(ဘာရယ္ေတာ့ မဟုတ္။ တစ္ေန႔က ႏိုင္ငံေတာ္ပရိယတၱိသာသနာ့တကၠသိုလ္(ရန္ကုန္)ႏွစ္ပတ္လည္ မဂၢဇင္းကို ေကာက္လွန္ျဖစ္ေတာ့ ဦးဇင္းရဲ႕ ေဆာင္းပါးေလးကို ျပန္ဖတ္ၾကည့္မိတယ္။ တကၠသိုလ္မွာ စာသင္ေနတဲ့ ရဟန္းငယ္တစ္ပါးအေနျဖင့္ အေဟာင္းေတြကို ဆန္းသစ္ၿပီး အသစ္မ်ားျဖင့္ က႑သစ္မ်ား ထြန္းသစ္ေစဖို႔ ဆႏၵျပဳေရးထားတဲ့ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ သံုးႏွစ္ေလာက္က ေရးခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးေလးကို ျပန္ဖတ္ရေတာ့ စိတ္ကလဲ အတိတ္ကို ျပန္ေရာက္သြားပါတယ္။ အခ်က္အလက္အခ်ိဳ႕ကို ယေန႔အခါမွာ သေဘာမက်ႏိုင္ေတာ့ေပမယ့္ အေျပာင္းအလဲကို လိုလားတဲ့ စိတ္ကေတာ့ ယေန႔အထိ ရင္ထဲမွာ ကိန္းလွ်က္ပါပဲ။ တတ္သေလာက္ မွတ္သေလာက္ေလးနဲ႔ အေျပာင္းအလဲကို ေရးထားခဲ့တာကို အခု ဖတ္ခ်င္သူေတြ ဖတ္ရေအာင္ ျပန္လည္တင္ဆက္လိုက္ပါတယ္)
`တပည့္ေတာ္တို႔ တကၠသိုလ္ကို ပညာေရးျမွင့္တင္ဖို႔ အစီအစဥ္ေတြ ခ်မွတ္ေနပါၿပီ´
ဤစကားေလးကို ရင္ခုန္လႈိက္လွဲစြာ ၾကိဳဆိုမိပါသည္။ နာယကဆရာေတာ္ မိန္႔ၾကားလိုက္ေသာ စကားပါ။ ထိုစကားကို ၾကားရၿပီးမွ ဤစာကို ေရးပါသည္။ အျမင့္ကိုေရာက္ျခင္းဟူသည္ မည္သည့္အရာျဖစ္ျဖစ္ လူကျမွင့္မွ ေရာက္ျခင္းျဖစ္သည္။ မျမွင့္ဘဲႏွင့္ မျမင့္ပါ။ ဤ၌ အေျခခံအက်ဆံုးက ျမွင့္တင္လိုစိတ္ပင္ ျဖစ္၏။ လူသားမ်ား၏ ယံုၾကည္ခ်က္ႏွင့္ ပညာေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးစသည္မ်ားသည္ ေ၀ါဟာရအေနအားျဖင့္ ေရွးေခတ္မ်ားႏွင့္ အတူတူပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း အသြင္သဏၭာန္အားျဖင့္ကား မိုင္ေပါင္းကုေဋကဋာ ေ၀းကြာျခားနားခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ ဤသည္မွာ အသစ္ကို လိုလားမႈ၊ ျမွင့္တင္လိုမႈတို႔မွ ေရြ႕ေလ်ာစီးဆင္းလာခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ လူတိုင္း၏ ပကတိစိတ္မွာ (ငဲ့ညွာ၊ ေထာက္ထား၊ တြယ္တာမႈမ်ားႏွင့္ ဖံုးကြယ္မထားလွ်င္) ျမွင့္တင္လိုစိတ္ရွိပါသည္။
ဆင္ျခင္တံုတရားမပါေသာ ငဲ့ညွာမႈမ်ား၊ အမွန္တရားကို ဦးစားမေပးေသာ ေထာက္ထားမႈမ်ား၊ အေဟာင္းတုိင္းကို အေကာင္းခ်ည္းဟု ထင္မွတ္ထားမိေသာ တြယ္တာမႈမ်ားသည္ လူမ်ား၏ အတၱစိတ္ကို ျမင့္တက္ေစပါသည္။ အတၱစိတ္မ်ား ျမင့္မားလာၿပီဆိုလွ်င္ မည္မွ်ပင္ ေကာင္းမြန္ျမင့္ျမတ္ေသာ ဖန္တီးမႈပင္ျဖစ္ပါေစ အသစ္ကို မဖန္တီးလိုေတာ့။ သူတို႔ေျပာမည့္စကားသည္ ထံုးစံအတိုင္းပင္ ျဖစ္သည္။ `ဒီထက္ေကာင္းတာ မရွိေတာ့ဘူး၊ ဒါ ပရိပုဏၰပဲ´။
အေျပာင္းအလဲကို ဘာသာေရးယံုၾကည္မႈအပိုင္းမွ ခ်ဥ္းကပ္ၾကည့္ပါမည္။ လူအမ်ားသည္ (နားမလည္၍) အံ့ၾသဘနန္းျဖစ္ျခင္း၊ အေၾကာက္တရား၀င္လာျခင္းတို႔မွစၿပီး ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈ ျပဳခဲ့ၾကသည္။ ပညာရွင္မ်ားလည္း သိၿပီးျဖစ္ပါသည္။ သစ္ပင္၊ ေတာေတာင္စသည့္ ေရာက္တတ္ရာရာကို ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကသည္။ ဘုရားမ်ားကို မိမိတို႔ စိတ္ကူးျဖင့္ ဖန္တီးၿပီး ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဘုရားအမည္ခံပုဂၢိဳလ္တို႔ သူ႕နည္းသူ႕ဟန္ႏွင့္သူ ၾသဇာၾကီးမားရာ အရပ္၌ ေပၚထြန္းလာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ထိုအမည္ခံပုဂၢိဳလ္တို႔ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ စစ္မွန္ေသာဓမၼကို ေဖာ္ထုတ္လုိက္ပါသည္။ ဤသည္မွာ ဘာသာေရးျမွင့္တင္မႈ ျဖစ္သည္။ ဓမၼဟူသည္မွာလည္း ေလ့လာေရး၊ သင္ၾကားေရး၊ နားလည္ေရးပင္ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာပညာေရး(Buddhist Education)ဟုလည္း ဆိုႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ေလာကလူသားတို႔၏ ပညာေရးကို အေကာင္းဆံုး ျမွင့္တင္ခဲ့သည္ဟု ဆိုႏိုင္ေပသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာကိုလည္း အေကာင္းဆံုးေသာ အေျပာင္းအလဲကို ဖန္တီးသူဟု ဆိုရေပမည္။
ေရွးေခတ္ပညာေရးဟူသည္ ဘာသာေရးႏွင့္ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားခ်ည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုေခတ္မ်ား၏ စီးပြားေရးဟူသည္မွာလည္း ဘာသာေရးႏွင့္သာ ႏွီးႏြယ္စပ္ယွက္မႈ ရွိေနခဲ့သည္။ ထိုကာလမ်ားမွ ေနာက္ပိုင္းေခတ္ ကာလေပါင္းမ်ားစြာ ေက်ာ္ျဖတ္ခ်ီတက္လာခဲ့ၿပီးေသာအခါ ေဒသတစ္ခုအတြင္း၌ရွိေသာ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈ၊ ယဥ္ေက်းမႈစသည္တို႔သည္ တစ္ေနရာတည္း၌ အေသရပ္တည္ခြင့္မရွိ ျဖစ္လာခဲ့ပါသည္။ ေနရာေဒသအႏွံ႔အျပားသို႔ ေရာက္ရွိျပန္႔ႏွံ႔သြားၿပီး လူသားမ်ားက ေလ့လာသံုးသပ္ရင္းႏွင့္ လူသားမ်ားစြာ၏ အသိဉာဏ္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈမွာ ေတာက္ေျပာင္လာခဲ့ရသည္။ အေျပာင္းအလဲမ်ားႏွင့္ ဆန္းသစ္ေတာက္ပလာခဲ့သည္ဟုလည္း ဆိုႏိုင္ေပသည္။
အိႏၵိယႏိုင္ငံႏွင့္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံတို႔ဆီမွ စာေပက်မ္းဂန္မ်ားသည္ အေနာ္ရထာမင္းလက္ထက္မွစၿပီး ေခတ္အဆက္ဆက္တိုင္ေအာင္ ေရာက္ရွိလာျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာ့စာေပႏွင့္ပညာေရးသည္လည္း သူ႕ေခတ္သူ႕အခါအလိုက္ ေျပာင္းလဲဆန္းသစ္ေနမွာ ေသခ်ာပါသည္။ ေျပာင္းလဲမႈတိုင္းကို တိုးတက္မႈဟု မဆိုႏိုင္ေသာ္လည္း အေဟာင္းအေဟာင္းမ်ားကိုသာ ဖက္တြယ္ၿပီး မ်က္စိမွိတ္နားပိတ္ ကေလးဆိုးကဲ့သို႔ က်ားကန္ကန္ စံုရပ္ေနလွ်င္ကား ေခတ္ကာလေပါင္းမ်ားစြာ ေနာက္က်က်န္ရစ္ေနလိမ့္မည္ဟု အေသအခ်ာ ေျပာလိုက္ခ်င္ပါသည္။
ျမန္မာ့စာေပ စီးဆင္းတိုးတက္မႈ၌ျဖစ္ေစ၊ ကမၻာ့စာေပစီးဆင္းတိုးတက္မႈ၌ျဖစ္ေစ အေျပာင္းအလဲမ်ား၊ ဆန္းသစ္တီထြင္ဖန္တီးမႈမ်ားကို အထင္အရွား ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါသည္။ အေျပာင္းအလဲမ်ားအတြက္ သေဘာထားၾကီးၾကီး ထားတတ္ေလေလ တိုးတက္မႈရရွိေလေလ ဆိုသည္မွာလည္း သမိုင္း၏ အရွိတရားျဖစ္ေနပါၿပီ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပ်ိဳ႕၊ ကဗ်ာ၊ လကၤာစာေပသည္လည္း တစ္ေခတ္ႏွင့္တစ္ေခတ္ ဆန္းသစ္တီထြင္မႈမ်ားေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာခဲ့ရပံုကို ပညာရွင္တိုင္း သိၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ယခုလက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ကဗ်ာမ်ားသည္ သမုိင္း၏ အခန္းက႑တစ္ရပ္အေနျဖင့္ ပါ၀င္လႈပ္ရွားေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ကိုယ္ခံစား၍ မရတာတစ္ခုတည္းႏွင့္ မည္သည့္အရာကိုမွ် တန္ဖိုးေလွ်ာ့ခ်ပစ္၍ မရပါ။ ေရႊသမင္သည္ ပတၱျမားကို တန္ဖိုးေလွ်ာ့ခ်ပစ္သည္။ အေၾကာင္းမွာ သူခံစား၍ မရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဤေနရာ၌ ကဗ်ာအေၾကာင္း ေျပာဖို႔မဟုတ္ပါ။ ေျပာင္းလဲဆန္းသစ္လာမႈတိုင္းသည္ သူ႕သေဘာသူ ေဆာင္ေနပါသည္။ သမိုင္းမွာ ကိုယ္က ေရႊသမင္မျဖစ္ဖို႔ကား အမွန္တကယ္ လိုအပ္သည္ဟု ဆိုခ်င္ပါသည္။
ကဗ်ာကဲ့သို႔ပင္ ၀တၳဳစာေပ၊ သို႔မဟုတ္ ျမန္မာစကားေျပအေရးအသားသည္လည္း ေခတ္ကာလမ်ားစြာကို ၿခံဳၾကည့္လွ်င္ ေနာက္ေနာက္ ဖန္တီးသမွ်သည္ ေရွးေရွးဖန္တီးသမွ်ထက္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ပိုမိုဆန္းသစ္လွပေနသည္ကို ေတြ႕ရပါမည္။ ပုဂံေခတ္တြင္ ေက်ာက္စာစကားေျပ စတင္ထြန္းကားခဲ့သည္။ သူ႕ေခတ္သူ႕အခါအရ ရာဇကုမာရ္ေက်ာက္စာအေရးအသားသည္ ရာဇကုမာရ္၏ ေစတနာကို ေပၚလြင္ေအာင္ ေရးဖြဲ႕ႏိုင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာစကားေျပေရးဟန္အေနျဖင့္ `အရိုးခံေရးဟန္´ဟု ပညာရွင္မ်ားကို ဆိုၾကသည္။ ပင္းယေခတ္ေရာက္ေသာအခါတြင္ `အရိုးခံေရးဟန္´မွ `ေ၀ေ၀ဆာဆာေရဟန္´သို႔ ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာခဲ့သည္။ အင္း၀၊ ေတာင္ငူ၊ ေညာင္ရမ္းေခတ္မ်ားအထိ ပုဂံႏွင့္ပင္းယေခတ္တို႔မွ စတင္စီးဆင္းလာခဲ့ေသာ ေက်ာက္စာ၊ မင္စာ၊ စကားေျပာမ်ားသည္ ဆက္လက္ထြန္းကားေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။
တစ္ခုေျပာစရာရွိသည္မွာ ထိုေက်ာက္စာ၊ မင္စာမ်ားႏွင့္အတူ ေမတၱာစာ၊ ၀တၳဳ၊ ရာဇ၀င္၊ အေရးေတာ္ပံု၊ မင္းမႈေရးရာမွတ္တမ္း၊ ဓမၼသတ္၊ ေလွ်ာက္ထံုးစေသာ ေပစာ၊ ပုရပိုက္စာ၊ စကားေျပမ်ားကိုလည္း ေျပာင္းလဲဆန္းသစ္လာေသာ တီထြင္ဖန္တီးမႈမ်ားအေနႏွင့္ ေတြ႕လာရၿပီ ျဖစ္သည္။ ယင္းဖန္တီးမႈမ်ားကို `ပံုသဏၭာန္သစ္စကားေျပမ်ား´ဟု ပညာရွင္မ်ားက သတ္မွတ္ၾကသည္။
ပုဂံေခတ္မွ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ကုန္ဆံုးခ်ိန္အထိ ႏွစ္ေပါင္း ၇၂၀-ေက်ာ္အတြင္း ျမန္မာစကားေျပအေရးအသားသည္ အေဟာင္းမ်ားႏွင့္သာ လံုးခ်ာလိုက္ေနသည္မဟုတ္ပါ။ ေက်ာက္စာ၊ မင္စာ၊ စကားေျပမွ ပံုႏွိပ္စကားေျပအထိ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာခဲ့သည္။ စကားေျပေရးဟန္အေနျဖင့္ ဇာတ္၀တၳဳေရးဟန္မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ စကားေျပမ်ားအတြင္း၌လည္း ကာရန္နေဘမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕ဖဲြ႕ႏြဲ႕ႏြဲ႕ ေရးသားေလ့ရွိခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းေခတ္မ်ားတြင္ ဂ်ိမ္းလွေက်ာ္က အလက္ဇႏၵားဒူးမား၏ မြန္တိခရစ္စတို (The court of Monte Cristo)၀တၳဳကို ေမာင္ရင္ေမာင္၊ မမယ္မအမည္ျဖင့္ ၀တၳဳတစ္ပုဒ္ ဖန္တီးခဲ့သည္။ ဤစာအုပ္ႏွင့္ပတ္သတ္၍ ဆရာေဇာ္ဂ်ီက `ဤ၀တၳဳအေရးအသားက နေဘကာရန္ ညွပ္ထားေသာ စကားေျပအဖဲြ႕အႏြဲ႕ကို ေတာ္လွန္လိုက္သည္´ဟု ဆိုသည္။ အမွန္အားျဖင့္ စာေပေရးရာ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈမ်ားမွာ ေျပာမဆံုးေပါင္ ေတာသံုးေတာင္ပင္ ျဖစ္သည္။ အဓိက ေျပာလိုသည္မွာ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈတိုင္းတြင္ သူ႕အဓိပၸာယ္ႏွင့္သူ ရွိေနသည္။
