊ ……….ၿငိမ့္လိုက္…….။ အဲဒီလို ၿငိမ့္လိုက္ၿပီးကာမွ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း ၿငိမ္ၿငိမ္ေလးေကြ႕ ေမာင္းသြားလိုက္ရင္ ဘ၀မွာ ၾကံဳေတြ႕ရမယ့္ စီးပြားပ်က္မႈေတြ၊ စိတ္ဆင္းရဲမႈေတြကေန ၿငိမ္းေအးတဲ့ အေျခအေန တစ္ခုကို ရသြားပါလိမ့္မယ္”

(၇)
“တရားထိုင္တာ ဘယ္လိုေနလဲ” “ဘယ္လိုနည္းနဲ႔ ထိုင္တာလဲ”။ အတူေန သူငယ္ခ်င္းက စူးစမ္းသည္။
“႐ိုး႐ိုးေလးပါပဲ၊ ထိုင္လိုက္တယ္ေပါ့ကြာ၊ ထိုင္ၿပီးၿပီဆိုတာနဲ႔ ကိုယ့္စိတ္ေလးကို ၾကည့္လိုက္တယ္၊ စိတ္သြားေန တာကို လိုက္ၾကည့္တယ္၊ ျမင္ၿပီဆိုတာနဲ႔ ေသခ်ာၾကည့္လိုက္ စိတ္ေလးက အရွိန္အဟုန္ျပင္းစြာနဲ႔ လွည့္လည္ ေျပးလႊားေနတာကို ေတြ႕လိမ့္မယ္၊ ေျပးေနတဲ့စိတ္ကို ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္လိုက္ရမလား၊
မဟုတ္ဘူး၊ ေသေသခ်ာခ်ာ ဆက္ၾကည့္ေနလိုက္၊

စိတ္ကေလးေျပးေနတဲ့လမ္းမွာ အေႏွာက္အယွက္ သို႔မဟုတ္ ေသာကျဖစ္စရာအာ႐ံု သို႔မဟုတ္ အတားအဆီး ေတြ ေတြ႕လာလိမ့္မယ္၊ ေတြ႕ၿပီဆိုတာနဲ႔ စိတ္ရဲ႕ေျပးေနတဲ့အဟုန္ကို ခဏျဖစ္ျဖစ္ ၿငိမ့္ေပးလိုက္၊ ၿငိမ္သြားလိမ့္ မယ္၊ ၿပီးမွ စိတ္ရဲ႕အလိုအတိုင္း ျပန္ထားလိုက္၊ အတားအဆီးေတြက သူ႔ကို ေတြ႕တာနဲ႔ အရွိန္မေလွ်ာ့လိုက္ရင္၊ ကိုယ္က ဉာဏ္ပညာနဲ႔ ၿငိမ့္မေပးလုိက္ဘူးဆိုရင္ ၀႐ုန္းသုန္းကား ျဖစ္ကုန္တတ္တယ္။ ဒီေတာ့ သူ႕ကို ေတြ႕တာနဲ႔ စိတ္အဟုန္ကို ၿငိမ့္လိုက္ရတယ္၊ ဒါဆိုရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းသြားတဲ့စိတ္ကို ေတြ႕ရလိမ့္မယ္”

(၈)
“ဒါဆိုရင္ ၿငိမ့္၊ ၿငိမ္၊ ၿငိမ္းက ေတာ္ေတာ္ အစြမ္းထက္ပါလားေနာ္”

ဒီအေၾကာင္းေတြကို သူငယ္ခ်င္းကို ရင္ဖြင့္ျပေတာ့ ၿငိမ္ၿငိမ္ေလး နားေထာင္ေနတဲ့ သူငယ္ခ်င္းက ထေျပာသည္။
“ဟုတ္တယ္။ ဒါက တရားထိုင္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာပဲ အသံုးက်တာ မဟုတ္ဘူး။ ေန႔စဥ္ဘ၀၊ ေန႔စဥ္အလုပ္၊ ေန႔စဥ္ အေျပာ၊ ေန႔စဥ္အေတြး …..စတာေတြထဲက ကာလတို အခိုက္အတန္႔ေလးကို ၾကည့္လိုက္စမ္းပါ။ တစ္ခါတစ္ေလ တစ္ခုခုေၾကာင့္ အရမ္း၀မ္းနည္းသြားတာမ်ိဳး၊ စိတ္အရမ္းညစ္သြားတာမ်ိဳး၊ …..၊ စသည္ ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္။ အဲဒီလို စိတ္ေတြ ျဖစ္လာၿပီဆိုရင္ ဖ်က္ကနဲ အဲဒီစိတ္ကို ျမင္ေအာင္ၾကည့္လိုက္၊ ရင္ထဲမွာ အရွိန္အဟုန္ျပင္းျပင္းနဲ႔ ႏွလံုးေတြဘာေတြေတာင္ အခုန္ျမန္လို႔ ေျပးေနလိုက္တာကို ေတြ႕ရမယ္၊ အဲဒီအခ်ိန္မွာ အဲဒီစိတ္လမ္းေၾကာင္း အဟုန္ကို ၿငိမ့္ေပးလိုက္ၾကည့္စမ္းပါ၊ ၿငိမ္မသြားဘူးဆိုရင္ ငါ့ကို လာေျပာ၊ ေသခ်ာေပါက္ ၿငိမ္သြားလိမ့္မယ္၊ ဒါကို အက်င့္တစ္ခု ျဖစ္သြားေအာင္ လုပ္၊ ၿငိမ္းေအးမႈကို မၾကာခဏ ခံစားရလိမ့္မယ္”

