၀ါဆိုလျပည့္ေန႔မွာ……

ဗုဒၶဘာသာတြင္ ဗုဒၶဘုရားရွင္ႏွင့္သက္ဆိုင္ေသာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္မ်ားအျဖစ္ သက္မွတ္ထားေသာ ေန႔မ်ားအနက္ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔လည္း တစ္ခုအပါအ၀င္ျဖစ္ပါသည္။ ၀ါဆိုၿပီဆိုသည္ႏွင့္ ရဟန္းသံဃာမ်ားလည္း ၀ါဆိုဖို႔ရန္ သင့္ေတာ္ရာ ေက်ာင္းေနရာမ်ား ေရြးၿပီး ၀ါတြင္းကာလေနထိုင္ၾကဖို႔ စီမံၾကရေလသည္။ စာေရးသူတို႔ သီရိလကၤာႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာေက်ာင္းသားရဟန္းေတာ္မ်ားကေတာ့ ဆက္စပ္ပတ္သတ္ရာ ေက်ာင္းမ်ားတြင္ ၀ါဆိုၾကရသည္။ အမိႏိုင္ငံတြင္ ၀ါဆိုပဲြကို ၀ါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ (၁) ရက္ေန႔မွ က်င္းပၾကသည္။ သီရိလကၤာတြင္ကား ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ညမွာပင္ ၀ါဆိုၾကသည္။

အမိျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရဟန္းသံဃာမ်ား ၀ါဆိုလွ်င္ ဒကာ၊ ဒကာမမ်ားက ေက်ာင္းသို႔ ေရာက္လာၿပီး သေျပခက္စေသာ ပန္းမ်ားကို ရဟန္းေတာ္မ်ားကို ဆက္ကပ္ေလ့ရွိၾကသည္။ ဥပုသ္ေဆာက္တည္ျခင္းစေသာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈမ်ားကို ျပဳေလ့ရွိၾကသည္။ ဤႏုိင္ငံတြင္ကား ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔တြင္ ဥပုသ္ေန႔ ထံုးစံအတိုင္း သီတင္းသီလေဆာက္တည္ေလ့ရွိၾကေသာ္လည္း ရဟန္းေတာ္မ်ား ၀ါဆိုျခင္းအတြက္ မည္သည့္အခမ္းအနားမွ် ျပဳေလ့မရွိေပ။ ညအခ်ိန္တြင္ ေက်ာင္းရွိသံဃာေလးငါးပါးစုရံုးၿပီး `ဤေက်ာင္းတြင္ ၀ါတြင္းကာလ ေနထိုင္ပါမည္´ဟု အဓိ႒ာန္ျပဳေပးရံုသာ ျဖစ္ပါသည္။

ကိုလံဘိုၿမိဳ႕ရွိ၊ ျမန္မာေက်ာင္းသားရဟန္းေတာ္မ်ား မွီခိုအားထားရာ မကုဋာရာမျမန္မာေက်ာင္းေတာ္ၾကီးတြင္ ၀ါဆိုခြင့္ရေသာ သံဃာေတာ္မ်ားကေတာ့ မိမိတို႔ ျမန္မာ့ရိုးရာအတိုင္း ၀ါဆိုၾကလိမ့္မည္ ထင္ပါသည္။
၀ါဆိုလျပည့္ေန႔တြင္ ဗုဒၶျမတ္စြာႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ထူးျခားအျဖစ္အပ်က္ (၃) ခု ရွိပါသည္။ ၎တို႔မွာ
(၁) ဘုရားေလာင္း ပဋိသေႏၶတည္ျခင္း= မဟာသကၠရာဇ္ - ၆၇၊ ၀ါဆိုလျပည့္ (ၾကာသပေတးေန႔)
(၂) ဘုရားေလာင္း ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း = မဟာသကၠရာဇ္ - ၉၇၊ ၀ါဆိုလျပည့္ (တနလၤာေန႔)
(၃) ဗုဒၶျမတ္စြာ ဓမၼစၾကာတရားဦးေဟာေတာ္မူျခင္း = မဟာသကၠရာဇ္ - ၁၀၃၊ ၀ါဆိုလျပည့္ (စေနေန႔) တို႔ ျဖစ္ပါသည္။


ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကို ဗုဒၶဓမၼအႏွစ္ခ်ဳပ္ျဖစ္သည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ ယေန႔ ကမၻာ့ပညာရွင္မ်ားက ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ဗုဒၶျမတ္စြာကို အကဲျဖတ္ရာတြင္ ဤဓမၼစၾကာသုတ္ေတာ္က အလြန္အေရးပါလွသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ စည္းရံုးေရးပညာကို အထင္အရွား ျပႏိုင္ခဲ့ေသာ တရားေတာ္လည္း ျဖစ္သည္။ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးက ပထမ ဘုရားေလာင္းကို ျပဳစုလုပ္ေၾကြးခဲ့သည္။ ေျခာက္ႏွစ္ဒုကၠရစရိယာက်င့္ၿပီး ဘုရားမျဖစ္၊ အစားအေသာက္ပံုမွန္စားေသာက္ၿပီး က်င့္ေနေသာ ဘုရားေလာင္းကို `ေျခာက္ႏွစ္လံုးလံုး အျပင္းအထန္ က်င့္တာေတာင္ ဘုရားမျဖစ္တာ၊ ဒီပံုစံနဲ႔ေတာ့ ဘုရားမျဖစ္ေလာက္ေတာ့ပါဘူး´လို႔ ထင္မွတ္ၿပီး စြန္႔ခြါသြားၾကသူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။

ဗုဒၶျမတ္စြာ ဘုရားျဖစ္ၿပီးေနာက္ `ဘယ္သူ႕ကို တရားစေဟာရပါ့မလဲ´လို႔ စဥ္းစားေသာအခါ ပထမဆံုး ေလာကီစ်ာန္အက်င့္ကို နည္းျပေပးခဲ့ေသာ အာဠာရရေသ့ၾကီးက ပထမဆံုး ေပၚလာပါသည္။ သို႔ရာတြင္ အာဠာရရေသ့ၾကီးက ေသလြန္ၿပီး ျဗဟၼာ့ျပည္ေရာက္ေနခဲ့ေလသည္။ ထို႔ေနာက္မွ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးကို တရားေဟာရန္ ဥရုေ၀လေတာအုပ္သို႔ ၾကြလွမ္းလာခဲ့သည္။
ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးသည္ သူ႕ေခတ္အခါအရ ပညာတတ္ ပုဂၢိဳလ္ၾကီးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အေ၀းက ဗုဒၶျမတ္စြာၾကြလာေသာအခါ `အရွင္တို႔….ေဂါတမေတာ့ ငါတို႔ဆီ လာေနျပန္ၿပီ။ သူ႕ကို ဘယ္သူမွ မၾကိဳဆိုၾကနဲ႔၊ ခရီးဦးၾကိဳမျပဳၾကနဲ႔၊ ေနရာလည္း မေပးၾကနဲ႔၊ ခပ္တည္တည္ပဲ ေနၾကရေအာင္´ဆိုၿပီး ကတိက၀တ္ လုပ္ထားခဲ့ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ ဗုဒၶျမတ္စြာ အနီးအနားေရာက္လာေသာအခါ မည္သူမွ် ခရီးဦးၾကိဳ မျပဳဘဲ မေနႏုိင္ၾကဟု က်မ္းဂန္မ်ားတြင္ ဆိုပါသည္။ ဤေနရာတြင္ မဟာယာနအယူအဆ၊ ေထရ၀ါဒအယူအဆစသည္ျဖင့္ စိတ္၀င္စားစရာ မ်ားစြာရွိေသာ္လည္း ခ်န္ထားခဲ့ပါမည္။

ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ဟာ ဓမၼေၾကာင္းအရ စိတ္၀င္စားစရာ ျဖစ္သလို ေဟာၾကားသြားသည့္ `ဟန္´ကလည္း အလြန္႔ကို စည္းစနစ္က်ပါသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ တရားေဟာရာတြင္ ပုဂၢိဳလ္အလိုက္ နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေဟာၾကားေလ့ရွိပါသည္။ ဤဓမၼစၾကာသုတ္ကို Dialogue Method ျဖင့္ ေဟာၾကားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ပထမဆံုး ဓမၼစၾကာကို `ငါ့ရွင္တို႔ လူ႕ေဘာင္မွ စြန္႕ခြါခဲ့သူေတြမွာ ေရွာင္ရမယ့္ အစြန္းႏွစ္ပါး ရွိတယ္၊ အဲဒီႏွစ္ပါးက ဘာေတြလဲ၊ ကာမဂုဏ္အလြန္အကၽြံ လိုက္စားျခင္း (Self-indulgence)နဲ႔ မိမိကိုယ္ကို ပင္ပန္းဆင္းရဲေစေသာအက်င့္ (Self-mortification)တို႔ ျဖစ္တယ္၊ အဲဒီ အစြန္းႏွစ္ပါးကေန လြတ္တဲ့ အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္(မဂၢင္လမ္းစဥ္)ဆိုတာ ရွိတယ္၊ ရဟန္းဆိုတာ အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ကို ေလွ်ာက္လွမ္းရမယ္´စသည္ျဖင့္ စီကာစဥ္ကာ ေဟာၾကားသြားခဲ့ပါသည္။

ဤေနရာတြင္ အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ (မဇၥ်ိမပဋိပဒါ)ကို ဗုဒၶဘာသာမ်ား နားလည္မႈလြဲေနၾကသည္ကို ေျပာျပလိုသည္။ `အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ဆိုတာ အစြန္းႏွစ္ပါးရဲ႕ အလယ္မွာ ရွိတဲ့အရာေပါ့´လို႔ ဆိုေနတတ္ၾကသည္။ သာမန္ေတြးရင္ေတာ့ ဟုတ္သလိုလိုေတာ့ ရွိပါသည္။ ဤသို႔ဆိုလွ်င္ ကာမဂုဏ္ကို အလြန္အကၽြံလိုက္စားျခင္းက ကာမသုခလႅိကာႏုေယာဂဆိုေတာ့ အလြန္အကၽြံမဟုတ္ဘဲ အသင့္အတင့္ ကာမဂုဏ္လိုက္စားလွ်င္ အစြန္းမေရာက္ဟု ဆိုရမလို ျဖစ္ေနပါသည္။ အမွန္မွာ အစြန္းႏွစ္ပါး၏အလယ္တြင္ ရွိေသာလမ္းစဥ္က မဇၥ်ိမပဋိပဒါမဟုတ္ေပ။ အစြန္းႏွစ္ပါးမွ လြတ္ေသာ သီးျခားလမ္းစဥ္တစ္ခုကသာ မဇၥ်ိမပဋိပဒါ- အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္ ျဖစ္ပါသည္။

ေနာက္ထပ္ ဓမၼစၾကာသုတ္က ဗုဒၶျမတ္စြာ၏ ေလးစားၾကည္ညိဳဖြယ္ရာ သို႔မဟုတ္ စကားေျပာကၽြမ္းက်င္မႈ သို႔တည္းမဟုတ္ အရွည္ေျမာ္ျမင္မႈကို မီးေမာင္းထုိးျပေနျပန္ပါသည္။ ဓမၼစၾကာတြင္ အစြန္းႏွစ္ပါး၏ အျပစ္ကို ေဖာ္ျပထားသည္။ အစြန္းႏွစ္ပါး၏အျပစ္ကို ေျပာရာတြင္ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခု မတူပါ။

နံပါတ္ (၁) ကာမသုခလႅိကာအစြန္း၏ အျပစ္ကို ျပရာတြင္ ``(က) ဟီေနာ = ယုတ္ညံ့တယ္၊ (ခ) ဂေမၼာ = ရြာသူရြာသား(လူမ်ား)၏အလုပ္ျဖစ္တယ္၊ (ဂ) ေပါထုဇၨနိေကာ = ပုထုဇဥ္တို႔၏ အလုပ္ျဖစ္တယ္၊ (ဃ) အနရိေယာ = အရိယာတို႔၏ အလုပ္မဟုတ္၊ (င) အနတၱသံဟိေတာ = အက်ိဳးမရွိဘူး´´ဟု အျပစ္ငါးမ်ိဳး ျပေတာ္မူသည္။

နံပါတ္ (၂) အတၱကိလမထာႏုေယာဂအစြန္း၏ အျပစ္ကို ျပရာတြင္ကား ``(က) ဒုေကၡာ = ဆင္းရဲတယ္၊ (ခ) အနရိေယာ = အရိယာတို႔၏ အလုပ္မဟုတ္၊ (ဂ) အနတၳသံဟိေတာ = အက်ိဳးမရွိဘူး´´ဟု အျပစ္သံုးမ်ိဳးကိုသာ ျပပါသည္။ `ဟီေနာ = ယုတ္ညံ့တယ္´ဟု ေဟာေတာ္မမူခဲ့ေပ။ မဟာစည္ဆရာေတာ္ကလည္း ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ စာအုပ္တြင္ စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းေသာ ဤပိြဳင့္ကို ေထာက္ျပေဆြးေႏြးျပထားပါသည္။ ဆရာေတာ္ၾကီးကေတာ့ အေသးစိတ္က်မ္းဂန္မ်ားညွိၿပီး ျပထားပါသည္။ ထိုေခတ္အခါက အတၱကိလမထႏုေယာဂအက်င့္ကို ေလာက၏ အျမတ္ဆံုးအက်င့္အျဖစ္ သေဘာထားေနၾကေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ဟန္ရွိပါသည္။ တရားနာေနၾကေသာ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦးသည္ နံပါတ္ (၂)အက်င့္ျဖစ္ေသာ အတၱကိလမထာႏုေယာဂအက်င့္ကို အမြန္အျမတ္ထားၿပီး က်င့္ေဆာင္ေနၾကသူမ်ား ျဖစ္ေလသည္။ သူတစ္ပါး တန္ဖိုးထားျမတ္ႏိုးေသာ အက်င့္လမ္းစဥ္တစ္ခုကို `မင္းတို႔အက်င့္ၾကီးက ေတာ္ေတာ္ ေအာက္တန္းက်ပါတယ္ (ဟီေနာ)´လို႔ ဆိုလိုက္လွ်င္ ကိုယ့္စကားကို ဆက္လက္နားမေထာင္ဘဲ လိုရာခရီးမေရာက္ႏိုင္သည္မွာ ေသခ်ာပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶျမတ္စြာက `ေဟ့ ပဥၥ၀ဂၢီတို႔ မင္းတို႔က်င့္ေနတဲ့ အက်င့္က ေအာက္တန္းစားၾကီးကြ၊ ယုတ္ညံ့တယ္´ဟု မေဟာခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ ဤအခ်က္သည္လည္း အတုယူမွတ္သားသင့္ေသာအခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ပါသည္။

ဗုဒၶျမတ္စြာက ထိုကဲ့သို႔ လိမၼာပါးနပ္စြာ မဂၢင္ရွစ္ပါး၊ သစၥာေလးပါးကို မက်ဥ္းမက်ယ္ေဟာၾကားႏိုင္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ အရွင္ေကာ႑ညသည္ တရားအဆံုးတြင္ ေသာတာပန္ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္လာခဲ့ပါသည္။ ထို႔အျပင္ သံဃာရတနာလည္း ေပၚထြန္းခ့ဲရပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အခ်ိဳ႕က ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ကို
(၁) ဘုရားေလာင္းပဋိသေႏၶယူေတာ္မူေသာေန႔
(၂) ဘုရားေလာင္းေတာထြက္ေတာ္မူေသာေန႔
(၃) ဓမၼစၾကာတရားဦးေဟာေတာ္မူေသာေန႔
(၄) ပထမဆံုးေသာတာပန္ေပၚေပါက္ေသာေန႔
(၅) သံဃာရတနာေပၚေပါက္ေသာေန႔ဟူ၍ မွတ္တမ္းတင္ေလ့ရွိၾကသည္။
ထူးျခားေသာ ၀ါဆိုလျပည့္ေနမွာ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈမ်ား ျပဳလုပ္ၾကျခင္းအားျဖင့္ ေကာင္းမြန္ျမင့္ျမတ္မႈမ်ားႏွင့္ ျပည့္၀ေသာ ဘ၀မ်ား ပိုင္ဆိုင္ရရွိၾကပါေစ။ ဦးဇင္းတို႔ အမိျမန္မာႏိုင္ငံလည္း လူသားက်င့္၀တ္သိကၡာတရားမ်ား ထြန္းကားျပည့္၀ေသာ ႏုိင္ငံတစ္ခု ျဖစ္ပါေစလို႔ ၀ါဆိုလျပည့္ေနမွာ ဆုေတာင္းလိုက္ပါသည္။ ။