အေျပာင္းအလဲမ်ား ၾကံဳေတြ႕လာတုိင္း လူ၏ ႏွလံုးသားတြင္ အထိတ္တလန္႔ ျဖစ္တတ္သည္မွာလည္း သဘာ၀ဟု ဆိုရပါမည္။ အခ်ိန္တန္လာေသာ္လည္း ထိုေျပာင္းလဲလာေသာ အသစ္မ်ားႏွင့္ ေလာကလူသားမ်ားသည္ ေနသားတက် ျဖစ္သြားေတာ့ျပန္သည္။ စာသင္တိုက္တစ္ခုမွ မိတ္ေဆြတစ္ပါးက ေမးလာသည္။ `အျပင္ဓမၼာစရိယနဲ႔ တကၠသိုလ္ဓမၼာစရိယ ဘာကြာသလဲ´။
ဤေနရာတြင္ မင္းကြန္းဆရာေတာ္သည္ ဤတကၠသိုလ္ကို မည္သည့္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ အားသြန္ၾကိဳးပမ္း ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ခဲ့ပါသနည္း။ ဓမၼာစရိယသင္ရိုးမ်ားကို သင္ၾကားေနေသာ စာသင္တိုက္ၾကီးမ်ားစြာ ရွိၿပီး မဟုတ္ပါေလာ။ ဆရာေတာ့္အေနျဖင့္ ဓမၼာစရိယသင္ရိုးကိုသာ အဓိကထား သင္ၾကားေစရမည္ဟု ရည္ရြယ္ခ်က္ ထားပါမူ တကၠသိုလ္ဟူေသာ အမည္ကို သံုးစြဲလိမ့္မည္မဟုတ္ဟု ယူဆပါသည္။ အစိုးရဓမၼာစရိယ သင္ရိုးပံုစံသည္ ဤေခတ္သာသနာျပန္႔ပြားေရးအတြက္ မလံုေလာက္ေတာ့ဟု ဆရာေတာ္ျမင္သိခဲ့သည္မွာ ေသခ်ာပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပစ္ပမယ္၍မရေသာ ဓမၼာစရိယသင္ရိုးမ်ားအျပင္ အျခားဘာသာရပ္မ်ားကိုလည္း ထည့္သြင္းသင္ၾကားေလ့လာေစခဲ့သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ယခုအခ်ိန္ အဓိကဘာသာရပ္မဟုတ္ဟု ဆိုထားေသာ ဘာသာရပ္မ်ားကိုလည္း အဓိကထား ေလ့လာသင္ၾကားသင့္သည္ဟု ျမင္ပါသည္။
`ဒီဘာသာရပ္ေတြဟာ အဓိက မဟုတ္ပါဘူးကြာ´ဟု သာမန္ကာလွ်ံကာ သေဘာထားလွ်င္ အျပင္ဓမၼာစရိယႏွင့္ ထူးမျခားနားပင္ ျဖစ္သြားေပလိမ့္မည္။ ပင္မဘာသာဟု အမည္တပ္ထားေသာ ဘာသာရပ္မ်ားမွ အျခားေသာဘာသာရပ္မ်ား၌ ႏွံ႕စပ္ကၽြမ္းက်င္မႈရွိေလေလ သာသနာျပန္႔ပြားေရးေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အက်ိဳးမ်ားေလေလ ျဖစ္ေနသည္ကား ျငင္းမရေသာ အမွန္တရား ျဖစ္ေနေလၿပီ။
အမွန္အတိုင္း ၀န္ခံရလွ်င္ `အျပင္ဓမၼာစရိယႏွင့္ တကၠသိုလ္ဓမၼာစရိယ ဘာကြာသလဲ´ဟူေသာ ေမးခြန္းမ်ိဳးကို မေျဖလိုပါ။ `ငါတို႔တကၠသိုလ္ႏွင့္ မင္းတို႔တကၠသိုလ္ဘာကြာသလဲ´ဟူေသာ ေမးခြန္းမ်ိဳး ေမးလာလွ်င္ကား ဂုဏ္ယူ၀င္ၾကြားစြာ ေျဖဆိုႏိုင္ခ်င္ပါသည္။ `မင္းတို႔လက္ထက္က်မွ လုပ္ေပါ့´ဟုကား အေျပာမခံလုိပါ။ ထိုအခ်ိန္အထိ္ လိုက္၍မမီေအာင္ ေနာက္က်က်န္ရစ္ခဲ့ပါလိမ့္မည္။ ေနာက္က်ေနမွန္းမသိဘူးဟု ဆိုလွ်င္ကား ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး ေနလိုက္ရုံသာ ရွိပါသည္။ လူဆိုသည္မွာ ကိုယ့္ျဖစ္တည္မႈႏွင့္ကိုယ္ ေက်နပ္ႏွစ္သိမ့္ႏိုင္ခြင့္ရွိပါသည္။
လူတိုင္းလူတိုင္း၌ ကိုယ္ပိုင္အေတြးအျမင္ျဖင့္ အေကာင္းအဆိုး သတ္မွတ္ထားေသာ ပုဂၢလဓိ႒ာန္ဟူ၍ ရွိပါသည္။ တကၠသိုလ္ပညာသင္ၾကားေရးတြင္ ပုဂၢလဓိ႒ာန္မ်ားကို ေရွ႕တန္းတင္လြန္းအားၾကီးလွ်င္ `မျမင့္ေသးဘူး´ဟု ျမင္ပါသည္။ ပညာရပ္တစ္ခုကို တတ္ႏိုင္သမွ် ဓမၼဓိ႒ာန္က်က် ခ်ဥ္းကပ္ေလ့လာႏိုင္ၿပီဆိုလွ်င္ `ပညာေရးအဆင့္အတန္း ျမင့္သည္´ဟု ျမင္ပါသည္။ မိမိ၏ ေဘာ့ပင္မင္ေခ်ာင္းထဲတြင္ `ဒါ့ထက္ေကာင္းတာ မရွိဘူးဟု စြဲထည့္ထားလွ်င္ ေရးလိုက္သမွ်သည္ ဒါ့ထက္ေကာင္းတာ မရွိဘူး´ဟုသာ ထြက္လာေပလိမ့္မည္။