(၉)
သူငယ္ခ်င္းတို႔ႏွင့္ စကားေျပာၿပီး အခန္းျပင္ ထြက္လိုက္ေတာ့ မိုးသားတိမ္လိပ္ေတြကို ေအးခ်မ္းသာယာဖြယ္ ေတြ႕ခဲ့ရေလသည္။

စာအုပ္မ်ားႏွင့္ ခရီးသြားျခင္း (အဆက္)

ယခင္အဆက္

(၃)

အခ်ိဳ႕ဆိုလွ်င္ ကိုယ့္ကို လုံး၀ စိတ္၀င္စားမႈ မရွိေသာ္လည္း မိန္းမပိုးပန္းသလို လိုက္လံ၀င္ေရာတတ္လို႔ ခင္မင္ရေသာ မိတ္ေဆြမ်ားလည္း ရွိခဲ့ဖူးသည္။ ထိုသို႔ေသာသူမ်ားထဲမွ အမွတ္အရဆံုးသူတစ္ဦး ရွိခဲ့ဖူးသည္။ ေညာင္တုန္းေက်ာင္းတုိက္မွာ ေနစဥ္က ေတြ႕ဆံုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သူသည္ ဉာဏ္ေကာင္းသည္။ အေတြးရွင္းသည္။ ေလာကြက္ေတြ မလုပ္တတ္။ အလြန္အကၽြံ ေလာကြက္လုပ္ရျခင္းကို စက္ဆုပ္တတ္ေသာ အေလ့အက်င့္ တူေန၍လား မသိ၊ မၾကာခင္ ရင္ႏွီးသြားခဲ့သည္။ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ခပ္ေပါ့ေပါ့ စကားမ်ားကို အလ်ဥ္းသင့္သလို ေျပာတတ္ေသာ္လည္း ကိုယ္ႏွင့္ေတြ႕ေသာအခါ ေလးေလးနက္နက္ေတြခ်ည္း ေျပာသည္။

ေတြ႕စက သူသည္ ကိုယ့္ကို လံုး၀ စိတ္မ၀င္စားပါ။ အမွန္ေတာ့ သူသည္ ထိုအခ်ိန္က ကိုယ့္ကိုသာ မဟုတ္။ ဘာကိုမွ စဲြစဲြလန္းလန္း ျဖစ္တတ္သူ မဟုတ္။ စိတ္ကို အ႐ိုးရွင္းဆံုး ထားတတ္သူတစ္ဦးသာ ျဖစ္သည္ဟု ထင္သည္။ ေတြ႕တဲ့ဒကာ၊ ဒကာမတိုင္းက သူ႕ကို တရားအလြန္အားထုတ္သူဟု ထင္ၾကသည္။ သူ႕မ်က္ႏွာတြင္ ပူပင္ေၾကာင့္ၾကမႈပံုစံမရွိ၊ ပကတိ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္ ျဖစ္ေနတတ္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ အမွန္အားျဖင့္ သူသည္ တရားအားထုတ္သူလည္း မဟုတ္၊ စိတ္ကို ႐ိုး႐ိုးရွင္းရွင္း ထားတတ္သူတစ္ဦးသာ ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ အခ်ိဳ႕က သူ႕ကို မိစၧာဒိ႒ိဟု ဆိုၾကေလသည္။

မွတ္မွတ္ရရ ကိုတာကို သူက မိတ္ဆက္ေပးခဲ့သည္။ သူက “၂၁-ရာစုမွာ ကိုတာကို မသိရင္ လူျဖစ္က်ိဳးမနပ္ဘူး” ဟူ၍ပင္ ဆိုပါသည္။ ကိုတာကို သေဘာမက်သူမ်ားကမူ “ပိုလြန္းလိုက္တာ”ဟု ဆိုေကာင္းဆိုပါလိမ့္မည္။ ကိုတာကို သိျမင္သေဘာေပါက္သူမ်ားအေနျဖင့္မူ မလြန္ဘူးဟု ယူဆလိုက္ၾကမည့္ပံု ရွိသည္။ ကိုတာသည္ ရဲရဲေတြးသည္။ ရဲရဲဆံုးျဖတ္သည္။ ရဲရဲေျပာသည္။ ျပတ္ျပတ္ေျပာသည္။ (အမ်ားအျမင္ ဘုက်က် ေတြးေခၚေျပာဆိုသည္)။ အမွန္အားျဖင့္ ကိုတာသည္ “၁ နဲ႔ ၁ ေပါင္းရင္ ၂-ျဖစ္တယ္”ဟု အေျဖသိခဲ့လွ်င္ ေတာင္မွ ရပ္မေနေသးဘဲ “ဘာေၾကာင့္ ၂-ျဖစ္ရတာလဲ”ဟု ထပ္စဥ္းစားခ်င္ေနသူတစ္ဦးဟု ထင္သည္။

