မဂ္၊ ဖိုလ္၊ နိဗၺာန္သို႔သြားေသာ ယာဥ္(၂)မ်ိဳး

မီးတစ္ဆယ့္တစ္ပါး ၀ဋ္ဆင္းရဲတရားတို႔မွ ထြက္ေျမာက္လိုေသာေၾကာင့္ သမထ၊ ၀ိႆနာတရားအားထုတ္ၾကရာ၌ နိဗၺာန္သြားေရာက္ႏုိင္ေသာ ယာဥ္(၂)မ်ိဳး ရွိေပသည္။ ထိုႏွစ္မ်ိဳးတို႔တြင္ တစ္ခုခုေသာယာဥ္ျဖင့္ သြားမွသာလွ်င္ ဧကန္မုခ် မဂ္တံခါး၊ ဖိုလ္တံခါးသို႔ ဆိုက္ေရာက္ႏိုင္ေပသည္။ ထိုယာဥ္(၂)ဟူသည္မွာ

၁။ သမထယာနိက

၂။ သုဒၶ၀ိပႆနာယာနိက…တို႔ျဖစ္ပါသည္။ အဆူဆူေသာဘုရားရွင္မ်ား၊ ပေစၥကဗုဒၶါမ်ား၊ အဂၢသာ၀ကအရွင္ျမတ္မ်ား…..စေသာ သံသရာတစ္ဖက္ကမ္းသို႔ အေရာက္ကူးသြားၾကသူတိုင္း ဤယာဥ္ႏွစ္မ်ိဳးျဖင့္သာ ကူးသြားခဲ့ၾကသည္။ ဤယာဥ္ႏွစ္မ်ိဳးမွတစ္ပါး အျခားနည္းလမ္း မရွိေတာ့ၿပီ။ မိမိၾကိဳက္ႏွစ္သက္ရာတစ္ခုခုကို ေရြးခ်ယ္၍ သြားၾကရေလသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ အေမရိကန္၊ ျပင္သစ္ႏို္င္ငံၾကီးမ်ားသို႔ ေရလမ္းက သေဘၤာျဖင့္ျဖစ္ေစ၊ ေလလမ္းက ေလယာဥ္ျဖင့္ျဖစ္ေစ သြားႏိုင္သကဲ့သို႔ ျဖစ္သည္။ ထိုႏွစ္မ်ိဳးတုိ႔တြင္ တစ္မ်ိဳးကို ေရြးခ်ယ္၍ သြားေရာက္ႏိုင္ေပသည္။ မည္သည့္နည္းျဖင့္သြားသြား နိဗၺာန္ေရာက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မဂ္ရသည္ျဖစ္ေစ အက်ိဳးကား အတူတူပင္ ျဖစ္ပါသည္။

သမထယာနိကလမ္းသြားလိုပါက (၃၈)ပါးေသာ သမထတို႔တြင္ ဆရာရွာ၍ ဆရာျပသည့္အတိုင္း အားထုတ္ရမည္။ ဆရာညႊန္ျပသည့္အတုိင္း ပထမစ်ာန္၊ ဒုတိယစ်ာန္စသည့္ အပၸနာစ်ာန္မ်ားကို ပါဒက၊ သမသိတ၊ ပုဂၢလဇၥ်ာသယတို႔၏အစြမ္းအားျဖင့္ ႐ုပ္နာမ္ကို သခၤါရတင္ၿပီး မဂ္၊ ဖိုလ္ဆိုက္ေရာက္ေအာင္ အားထုတ္ၾကသည္။ အခ်ိဳ႕မွာ အပၸနာစ်ာန္မ်ားကို ရေအာင္အားမထုတ္ေတာ့ဘဲ ဥပစာရစ်ာန္မွထ၍ ႐ုပ္နာမ္တို႔ကို သခၤါရတင္ၿပီး မဂ္၊ ဖိုလ္ရေအာင္ အားထုတ္ၾကသူမ်ားလည္း ရွိပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ သမထယာနိကနည္းတြင္ပင္ အမ်ိဳးမ်ိဳး အားထုတ္ၾကသည္မ်ား ရွိသည္။

သမထယာနိကဟူသည္မွာ သမထပဋိဘာဂနိမိတ္ကို အားထုတ္ၿပီးေနာက္ ၀ိပႆနာကို စီးျဖန္းအားထုတ္ရေသာနည္း ျဖစ္သည္။ ၀ိပႆနာယာနိကဟူသည္မွာ သမထပိုင္းကို လံုး၀အားထုတ္မႈမျပဳဘဲ ၀ိပႆနာသက္သက္ကိုသာ အားထုတ္ရေသာနည္းျဖစ္ေပသည္။ (၀ိသုဒၶိမဂ္၊ မဟာဋီကာ - ၂၊ ႏွာ - ၃၅၀။ ၃၅၁)