ယေန႔ကမၻာတြင္ နည္းပညာမ်ား၊ အတတ္ပညာမ်ား ယဥ္ေက်းမႈမ်ားသည္ အရွိန္အဟုန္ျပင္းစြာ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလွ်က္ ရွိသည္။ ယင္းသို႔ ခ်ီတက္ရာ၌ မိမိတို႔အေနျဖင့္ အျခားလူမ်ားႏွင့္ တန္းတူ ရင္ေဘာင္တန္း ခ်ီတက္မည္လား။ ေနာက္ဆံုးမွ ဒရြတ္တိုက္ လိုက္ပါခ်ီတက္မည္လား။ ဤအခ်က္တို႔ကို ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္ျဖင့္ စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ၾကဖို႔ ျဖစ္ပါသည္။ နာယကခ်ဳပ္ဆရာေတာ္၏ ၾသ၀ါဒသည္ အေျပာင္းအလဲမ်ား၏ အရုဏ္ဦးျဖစ္ပါေစဟု ဆုမြန္ေခၽြမိပါသည္။ ။
(Copyright နဲ႔ ၿငိမွာစိုးလို႔ ပံုအသစ္ေျပာင္းထား)
`တပည့္ေတာ္တို႔ တကၠသိုလ္ကို ပညာေရးျမွင့္တင္ဖို႔ အစီအစဥ္ေတြ ခ်မွတ္ေနပါၿပီ´
ဤစကားေလးကို ရင္ခုန္လႈိက္လွဲစြာ ၾကိဳဆိုမိပါသည္။ နာယကဆရာေတာ္ မိန္႔ၾကားလိုက္ေသာ စကားပါ။ ထိုစကားကို ၾကားရၿပီးမွ ဤစာကို ေရးပါသည္။ အျမင့္ကိုေရာက္ျခင္းဟူသည္ မည္သည့္အရာျဖစ္ျဖစ္ လူကျမွင့္မွ ေရာက္ျခင္းျဖစ္သည္။ မျမွင့္ဘဲႏွင့္ မျမင့္ပါ။ ဤ၌ အေျခခံအက်ဆံုးက ျမွင့္တင္လိုစိတ္ပင္ ျဖစ္၏။ လူသားမ်ား၏ ယံုၾကည္ခ်က္ႏွင့္ ပညာေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရးစသည္မ်ားသည္ ေ၀ါဟာရအေနအားျဖင့္ ေရွးေခတ္မ်ားႏွင့္ အတူတူပင္ျဖစ္ေသာ္လည္း အသြင္သဏၭာန္အားျဖင့္ကား မိုင္ေပါင္းကုေဋကဋာ ေ၀းကြာျခားနားခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ ဤသည္မွာ အသစ္ကို လိုလားမႈ၊ ျမွင့္တင္လိုမႈတို႔မွ ေရြ႕ေလ်ာစီးဆင္းလာခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ လူတိုင္း၏ ပကတိစိတ္မွာ (ငဲ့ညွာ၊ ေထာက္ထား၊ တြယ္တာမႈမ်ားႏွင့္ ဖံုးကြယ္မထားလွ်င္) ျမွင့္တင္လိုစိတ္ရွိပါသည္။
ဆင္ျခင္တံုတရားမပါေသာ ငဲ့ညွာမႈမ်ား၊ အမွန္တရားကို ဦးစားမေပးေသာ ေထာက္ထားမႈမ်ား၊ အေဟာင္းတုိင္းကို အေကာင္းခ်ည္းဟု ထင္မွတ္ထားမိေသာ တြယ္တာမႈမ်ားသည္ လူမ်ား၏ အတၱစိတ္ကို ျမင့္တက္ေစပါသည္။ အတၱစိတ္မ်ား ျမင့္မားလာၿပီဆိုလွ်င္ မည္မွ်ပင္ ေကာင္းမြန္ျမင့္ျမတ္ေသာ ဖန္တီးမႈပင္ျဖစ္ပါေစ အသစ္ကို မဖန္တီးလိုေတာ့။ သူတို႔ေျပာမည့္စကားသည္ ထံုးစံအတိုင္းပင္ ျဖစ္သည္။ `ဒီထက္ေကာင္းတာ မရွိေတာ့ဘူး၊ ဒါ ပရိပုဏၰပဲ´။
အေျပာင္းအလဲကို ဘာသာေရးယံုၾကည္မႈအပိုင္းမွ ခ်ဥ္းကပ္ၾကည့္ပါမည္။ လူအမ်ားသည္ (နားမလည္၍) အံ့ၾသဘနန္းျဖစ္ျခင္း၊ အေၾကာက္တရား၀င္လာျခင္းတို႔မွစၿပီး ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈ ျပဳခဲ့ၾကသည္။ ပညာရွင္မ်ားလည္း သိၿပီးျဖစ္ပါသည္။ သစ္ပင္၊ ေတာေတာင္စသည့္ ေရာက္တတ္ရာရာကို ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကသည္။ ဘုရားမ်ားကို မိမိတို႔ စိတ္ကူးျဖင့္ ဖန္တီးၿပီး ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ဘုရားအမည္ခံပုဂၢိဳလ္တို႔ သူ႕နည္းသူ႕ဟန္ႏွင့္သူ ၾသဇာၾကီးမားရာ အရပ္၌ ေပၚထြန္းလာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ထိုအမည္ခံပုဂၢိဳလ္တို႔ႏွင့္ ဆန္႔က်င္ဘက္ စစ္မွန္ေသာဓမၼကို ေဖာ္ထုတ္လုိက္ပါသည္။ ဤသည္မွာ ဘာသာေရးျမွင့္တင္မႈ ျဖစ္သည္။ ဓမၼဟူသည္မွာလည္း ေလ့လာေရး၊ သင္ၾကားေရး၊ နားလည္ေရးပင္ျဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာပညာေရး(Buddhist Education)ဟုလည္း ဆိုႏိုင္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ ေလာကလူသားတို႔၏ ပညာေရးကို အေကာင္းဆံုး ျမွင့္တင္ခဲ့သည္ဟု ဆိုႏိုင္ေပသည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာကိုလည္း အေကာင္းဆံုးေသာ အေျပာင္းအလဲကို ဖန္တီးသူဟု ဆိုရေပမည္။
ေရွးေခတ္ပညာေရးဟူသည္ ဘာသာေရးႏွင့္ ပတ္သက္ဆက္ႏြယ္သည့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားခ်ည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထိုေခတ္မ်ား၏ စီးပြားေရးဟူသည္မွာလည္း ဘာသာေရးႏွင့္သာ ႏွီးႏြယ္စပ္ယွက္မႈ ရွိေနခဲ့သည္။ ထိုကာလမ်ားမွ ေနာက္ပိုင္းေခတ္ ကာလေပါင္းမ်ားစြာ ေက်ာ္ျဖတ္ခ်ီတက္လာခဲ့ၿပီးေသာအခါ ေဒသတစ္ခုအတြင္း၌ရွိေသာ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မႈ၊ ယဥ္ေက်းမႈစသည္တို႔သည္ တစ္ေနရာတည္း၌ အေသရပ္တည္ခြင့္မရွိ ျဖစ္လာခဲ့ပါသည္။ ေနရာေဒသအႏွံ႔အျပားသို႔ ေရာက္ရွိျပန္႔ႏွံ႔သြားၿပီး လူသားမ်ားက ေလ့လာသံုးသပ္ရင္းႏွင့္ လူသားမ်ားစြာ၏ အသိဉာဏ္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈမွာ ေတာက္ေျပာင္လာခဲ့ရသည္။ အေျပာင္းအလဲမ်ားႏွင့္ ဆန္းသစ္ေတာက္ပလာခဲ့သည္ဟုလည္း ဆိုႏိုင္ေပသည္။
အိႏၵိယႏိုင္ငံႏွင့္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံတို႔ဆီမွ စာေပက်မ္းဂန္မ်ားသည္ အေနာ္ရထာမင္းလက္ထက္မွစၿပီး ေခတ္အဆက္ဆက္တိုင္ေအာင္ ေရာက္ရွိလာျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာ့စာေပႏွင့္ပညာေရးသည္လည္း သူ႕ေခတ္သူ႕အခါအလိုက္ ေျပာင္းလဲဆန္းသစ္ေနမွာ ေသခ်ာပါသည္။ ေျပာင္းလဲမႈတိုင္းကို တိုးတက္မႈဟု မဆိုႏိုင္ေသာ္လည္း အေဟာင္းအေဟာင္းမ်ားကိုသာ ဖက္တြယ္ၿပီး မ်က္စိမွိတ္နားပိတ္ ကေလးဆိုးကဲ့သို႔ က်ားကန္ကန္ စံုရပ္ေနလွ်င္ကား ေခတ္ကာလေပါင္းမ်ားစြာ ေနာက္က်က်န္ရစ္ေနလိမ့္မည္ဟု အေသအခ်ာ ေျပာလိုက္ခ်င္ပါသည္။
ျမန္မာ့စာေပ စီးဆင္းတိုးတက္မႈ၌ျဖစ္ေစ၊ ကမၻာ့စာေပစီးဆင္းတိုးတက္မႈ၌ျဖစ္ေစ အေျပာင္းအလဲမ်ား၊ ဆန္းသစ္တီထြင္ဖန္တီးမႈမ်ားကို အထင္အရွား ေတြ႕ရွိႏိုင္ပါသည္။ အေျပာင္းအလဲမ်ားအတြက္ သေဘာထားၾကီးၾကီး ထားတတ္ေလေလ တိုးတက္မႈရရွိေလေလ ဆိုသည္မွာလည္း သမိုင္း၏ အရွိတရားျဖစ္ေနပါၿပီ။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပ်ိဳ႕၊ ကဗ်ာ၊ လကၤာစာေပသည္လည္း တစ္ေခတ္ႏွင့္တစ္ေခတ္ ဆန္းသစ္တီထြင္မႈမ်ားေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာခဲ့ရပံုကို ပညာရွင္တိုင္း သိၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ယခုလက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ပို႔စ္ေမာ္ဒန္ကဗ်ာမ်ားသည္ သမုိင္း၏ အခန္းက႑တစ္ရပ္အေနျဖင့္ ပါ၀င္လႈပ္ရွားေနၿပီ ျဖစ္သည္။ ကိုယ္ခံစား၍ မရတာတစ္ခုတည္းႏွင့္ မည္သည့္အရာကိုမွ် တန္ဖိုးေလွ်ာ့ခ်ပစ္၍ မရပါ။ ေရႊသမင္သည္ ပတၱျမားကို တန္ဖိုးေလွ်ာ့ခ်ပစ္သည္။ အေၾကာင္းမွာ သူခံစား၍ မရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ဤေနရာ၌ ကဗ်ာအေၾကာင္း ေျပာဖို႔မဟုတ္ပါ။ ေျပာင္းလဲဆန္းသစ္လာမႈတိုင္းသည္ သူ႕သေဘာသူ ေဆာင္ေနပါသည္။ သမိုင္းမွာ ကိုယ္က ေရႊသမင္မျဖစ္ဖို႔ကား အမွန္တကယ္ လိုအပ္သည္ဟု ဆိုခ်င္ပါသည္။