အိုင္းစတိုင္း၏ အတၳဳပၸတၱိစာအုပ္တစ္အုပ္ (အမည္မမွတ္မိ)တြင္ “က်ဳပ္က ေကာက္႐ိုးပံုထဲ က်သြားတဲ့အပ္ကို ရွာရတာေပ်ာ္ေမြ႕သူဗ်၊ က်ဳပ္က အပ္ကို ေတြ႕ခဲ့ရင္ေတာင္ ထပ္ၿပီး ရွာေနအံုးမွာ”ဟု ေျပာေသာစကားေလးကို အမွတ္ရေနမိပါသည္။ မလိုခ်င္ေသာ အေျဖတစ္ခုအတြက္ အလြယ္တကူ လက္မႈိင္ခ်ပစ္လိုက္ျခင္းႏွင့္ လိုခ်င္ေသာအေျဖတစ္ခုအတြက္လည္း အလြယ္တကူ ၾကည္ႏူးပစ္လိုက္ျခင္းဟူေသာ အစြန္းႏွစ္ဘက္ကို ေရွာင္ရွားဖို႔ လိုသည္။ လိုခ်င္ေသာအေျဖျဖစ္ေစ၊ မလိုခ်င္ေသာအေျဖျဖစ္ေစ အေျဖ၏ ေနာက္ကြယ္တြင္ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္မ်ားကို ရွာေဖြစူးစမ္းဖို႔ လိုအပ္ပါသည္။ သို႔မွသာ မလိုခ်င္ေသာအေျဖမွ လိုခ်င္ေသာအေျဖျဖစ္ လာျခင္းႏွင့္ လိုခ်င္ေသာအေျဖ၏ တာရွည္ခံႏိုင္ျခင္းဟူေသာ အက်ိဳးတရားကို ရရွိႏုိင္လိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္မိပါ သည္။

သူငယ္ခ်င္း စာေရးဆရာ ေနသစ္မွဴး ေျပာတတ္သည္။ “လူအမ်ားစုက ဒီလိုလုပ္လို႔ ဒီလိုု ျဖစ္လာတယ္ဆိုတာကို အေသမွတ္ထားၿပီး ဟိုလိုလုပ္ရင္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါေသးတယ္ဆိုတာကို ေမ့ထားတတ္ၾကတယ္”ဟူ၍။ ကိုတာ့ စကားအရ ေျပာရလွ်င္ ျဖန္႔ထြက္ေတြးတတ္ၾကဖို႔ လိုပါလိမ့္မည္။ မိမိတို႔ ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းသည္ ပံုေသ ကားက် မွတ္တတ္ေသာအေလ့အထက စဲြေနသည္ဟု ထင္ပါသည္။ ေန႔စဥ္လူမႈျပႆနာမ်ားတြင္ ျဖန္႔ထြက္ေတြး တတ္ေသာ အေတြးအေခၚမ်ား ထြန္းကားမွ တစ္ဦးအေပၚတစ္ဦး နားလည္မႈမ်ား တိုးတက္ႏိုင္ေပလိမ့္မည္။ “ငါေျပာတာမွ အမွန္”ဟု အယူအစဲြ အားၾကီးလွ်င္ အမွန္ႏွင့္ ေ၀းတတ္ပါသည္။ ျမန္မာ့လူ႕အဖဲြ႕အစည္းက အမ်ားေတြးသည့္အတိုင္း မေတြးလွ်င္၊ အမ်ားေျပာသည့္အတုိင္း မေျပာလွ်င္၊ အမ်ားလုပ္သည့္အတိုင္း မလုပ္လွ်င္ “ဘုက်သူ”“လူ႕ဂလန္႔”“လူ႔ဂြစာ”ဟု သမုတ္တတ္ၾကေလသည္။ အမ်ားျမင္သည့္အတိုင္း မျမင္ျခင္း ႏွင့္ ကလန္႔တိုက္ျခင္း ႏွစ္ခုကို ကဲြကဲြျပားျပား သိထားဖို႔ လိုအပ္ပါလိမ့္မည္။

ကိုရင္ဘ၀က ဦးဇင္းတစ္ပါးက “မင္း… စာေတြ ဖတ္ခ်င္ရင္ ဦးေရႊေအာင္စာအုပ္ေတြ ဖတ္ပါလား”ဟု ေျပာဖူး သည္။ ဦးေရႊေအာင္စာအုပ္မ်ားထဲက “အျမင္မ်ား ေျပာင္းလဲျခင္းႏွင့္ အေတြးအျမင္စာစုမ်ား”စာအုပ္ကို ၀ယ္ဖတ္ ပါသည္။ ထိုစဥ္က ဘာမွ နားမလည္ခဲ့ပါ၊ သို႔မဟုတ္ အမ်ားစုကို ခံစားနားလည္လို႔ မရခဲ့ပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ အရြယ္အေတာ္ရလာသည္အထိ ဦးေရႊေအာင္ႏွင့္ အဆက္အသြယ္ ျပတ္ခဲ့ပါသည္။ သူ၏ အေတြးအျမင္မ်ား လႊမ္းမိုးမႈ မရွိခဲ့ပါ။ သို႔ရာတြင္ ၀န္ခံစရာရွိသည္မွာ သူ၏ ၀ါက်မ်ားတြင္ အဆံုးသတ္ေလ့ရွိေသာ “၏”အကၡရာ ဆံုးေသာ တိက်ျပတ္သားေသာ၀ါက်မ်ား၏ လႊမ္းမိုးမႈကို ခံခဲ့ရပါသည္။

ငယ္ငယ္က ဖတ္ခဲ့ေသာ စာအုပ္မ်ားတြင္ သိန္းေဖျမင့္၏ “အေရွ႕က ေန၀န္းထြက္သည့္ပမာ”စာအုပ္အထူၾကီးကို ႏွစ္ၿခိဳက္မိဆံုး ျဖစ္ပါသည္။ ဆရာသိန္းေဖျမင့္၏ စာအေရးအသားအရသာကိုေတာ့ မခံစားတတ္ခဲ့ပါ သို႔မဟုတ္ မခံစားခဲ့ဟု ထင္သည္။ အျဖစ္အပ်က္အေၾကာင္းအရာမ်ားႏွင့္ သူ၏ အမိႏိုင္ငံအတြက္ ၾကိဳးပမ္းပံုမ်ားကို ႏွစ္သက္ သေဘာက်ခဲ့မိဟန္ တူပါသည္။ ငယ္စဥ္ဘ၀က တန္ဖိုးအၾကီးဆံုး ဖတ္ခဲ့ရေသာ စာအုပ္ၾကီး ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ ထိုစာအုပ္ၾကီးကို ေတာင္ငူေရာက္ၿပီး ၂-ႏွစ္အၾကာ ၁၅-ႏွစ္သားအရြယ္ အေဖႏွင့္အေမ စာသင္တိုက္ကို အလည္ေရာက္စဥ္က ၀ယ္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္မွတ္ရရ ရွိေနပါသည္။