ပထမနည္း သမထယာနိကျဖင့္ အားထုတ္လိုလွ်င္ အာကာသကသိုဏ္းႏွင့္ အာေလာကကသိုဏ္းဟူေသာ သမထႏွစ္မ်ိဳးမွတစ္ပါး က်န္ (၃ဂ)ပါးေသာ ကမၼ႒ာန္းတို႔တြင္ တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို မူတည္အားထုတ္ၿပီး ဥပစာရစ်ာန္ သို႔မဟုတ္ အပၸနာစ်ာန္ရေအာင္ အားထုတ္ရသည္။ ဤက်မ္းတြင္ အာနာပါန၏ ၿငိမ္းေစဘိဟူေသာ ဥပစာရဘာ၀နာမွ ၀ိပႆနာကူးပံုကို ျပသထားပါသည္။

ဤေနရာ၌ အခ်ိဳ႕ဆရာတို႔က `သမထဟာ နိဗၺာန္ကို မရႏုိင္၊ မဂ္မရႏိုင္´ဟု ေျပာလည္း ေျပာရဲ၏။ ေရးလည္း ေရးရဲၾက၏။ သမထကို သာသနာပတရားဟူ၍ေတာင္ စြပ္စဲြလိုက္ၾကေသး၏။ ဤအခ်က္၌ သတိထားပါ။ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ရြာက စံၿဖိဳးၾကီးတြင္ ပိုက္ဆံတစ္ပဲတည္းသာ ရွိေလသည္။ တစ္ေန႔ ထိုပိုက္ဆံတစ္ပဲႏွင့္ မုန္႔ဆိုင္သို႔သြားၿပီး မုန္႔တစ္ခုကို ၀ယ္စားခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ သူတစ္ပါးအား ေျပာျပသည္မွာ `ဒီမုန္႔ဆိုင္ၾကီး တစ္ဆိုင္လံုးမွာ ငါ၀ယ္စားတဲ့ မုန္႔တစ္ခုသာ အေကာင္းဆံုး၊ က်န္တဲ့မုန္႔ေတြဟာ ငါ၀ယ္စားတဲ့မုန္႔ေလာက္ အရသာမရွိဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ ငါ၀ယ္စားတာ´ဟု ၾကြားလိုက္ေသး၏။ အမွန္မွာ ပိုက္ဆံမရွိ၍သာ ထိုကဲ့သို႔ ေျပာျခင္းျဖစ္ေပသည္။

တစ္အိုးတည္း တစ္ဦးတည္းက အတူတူေဖ်ာ္ၿပီး ေၾကာ္ထားပါလွ်က္ သူစားသည့္မုန္႔သာ အေကာင္းဆံုးဟု ဆိုျခင္းမွာ ယုတၱိမရွိလွေခ်။ ထိုကဲ့သို႔ေျပာျခင္းကို အျခားမည္သည့္ပုဂၢိဳလ္ကမွ ယံုၾကည္ၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။ ဘုရားရွင္တစ္ပါးတည္း ခံတြင္းေတာ္တစ္ခုတည္းမွ ေဟာၾကားထားအပ္ေသာ ဓမၼကၡႏၶာခ်င္းတူပါလွ်က္ `ဘယ္ဓမၼကၡႏၶာက မဂ္မရဘူး၊ ဘယ္ဓမၼကၡႏၶာကမွ မဂ္ရတယ္´ဟု ေျပာဆို၍ ယုတၱိရွိႏိုင္ပါမည္ေလာ။

မဟာသမုဒၵရာသို႔ ဆင္းလိုလွ်င္ ဆင္းရာဌာန ဆိပ္ကမ္းကို ရွာစရာမလုိဘဲ ေရာက္ရာဌာနမွ ဆင္းလိုတိုင္း ဆင္းႏုိင္ေပသည္။ ထို႔အတူပင္ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳလိုေသာ ေယာဂီပုဂၢိဳလ္အား တရားေရြးခ်ယ္ရန္မလို၊ မည္သည့္ကမၼ႒ာန္းကို အားထုတ္အားထုတ္ နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္ျပဳႏုိင္သည္ခ်ည္းျဖစ္ပါသည္။ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ကို မ်က္ေမွာက္မျပဳႏိုင္ေသာ ကမၼ႒ာန္းဟူ၍ မရွိပါ။ (သီလကၡႏၶ၀ဂၢ အ႒ကထာ - ၁၊ ႏွာ ၃၂၅။ မူလပဏၰာသ အ႒ကထာ - ၂၊ ၃၂၀)