ကဗ်ာကဲ့သို႔ပင္ ၀တၳဳစာေပ၊ သို႔မဟုတ္ ျမန္မာစကားေျပအေရးအသားသည္လည္း ေခတ္ကာလမ်ားစြာကို ၿခံဳၾကည့္လွ်င္ ေနာက္ေနာက္ ဖန္တီးသမွ်သည္ ေရွးေရွးဖန္တီးသမွ်ထက္ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ပိုမိုဆန္းသစ္လွပေနသည္ကို ေတြ႕ရပါမည္။ ပုဂံေခတ္တြင္ ေက်ာက္စာစကားေျပ စတင္ထြန္းကားခဲ့သည္။ သူ႕ေခတ္သူ႕အခါအရ ရာဇကုမာရ္ေက်ာက္စာအေရးအသားသည္ ရာဇကုမာရ္၏ ေစတနာကို ေပၚလြင္ေအာင္ ေရးဖြဲ႕ႏိုင္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာစကားေျပေရးဟန္အေနျဖင့္ `အရိုးခံေရးဟန္´ဟု ပညာရွင္မ်ားကို ဆိုၾကသည္။ ပင္းယေခတ္ေရာက္ေသာအခါတြင္ `အရိုးခံေရးဟန္´မွ `ေ၀ေ၀ဆာဆာေရဟန္´သို႔ ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာခဲ့သည္။ အင္း၀၊ ေတာင္ငူ၊ ေညာင္ရမ္းေခတ္မ်ားအထိ ပုဂံႏွင့္ပင္းယေခတ္တို႔မွ စတင္စီးဆင္းလာခဲ့ေသာ ေက်ာက္စာ၊ မင္စာ၊ စကားေျပာမ်ားသည္ ဆက္လက္ထြန္းကားေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။
တစ္ခုေျပာစရာရွိသည္မွာ ထိုေက်ာက္စာ၊ မင္စာမ်ားႏွင့္အတူ ေမတၱာစာ၊ ၀တၳဳ၊ ရာဇ၀င္၊ အေရးေတာ္ပံု၊ မင္းမႈေရးရာမွတ္တမ္း၊ ဓမၼသတ္၊ ေလွ်ာက္ထံုးစေသာ ေပစာ၊ ပုရပိုက္စာ၊ စကားေျပမ်ားကိုလည္း ေျပာင္းလဲဆန္းသစ္လာေသာ တီထြင္ဖန္တီးမႈမ်ားအေနႏွင့္ ေတြ႕လာရၿပီ ျဖစ္သည္။ ယင္းဖန္တီးမႈမ်ားကို `ပံုသဏၭာန္သစ္စကားေျပမ်ား´ဟု ပညာရွင္မ်ားက သတ္မွတ္ၾကသည္။
ပုဂံေခတ္မွ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ကုန္ဆံုးခ်ိန္အထိ ႏွစ္ေပါင္း ၇၂၀-ေက်ာ္အတြင္း ျမန္မာစကားေျပအေရးအသားသည္ အေဟာင္းမ်ားႏွင့္သာ လံုးခ်ာလိုက္ေနသည္မဟုတ္ပါ။ ေက်ာက္စာ၊ မင္စာ၊ စကားေျပမွ ပံုႏွိပ္စကားေျပအထိ တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာခဲ့သည္။ စကားေျပေရးဟန္အေနျဖင့္ ဇာတ္၀တၳဳေရးဟန္မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ စကားေျပမ်ားအတြင္း၌လည္း ကာရန္နေဘမ်ားျဖင့္ ဖြဲ႕ဖဲြ႕ႏြဲ႕ႏြဲ႕ ေရးသားေလ့ရွိခဲ့သည္။ ေနာက္ပိုင္းေခတ္မ်ားတြင္ ဂ်ိမ္းလွေက်ာ္က အလက္ဇႏၵားဒူးမား၏ မြန္တိခရစ္စတို (The court of Monte Cristo)၀တၳဳကို ေမာင္ရင္ေမာင္၊ မမယ္မအမည္ျဖင့္ ၀တၳဳတစ္ပုဒ္ ဖန္တီးခဲ့သည္။ ဤစာအုပ္ႏွင့္ပတ္သတ္၍ ဆရာေဇာ္ဂ်ီက `ဤ၀တၳဳအေရးအသားက နေဘကာရန္ ညွပ္ထားေသာ စကားေျပအဖဲြ႕အႏြဲ႕ကို ေတာ္လွန္လိုက္သည္´ဟု ဆိုသည္။ အမွန္အားျဖင့္ စာေပေရးရာ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈမ်ားမွာ ေျပာမဆံုးေပါင္ ေတာသံုးေတာင္ပင္ ျဖစ္သည္။ အဓိက ေျပာလိုသည္မွာ ေျပာင္းလဲတိုးတက္မႈတိုင္းတြင္ သူ႕အဓိပၸာယ္ႏွင့္သူ ရွိေနသည္။
အေျပာင္းအလဲမ်ား ၾကံဳေတြ႕လာတုိင္း လူ၏ ႏွလံုးသားတြင္ အထိတ္တလန္႔ ျဖစ္တတ္သည္မွာလည္း သဘာ၀ဟု ဆိုရပါမည္။ အခ်ိန္တန္လာေသာ္လည္း ထိုေျပာင္းလဲလာေသာ အသစ္မ်ားႏွင့္ ေလာကလူသားမ်ားသည္ ေနသားတက် ျဖစ္သြားေတာ့ျပန္သည္။ စာသင္တိုက္တစ္ခုမွ မိတ္ေဆြတစ္ပါးက ေမးလာသည္။ `အျပင္ဓမၼာစရိယနဲ႔ တကၠသိုလ္ဓမၼာစရိယ ဘာကြာသလဲ´။