ငယ္ဘ၀က စာအုပ္၀ယ္ဖို႔ရန္ ေငြေၾကးအခက္အခဲ မျဖစ္ခဲ့ဖူးသည္မွာလည္း ေက်နပ္စရာတစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။ ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္က စာေတာ္လို႔ဆိိုၿပီး ကိုယ့္ကို အပတ္တိုင္းလိုလို ပိုက္ဆံေပးသည္။ ပိုက္ဆံကို သမရိုးက်ေပးသည္ေတာ့ မဟုတ္။ ေဆး၀ယ္ခိုင္းျခင္း ျဖစ္သည္။ ၅၀-ေလာက္ကုန္က်ေသာ ေဆးဘူးအတြက္ ၁၀၀-ေပးလိုက္သည္။ ျပန္မအမ္းခိုင္း။ သူေပးသည္မွာ စာအုပ္၀ယ္ပါေစဟူေသာ စိတ္ျဖင့္ ေပးသည္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ဥပုသ္ေန႔အျပင္ထြက္လွ်င္ ဗီဒီယိုၾကည့္ဖို႔ႏွင့္ မုန္႔၀ယ္စားဖို႔သာ ျဖစ္ပံုရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္လည္း ၀ယ္ခ်င္တာ ၀ယ္လို႔ ရခဲ့သည္။

သိန္းေဖျမင့္စာအုပ္အၿပီးတြင္ စာဖတ္လမ္းေၾကာင္းက အနည္းငယ္တစ္ဖက္သတ္ ဆန္သြားသည္ဟု ထင္သည္။ စာဖတ္သူတိုင္း ထိုကဲ့သို႔ ျဖစ္ဖူးလိမ့္မည္ဟု ထင္သည္။ ကိုယ္ဖတ္လိုက္ရေသာ စာအုပ္မ်ားႏွင့္ အကၽြမ္းတ၀င္ ျဖစ္သြားေသာအခါ ထိုစာအုပ္မ်ား၏ ႐ိုက္ခတ္မႈအတိုင္း စာဖတ္သူ၏ အေတြးအေခၚ အယူအဆမ်ား၊ ဘ၀ေနပံုထိုင္ပံုမ်ားမွာ ေျပာင္းလဲသြားတတ္သည္ဟု ထင္သည္။ အရင္က စာအုပ္မ်ားကို ေကာင္းႏိုးရာရာ ၀ယ္ယူေလ့ရွိေသာ္လည္း ဆရာသိန္းေဖျမင့္စာအုပ္က သူ၏ ေနာက္ထပ္စာအုပ္မ်ားကို ဖတ္ဖို႔ တြန္းအားျဖစ္သြား ခဲ့သည္။

“အေရွ႕က ေန၀န္းထြက္သည့္ပမာ”စာအုပ္မွ တစ္ဆင့္ “တက္ေခတ္နတ္ဆိုး”၊ “တက္ဘုန္းၾကီး”စာအုပ္မ်ားဆီ ေရာက္သြားသည္။ ထိုေခတ္က ေၾကာက္မက္ဖြယ္ရာ ေရာဂါဆိုးၾကီးျဖစ္ေသာ AIDS ေရာဂါအေၾကာင္းကို ေရးဖဲြ႕ထားၿပီး နာမည္အရမ္းၾကီးေသာစာအုပ္ျဖစ္ေသာ္လည္း (ဆိုလိုခ်က္ကို လိုက္မီႏိုင္ေသာ ဉာဏ္အားနည္း ေသး၍) ခံတြင္းမေတြ႕ခဲ့ပါ။ “တက္ဘုန္းၾကီး”စာအုပ္ဖတ္ေသာအခါမွာေတာ့ ခံစားမႈမ်ိဳးစံုကို ၾကံဳေတြ႕ရသည္။ ဘုန္းၾကီးေတြ မေကာင္းေၾကာင္း ေရးေသာ္လည္း နည္းနည္းကေလးမွ မနာမိပါ။ “မေကာင္းတဲ့သူကို မေကာင္း ဘူးလို႔ ေျပာမယ္၊ ေကာင္းတဲ့သူကို ေကာင္းတယ္လို႔ ေျပာမယ္”ဆိုေသာစိတ္ဓာတ္က ထိုစဥ္ကတည္းက ရင္ထဲ တြင္ သိသိသာသာ ကိန္း၀ပ္ေနခဲ့ပါသည္။