မဟာသတိပ႒ာနသုတ္ေတာ္ၾကီးတြင္လည္း `ဧကာယေနာယံ ဘိကၡေ၀ မေဂၢါ သတၱာနံ ၀ိသုဒၶိယာ = ရဟန္းတို႔ (ေယာဂီအေပါင္းတို႔) သတၱ၀ါတို႔၏ ဉာဏ္အျမင္စင္ၾကယ္ဖို႔ရန္အတြက္ လမ္းသည္ တစ္ေၾကာင္းတည္းသာရွိ၏´ဟု ေဟာၾကားထားသည္။ အာနာပါနပဗၺ-ကစၿပီး သစၥပဗၺတိုင္ေအာင္ သတိပ႒ာန္အားျဖင့္ ေလးပါး၊ တရားကြက္အားျဖင့္ (၂၁)ပါးတို႔သည္ ခရီးတူ၊ စခန္းတူ၊ လမ္းအတူ၊ အက်ိဳးတူ ဧကာယန မဂၢဟု ေဟာၾကားထားသည္။ ထိုသို႔ျဖစ္ပါလွ်က္ အာနာပါနက သမထအလုပ္၊ မဂ္မရႏုိင္ဘူး၊ နိဗၺာန္ေရာက္ေၾကာင္းလည္း မဟုတ္ဘူး…စသည္ျဖင့္ မေျပာၾကားသင့္ေပ။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ကိုယ္ေတာ္တုိင္ `အာနာပါနက်င့္စဥ္ကို သတိလက္လြတ္၊ အဆင္အျခင္နည္းသူတို႔အား ငါမေဟာ´ဟု မိန္႔ေတာ္မူထားသည္။ မဂ္ရေၾကာင္းမဟုတ္ဘူး၊ သာသနာပတရားၾကီးဟု မေဟာခဲ့ေပ။ ပါရမီထူးျခားသူတို႔ကို ေဟာေသာတရားျဖစ္သည္ဟု မိန္႔ေတာ္မူခဲ့သည္။

`အာနာပါနကမၼ႒ာန္းသည္ ၀န္ေလး၏၊ ခဲယဥ္း၏၊ ခဲခဲယဥ္းယဥ္း အားထုတ္မွသာလွ်င္ ျဖစ္ႏုိင္၏၊ ေလးေလးစားစား ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္မွသာ ျဖစ္ႏိုင္၏၊ ဗုဒၶ၊ ပေစၥကဗုဒၶႏွင့္ အာဇာနည္ပါရမီရွင္မ်ားသာ ႏွလံုးသြင္းႏုိင္ေသာ ကမၼ႒ာန္းျဖစ္၏´ဟု အ႒ကထာဆရာၾကီး အရွင္မဟာဗုဒၶေဃာသကလည္း မိန္႔ေတာ္မူထားသည္။ (ပဋိသမၻိဒါမဂၢ အ႒ကထာ - ၂၊ ႏွာ ၉၈။ ပါရာဇိကက႑ အ႒ကထာ - ၂၊ ၂၈။ ၀ိသုဒၶိမဂၢ အ႒ကထာ - ၁၊ ၂၇၅)

ယခုကာလေပၚေပါက္ေနေသာ ကိုစံၿဖိဳးၾကီးတို႔ကဲ့သို႔ ေျပာထားသည္မ်ား ရွိပါသေလာ။ ထုိကဲ့သို႔ ေဟာၾကားထားခ်က္မ်ားကို ပဋိသမၻိဒါမဂ္စေသာ ပါဠိေတာ္၊ အ႒ကထာ၊ ဋီကာတို႔၌ မ်ားစြာရွိပါေသးသည္။ ကိုးကားျပ၍ေသာ္မွ ကုန္ႏုိင္စရာ မရွိပါေခ်။ ထို႔ေၾကာင့္ `အာနာပါနကမၼ႒ာန္းသည္ မဂ္ကိုလည္း ရေစႏိုင္တယ္၊ ဖိုလ္ကိုလည္း ရေစႏုိင္တယ္၊ နိဗၺာန္ခ်မ္းသာသို႔လည္း သြားႏိုင္ေသာ ဆိပ္ကမ္းၾကီးသဖြယ္ျဖစ္တယ္´ဟု ဧကန္မွတ္ယူႏိုင္ၾကေပသည္။ (အက်ယ္သိလိုပါမူ ပါရဂူက်မ္းမ်ားတြင္ ဖတ္႐ႈႏိုင္ၾကပါသည္။)