ဤေနရာတြင္ မင္းကြန္းဆရာေတာ္သည္ ဤတကၠသိုလ္ကို မည္သည့္ရည္ရြယ္ခ်က္ျဖင့္ အားသြန္ၾကိဳးပမ္း ဖြဲ႕စည္းတည္ေထာင္ခဲ့ပါသနည္း။ ဓမၼာစရိယသင္ရိုးမ်ားကို သင္ၾကားေနေသာ စာသင္တိုက္ၾကီးမ်ားစြာ ရွိၿပီး မဟုတ္ပါေလာ။ ဆရာေတာ့္အေနျဖင့္ ဓမၼာစရိယသင္ရိုးကိုသာ အဓိကထား သင္ၾကားေစရမည္ဟု ရည္ရြယ္ခ်က္ ထားပါမူ တကၠသိုလ္ဟူေသာ အမည္ကို သံုးစြဲလိမ့္မည္မဟုတ္ဟု ယူဆပါသည္။ အစိုးရဓမၼာစရိယ သင္ရိုးပံုစံသည္ ဤေခတ္သာသနာျပန္႔ပြားေရးအတြက္ မလံုေလာက္ေတာ့ဟု ဆရာေတာ္ျမင္သိခဲ့သည္မွာ ေသခ်ာပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပစ္ပမယ္၍မရေသာ ဓမၼာစရိယသင္ရိုးမ်ားအျပင္ အျခားဘာသာရပ္မ်ားကိုလည္း ထည့္သြင္းသင္ၾကားေလ့လာေစခဲ့သည္။ သို႔ျဖစ္၍ ယခုအခ်ိန္ အဓိကဘာသာရပ္မဟုတ္ဟု ဆိုထားေသာ ဘာသာရပ္မ်ားကိုလည္း အဓိကထား ေလ့လာသင္ၾကားသင့္သည္ဟု ျမင္ပါသည္။
`ဒီဘာသာရပ္ေတြဟာ အဓိက မဟုတ္ပါဘူးကြာ´ဟု သာမန္ကာလွ်ံကာ သေဘာထားလွ်င္ အျပင္ဓမၼာစရိယႏွင့္ ထူးမျခားနားပင္ ျဖစ္သြားေပလိမ့္မည္။ ပင္မဘာသာဟု အမည္တပ္ထားေသာ ဘာသာရပ္မ်ားမွ အျခားေသာဘာသာရပ္မ်ား၌ ႏွံ႕စပ္ကၽြမ္းက်င္မႈရွိေလေလ သာသနာျပန္႔ပြားေရးေဆာင္ရြက္ရာတြင္ အက်ိဳးမ်ားေလေလ ျဖစ္ေနသည္ကား ျငင္းမရေသာ အမွန္တရား ျဖစ္ေနေလၿပီ။
အမွန္အတိုင္း ၀န္ခံရလွ်င္ `အျပင္ဓမၼာစရိယႏွင့္ တကၠသိုလ္ဓမၼာစရိယ ဘာကြာသလဲ´ဟူေသာ ေမးခြန္းမ်ိဳးကို မေျဖလိုပါ။ `ငါတို႔တကၠသိုလ္ႏွင့္ မင္းတို႔တကၠသိုလ္ဘာကြာသလဲ´ဟူေသာ ေမးခြန္းမ်ိဳး ေမးလာလွ်င္ကား ဂုဏ္ယူ၀င္ၾကြားစြာ ေျဖဆိုႏိုင္ခ်င္ပါသည္။ `မင္းတို႔လက္ထက္က်မွ လုပ္ေပါ့´ဟုကား အေျပာမခံလုိပါ။ ထိုအခ်ိန္အထိ္ လိုက္၍မမီေအာင္ ေနာက္က်က်န္ရစ္ခဲ့ပါလိမ့္မည္။ ေနာက္က်ေနမွန္းမသိဘူးဟု ဆိုလွ်င္ကား ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး ေနလိုက္ရုံသာ ရွိပါသည္။ လူဆိုသည္မွာ ကိုယ့္ျဖစ္တည္မႈႏွင့္ကိုယ္ ေက်နပ္ႏွစ္သိမ့္ႏိုင္ခြင့္ရွိပါသည္။
လူတိုင္းလူတိုင္း၌ ကိုယ္ပိုင္အေတြးအျမင္ျဖင့္ အေကာင္းအဆိုး သတ္မွတ္ထားေသာ ပုဂၢလဓိ႒ာန္ဟူ၍ ရွိပါသည္။ တကၠသိုလ္ပညာသင္ၾကားေရးတြင္ ပုဂၢလဓိ႒ာန္မ်ားကို ေရွ႕တန္းတင္လြန္းအားၾကီးလွ်င္ `မျမင့္ေသးဘူး´ဟု ျမင္ပါသည္။ ပညာရပ္တစ္ခုကို တတ္ႏိုင္သမွ် ဓမၼဓိ႒ာန္က်က် ခ်ဥ္းကပ္ေလ့လာႏိုင္ၿပီဆိုလွ်င္ `ပညာေရးအဆင့္အတန္း ျမင့္သည္´ဟု ျမင္ပါသည္။ မိမိ၏ ေဘာ့ပင္မင္ေခ်ာင္းထဲတြင္ `ဒါ့ထက္ေကာင္းတာ မရွိဘူးဟု စြဲထည့္ထားလွ်င္ ေရးလိုက္သမွ်သည္ ဒါ့ထက္ေကာင္းတာ မရွိဘူး´ဟုသာ ထြက္လာေပလိမ့္မည္။
ယေန႔ကမၻာတြင္ နည္းပညာမ်ား၊ အတတ္ပညာမ်ား ယဥ္ေက်းမႈမ်ားသည္ အရွိန္အဟုန္ျပင္းစြာ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလွ်က္ ရွိသည္။ ယင္းသို႔ ခ်ီတက္ရာ၌ မိမိတို႔အေနျဖင့္ အျခားလူမ်ားႏွင့္ တန္းတူ ရင္ေဘာင္တန္း ခ်ီတက္မည္လား။ ေနာက္ဆံုးမွ ဒရြတ္တိုက္ လိုက္ပါခ်ီတက္မည္လား။ ဤအခ်က္တို႔ကို ကိုယ္ပိုင္ဉာဏ္ျဖင့္ စဥ္းစားဆံုးျဖတ္ၾကဖို႔ ျဖစ္ပါသည္။ နာယကခ်ဳပ္ဆရာေတာ္၏ ၾသ၀ါဒသည္ အေျပာင္းအလဲမ်ား၏ အရုဏ္ဦးျဖစ္ပါေစဟု ဆုမြန္ေခၽြမိပါသည္။ ။
No comments:
Post a Comment