“ပသံသိတဗၺံ ပသံသႏၲိ၊ ဂရဟိတဗၺံ ဂရဟႏၲိ = ခ်ီးမြမ္းထိုက္သူကို ခ်ီးမြမ္းၾကတယ္၊ ကဲ့ရဲ႕ထိုက္သူကို ကဲ့ရဲ႕ၾက တယ္”ဟူေသာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ စကားေတာ္ကို အ႐ိုးထဲကေန ၾကိဳက္ပါသည္။ ထိုစကားကိုု အစြန္းေရာက္စြာ လက္ခံမိ၍လား မေျပာတတ္၊ ကိုယ္မႏွစ္ၿမိဳ႕သူကို ေယာင္လို႔ေတာင္ ၿပံဳးမျပခ်င္တတ္ခဲ့ပါ။ “ေအးကြာ… မင္းတို႔ မွားရင္လည္း ငါက အားမနာဘူး၊ ေျပာမွာပဲ။ ငါမွားရင္လည္း အားမနာနဲ႔ကြာ၊ ငါ့ကို ၾကိဳက္သလို ေ၀ဖန္၊ ခြင့္မလႊတ္နဲ႔”ဟု သူငယ္ခ်င္းမ်ားကို မၾကာခဏ ေျပာတတ္သည္မွာလည္း ထိုစာေပမ်ား၏ ႐ိုက္ခတ္မႈတစ္ခုပင္ ျဖစ္သည္ဟု ယံုၾကည္ေနမိသည္။ (ၿခြင္းခ်က္အခ်ိဳ႕ရွိေနေသာ္လည္း) ဂ်ပန္လူမ်ိဳးတို႔ ကိုယ့္အမွားကို ရဲရဲ၀့ံ၀ံ့ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းတတ္ေသာ ဟာရာကိရိ (ကိုယ့္ကိုယ္ကိုသတ္ျခင္း)လုပ္ျခင္းမ်ားကို ၾကားရတိုင္း အားက်ေနမိ တတ္ခဲ့ပါသည္။ ေလးစားေနမိတတ္ခဲ့ပါသည္။

သိန္းေဖျမင့္စာအုပ္မ်ားက တစ္ဆင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္သန္းထြန္း၊ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္၊ ရဲေဘာ္ သံုးက်ိပ္…စေသာ လြတ္လပ္ေရးပံုရိပ္မ်ားကို စိတ္၀င္စားလာခဲ့သည္။ ကေလးဘ၀က တီဗီတြင္ ဆရာေတာ္ ဦးဉာဏိႆရ၏ ဗုဒၶဂယာအေၾကာင္း အစီအစဥ္လာလွ်င္ ျမတ္စြာဘုရားကို လြမ္းၿပီး မ်က္ရည္၀ဲတတ္ခဲ့သလို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအေၾကာင္း ေတြးမိတိုင္း မ်က္ရည္ေတြ ၀ဲေနတတ္လာခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္တြင္ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ စာအုပ္မ်ား၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႏွင့္ ဆက္ႏြယ္ေသာစာအုပ္မ်ားကို ေတြ႕တိုင္းလိုလို ၀ယ္ယူတတ္ခဲ့ပါသည္။ ဘ၀တြင္ တန္ဖိုးရွိၿပီး အသိဉာဏ္ရွိေသာ တာ၀န္သိ လူသားတစ္ေယာက္မွသည္ တာ၀န္သိ ႏိုင္ငံသားေကာင္းတစ္ေယာက္ျဖစ္ဖို႔ စာအုပ္မ်ား၏ တန္ဖိုးကို နည္းနည္းမွ် ေလွ်ာ့တြက္၍ မရဟု ထင္ပါသည္။

(အမွာစကား = ဤမွ်အထိ ရွည္လ်ားလွေသာ ေဆာင္းပါးကို အားေပးဖတ္႐ႈၾကေသာ စာဖတ္သူမ်ားကို ေက်းဇူးတင္ပါသည္။ အမွန္အားျဖင့္ ယခု ေရးခဲ့သမွ်သည္ ဦးဇင္း၏ ကိုရင္ဘ၀က ဖတ္ခဲ့ေသာ စာအုပ္မ်ားႏွင့္ ခရီးသြားျခင္းသာ ရွိပါေသးသည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ ကိုရင္ဘ၀က ဖတ္ခဲ့ေသာ စာအုပ္မ်ားမွ ရရွိခဲ့ေသာသခၤန္းစာႏွင့္ ယေန႔ျပန္သံုးသပ္မိေသာအေတြးမ်ားသာဟုဆိုလွ်င္ ပိုမွန္ပါလိမ့္မည္။ ေရးခ်င္သည့္အေၾကာင္းအရာမ်ားမွာ မ်ားစြာမ်ားစြာ ရွိေနပါေသးသည္။ ပို႔စ္အေဟာင္းကို ဖတ္ၾကည့္မိလွ်င္ေသာ္မွ ဒီေနရာမွာ ဒီစာအုပ္ေလးအေၾကာင္း ေျပာဖို႔ က်န္သြားတယ္စသည္ျဖင့္ အားမလိုအားမရေလးမ်ားလည္း ခံစားရသည္။ ေနာင္ေရးသည့္အခါတြင္ ထည့္ေရးလိုက္မည္ဟု အားခဲထားမိပါသည္။
စာဖတ္သူမ်ား ႐ိုးအီသြားမည္စိုးပါ၍ ဤေနရာတြင္ တစ္ခန္းရပ္ထားၿပီး အျခားအေၾကာင္းအရာမ်ားကို ဆက္လိုပါသည္။ ေနာင္အလ်ဥ္းသင့္လွ်င္ ဆက္လက္ေရးသားပါအံုးမည္။)

စာအုပ္မ်ားႏွင့္ ခရီးသြားျခင္း (အဆက္)

ယခင္ အဆက္....

(၂)

တစ္ခါက ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းလွေသာ အျဖစ္အပ်က္တစ္ခုမွာ မ်က္စိထဲက ထုတ္ပစ္လို႔ မရခဲ့ပါ။ ဘာမွမထူးဆန္းေသာ သာမန္ စာမရတာတစ္ခုတည္းႏွင့္ စာခ်ဘုန္းၾကီးမွာ ေဒါသအမ်က္ ေခ်ာင္းေခ်ာင္းထြက္ၿပီး အနီးက ဓားႏွင့္ ကိုရင္ဆီကို လွမ္းေပါက္လိုက္သည္။ ေပါက္လိုက္ေသာ ဓားငယ္မွာ အဆိုပါကိုရင္၏ တင္ပါးကို စိုက္၀င္ေနခဲ့သည္။ ထိုစဥ္က ေၾကာက္လြန္း၍ ဘာမွ အထူးမစဥ္းစားခဲ့ဖူးေသာ္လည္ ယခုအခါတြင္ ထိုအျဖစ္အပ်က္မွာ ႏွလံုးသားတြင္ ဒဏ္ရာတစ္ခုလို ျဖစ္ေနခဲ့ေလသည္။

ထိုအျဖစ္အပ်က္နည္းတူ တစ္ခါက စာ၀ါလိုက္စဥ္ (သင္တန္းတက္စဥ္) စာေတြကို စာခ်ဘုန္းၾကီးက တစ္ပါးခ်င္း လွမ္းေမးေနသည္။ ကိုရင္တစ္ပါးက ထစ္ေနေသာအခါ “အာ”ဆိုၿပီး အနီးက သံုးေျမွာင့္သစ္သားတုံး (၀ိနည္း၊ သုတၱန္၊ အဘိဓမၼာဟု သံုးခု ေရးထားေသာ သံုးေျမွာင့္သစ္သားတုံး၊ ပိဋကတ္သံုးပံုကိုယ္စားျပဳ သစ္သားတံုး)ျဖင့္ အားကုန္လွမ္းပစ္လိုက္ရာ ေခါင္းကဲြၿပီး ေသြးမ်ား ျဖာထြက္လာခဲ့သည္။

ထိုကဲ့သို႔ အၾကမ္းပတမ္း လုပ္တတ္ေသာ ဓေလ့မွာ ဘုန္းၾကီးမ်ားမွ တစ္ဆင့္ အိမ္ေထာင္ဦးစီး ဒကာၾကီးမ်ားသို႔ ဆင္းသက္သြားဟန္ရွိသည္။ အခ်ိဳ႕မိဘမ်ားမွာ စည္းကမ္းၾကီးျခင္းဟူေသာ ၀တ္႐ံုကို ၀တ္ၿပီး သားသမီးမ်ားကို အႏိုင္က်င့္တတ္ၾကသည္။ သူတို႔ျဖစ္ေစခ်င္သလို သူတို႔ေမွ်ာ္လင့္သလို ျဖစ္လာေအာင္ သားသမီးကို အတင္းအက်ပ္ တိုက္တြန္းသည္၊ လုပ္ေစသည္။ သားသမီးက အဆိုပါ မိဘတို႔ ေရြးခ်ယ္မႈကို သေဘာက်လွ်င္ေတာ့ ကိစၥမရွိ။ သေဘာမက်ဘဲ၊ ၀ါသနာမပါဘဲ အတင္းလုပ္ခိုင္းျခင္းမွာ အႏိုင္က်င့္ျခင္းတစ္မ်ိဳးပင္ ျဖစ္သည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။

ယေန႔ကမၻာဗုဒၶဘာသာႏိုင္ငံမ်ားတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္သူတို႔သည္လည္း ဗုဒၶဘာသာ၏ အဆိုပါ စိတ္ဓာတ္မ်ိဳး ကိန္း၀ပ္လာၾကဟန္ရွိပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာ၊ သီရိလကၤာ၊ ထိုင္း၊ ကေမၻာဒီးယား၊ လာအို...ႏိုင္ငံမ်ားက အစိုးရမ်ားသည္ သားသမီး သို႔မဟုတ္ တပည့္မ်ားကို အတင္းအၾကပ္ သူတို႔ျဖစ္ေစခ်င္သလို ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနၾကေပသည္။ ဗုဒၶဘာသာတြင္ ျမတ္စြာဘုရားက ေဒါင္လိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး (linear) ကို သေဘာမက်။ အလ်ားလိုက္ အုပ္ခ်ုဳပ္ေရး (Non linear)ကို ေဟာၾကားခဲ့သည္။ ေဒါင္လိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ ၾကီးသူ၊ အာဏာရသူတို႔မွ တစ္ဆင့္ခ်င္း အာဏာအားျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သည္။ ၾကီးသူ၊ အားရွိသူတို႔က မွားသည္ျဖစ္ေစ၊ မွန္သည္ျဖစ္ေစ ေအာက္ကလူေတြ အားလံုး လိုက္လုပ္ရသည္။ ေစာဒကတက္ခြင့္မရွိ။ ေခတ္စကားျဖင့္ ေျပာရလွ်င္ လူ႕အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ မရွိ။ ၾကီးသူ အာဏာရသူက တရားမွ်တစြာ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္လွ်င္ ထိုလူ႕အဖဲြ႕အစည္း ေကာင္းက်ိဳးရမည္။ အထက္လူၾကီးမ်ား ဗရမ္းဗတာ အုပ္ခ်ဳပ္လွ်င္ ဘာမွ ျပန္မေျပာဘဲ ေခါင္းငံုခံ။ ေဒါင္လိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ ဤသေဘာျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဤနည္းကို ျမတ္စြာဘုရား သေဘာမက်၊ အားမေပး။

အလ်ားလိုက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ အေရးအၾကီးဆံုးလူဟူ၍ မရွိ။ ပါ၀င္ပတ္သက္သူအားလံုး အေရးၾကီးသည္။ တာ၀န္ရွိသည္။ အားလံုးတြင္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အျပည့္အ၀ ရွိသည္။ လူ႕အခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ ရွိသည္။ အရာအားလံုးကို ကိုယ့္ဆႏၵအတိုင္း လြတ္လပ္စြာ လုပ္ကိုင္ႏိုင္သည္။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အမ်ားဆႏၵသည္ အမွန္တရားျဖစ္သည္။ ကိုတာ မိတ္ဆက္ေဖာ္ျပေသာ ဦးထုပ္ေျခာက္လံုးစဥ္းစားနည္းမွာ ဤသေဘာပင္ ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ ေဟာၾကားခ်က္မ်ားတြင္ ဤအဆိုျပဳခ်က္ကို ေထာက္ခံေပးေနေသာ သာဓက၀တၳဳမ်ားစြာ ရွိသည္။ အခ်င္းခ်င္း စည္းေ၀းတိုင္ပင္ျခင္း၊ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး (အာဏာရွိရွိ မရွိရွိ) ေလးစားျမတ္ႏိုးျခင္း၊ အၾကီးဆံုးလူ၏ စကားပင္ျဖစ္ေစကာမူ တရားသျဖင့္ ေျပာသလား၊ မတရားသျဖင့္ ေျပာသလား စဥ္းစားၿပီးမွ လက္ခံေစျခင္း၊ ……..စေသာ သေဘာတရားမ်ားမွာ ျမတ္ဗုဒၶက ေနရာမ်ားစြာတြင္ ေဟာၾကားေပးထားသည္။ သို႔ေသာ္……..

တစ္ဖက္က ၾကီးသူကို ေလးစားခိုင္းသည္။ ၾကီးသူတို႔၏ စကားကို ေရွ႕တန္းတင္ထားသည္။ ဤသေဘာတရားမွာ လူ႕ေလာကအတြက္ ရွိသင့္ရွိထိုက္ေသာ က်င့္၀တ္တရားျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္…။ ဒါေပမယ့္…။ သို႔ရာတြင္…. ဗုဒၶဘာသာလူၾကီးမ်ားက အဆိုပါ လူ႕က်င့္၀တ္ကို အလဲြသံုးစားလုပ္ပစ္လိုက္ၾကဟန္ တူသည္။ လူ႔က်င့္၀တ္ကို အတၱႏွင့္ ေပါင္းဖက္လိုက္ေသာအခါ လူ႕က်င့္၀တ္က ပံုပ်က္သြားခဲ့ပုံရသည္။ လူ႕က်င့္၀တ္ပံုပ်က္သြားေသာ္လည္း သူတို႔မွာ ဗုဒၶဘာသာဟူေသာ အမည္ႏွင့္လူ႕က်င့္၀တ္ဟူေသာ အမည္တို႔မွာ တင္က်န္ရစ္ေနသည္။ ဤျဖစ္အင္က ဗုဒၶဘာသာကို ျပန္လည္အိုးမည္းသုတ္လိုက္ျပန္သည္။ လူၾကီးစကားကို ေလးစားတန္ဖိုးထားျခင္းႏွင့္ လူၾကီးစကားကိုသာ အမွန္ဟု ယူလိုက္ျခင္း ေ၀ါဟာရႏွစ္ရပ္ကို ဂဃနဏ ကဲြျပားသိမွသာ ဗုဒၶဘာသာ မ်က္ႏွာပြင့္လိမ့္မည္ဟု ယံုၾကည္သည္။

ယခုအခါတြင္ကား ကမၻာအႏွံ႔မွ ျပန္႔ႏွံ႔လာေသာ ယဥ္ေက်းမႈမ်ားေၾကာင့္ ဘုန္းၾကီးမ်ား အသိပညာပြင့္လာၿပီး ႐ိုက္ႏွက္ဆံုးမေသာ ဓေလ့ အေတာ္နည္းပါးလာသည္ကို ၀မ္းေျမာက္ဖြယ္ရာ ေတြ႕လာရသည္။ ဆရာသမားတြင္ ဆရာသမားစည္း၊ တပည့္တြင္ တပည့္စည္း၊ မိဘတြင္ မိဘစည္း၊ သားသမီးတြင္ သားသမီးစည္း…အသီးအသီး စည္းရွိဖို႔ လိုအပ္သည္ဟု ထင္သည္။ မိသားစုမ်ားတြင္ ျပႆနာမ်ား ရွိေနတတ္သည္မွာ အဆိုပါ စည္းကို ေဘာင္ေက်ာ္မိၾက၍ျဖစ္သည္ဟု ထင္သည္။ ဤေနရာတြင္ ေျပာလိုသည္မွာ ဤအေၾကာင္းမ်ား မဟုတ္ပါ။ စာအုပ္မ်ားအေၾကာင္းသာ ျဖစ္ပါသည္။

ငယ္ဘ၀က ေတာင္ငူၿမိဳ႕က နာမည္ၾကီး “ဆဲဗင္း စတိုး စာအုပ္ဆိုင္”မွာ စာအုပ္ေတြ ဟိုလွန္သည္လွန္ လုပ္ေနတုိင္း ၿပံဳးၿပံဳးၾကီး ၾကည့္ေနတတ္ေသာ ဆိုင္၀န္ထမ္းမ်ားကိုလည္း ျမင္ေယာင္မိပါသည္။ သူတို႔ ဘာေၾကာင့္ၿပံဳးေနၾကသည္ကို အခုမွ သေဘာေပါက္သလိုလို ျဖစ္လာသည္။ ကိုရင္ေပါက္စက စာအုပ္ၾကီးမ်ား လွန္ေလွာေနေသာျမင္ကြင္းမွာ သူတို႔အတြက္ ထူးဆန္းေကာင္းထူးဆန္းေနပါလိမ့္မည္။ “ကိုရင္ေလး စာအုပ္၀ါသနာပါလား”လို႔ ေျပာေျပာဆိုဆို ၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္က ေဒါက္တာမတင္၀င္း၏ “ရာဇ၀င္တြင္ေသာ မိန္းမသား”ဆိုေသာ စာအုပ္ကို လာေပးသည္ကို မွတ္မွတ္ရရ ရွိေနခဲ့သည္။ ထိုစာအုပ္ထဲမွ မြန္ဘုရင္ ရာဇာဓိရာဇ္၏ ဘ၀ပံုရိပ္မွာ တစ္သက္လံုး (အခုအခ်ိန္အထိ) လႊမ္းမိုးလာေနခဲ့သည္။ ရာဇာဓိရာဇ္၏ စိတ္ဓာတ္ကို အစဲြၾကီး စဲြခဲ့ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ “ေတာ္တဲ့သူဆိုရင္ ခ်စ္ျမတ္ႏိုးတတ္ေသာ သူ၏ စိတ္ဓာတ္”ကို အားက်ခဲ့ပါသည္။

ဘ၀တစ္ေလွ်ာက္လံုးတြင္ ေတာ္သူေတြ၊ ထက္ျမတ္သူေတြကို ေတြ႕တိုင္း အားက်စိတ္၊ ေလးစားစိတ္ ၾကည္ညိဳစိတ္ျဖစ္သည္။ ေတာ္သူေတြ၊ ထက္ျမတ္သူေတြ အထက္တန္းေနရာမ်ား ရလွ်င္ ၀မ္းသာသည္။ ရာဇာဓိရာဇ္သည္ နဖူးေျပာင္သည္၊ ႏႈတ္ခမ္းေထာ္သည္၊ ေျပာရလွ်င္ ႐ုပ္ဆိုးသည္။ သို႔ရာတြင္ မဟုတ္မခံ၊ ထက္ျမတ္ေသာ ႏွလံုးသားရွိသည္။ ျဖတ္ထုိးဉာဏ္ရွိသည္။ သို႔ရာတြင္ သူ႕ဖခင္ (ဗညားဦး ထင္သည္)က သူ၏ ေကာင္းမြန္ေသာအရည္အခ်င္းမ်ားကို မ်က္ကြယ္ျပဳၿပီး ႐ုပ္ဆိုးလို႔ဆိုၿပီး သူ႕ကို ဦးစားမေပးခဲ့။ ၁၆-ႏွစ္သားအရြယ္တြင္ ေတာထြက္ခဲ့သည္။ ဒဂံုဘက္က ေတာထဲသို႔ ျဖစ္သည္။ တရားအားထုတ္ဖို႔ေတာ့ မဟုတ္၊ ထီးနန္းကို သိမ္းပိုက္ဖို႔ အင္အားသြားစုျခင္းျဖစ္သည္။ ဖခင္က သူ႕အရည္အခ်င္းကို အသိအမွတ္ မျပဳခဲ့၍ေလာ မသိ၊ သူ ဘုရင္ျဖစ္လာေသာအခါ ပညာရွင္မ်ားကို ေနရာေပးသည္။ ဦးစားေပးသည္။ သူ႕လက္ထက္တြင္ ဟံသာ၀တီသည္ ထြန္းေတာက္ခဲ့သည္။

ထိုကဲ့သို႔ ရာဇာဓိရာဇ္ လႊမ္းမိုးမႈေၾကာင့္ အရြယ္ေလး ရလာေသာအခါ စာေတာ္သူမ်ား သို႔မဟုတ္ အရည္အခ်င္းရွိသူမ်ားကို အလိုလိုေနရင္း ခ်စ္ေနတတ္ပါသည္။ ဉာဏ္ေကာင္းလွ်င္၊ စာဖတ္၀ါသနာပါလွ်င္၊ သတၱိရွိလွ်င္ အလုိလိုေနရင္း လိုက္လံၿပီး မိတ္ဖဲြ႕တတ္ေနသည္။ ထိုသေဘာထားက ေကာင္းက်ိဳးေပးသည္က မ်ားေသာ္လည္း မလိုအပ္ေသာ ဆိုးက်ိဳးေလးမ်ားလည္း ျဖစ္ခဲ့ဖူးသည္။ ကိုယ္က သူ႕ကို ေတာ္လို႔ အရည္အခ်င္းရွိလို႔ ေလးေလးစားစား ဆက္ဆံသည္ကို အခြင့္ေကာင္းအယူခံရျခင္းမ်ိဳး ျဖစ္သည္။ သင္တန္းတြင္ အထူးသျဖင့္ ေက်ာင္းသူမ်ားျဖစ္ေနလွ်င္ သူတို႔ကို ဘာလိုလိုညာလိုလိုျဖစ္လို႔ ထိုသို႔ ဆက္ဆံေနသည္ဟု အထင္ခံရသည္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ လူေတာ္၊ လူေကာင္းမ်ားကို ခ်စ္ေသာစိတ္သည္ အခါခပ္သိမ္းေကာင္းမြန္ေနေသာ စိတ္ဓာတ္ျဖစ္သည္ဟု ယူဆေနဆဲပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္.....